[شهروند] «غزه» سلاخی می‌شود، بی‌سلاح! رسانه‌های غربی تیتر می‌زنند «صدها نفر در بزرگ‌ترین بیمارستان غزه گرفتارند؛ بیماران و پزشکان در وضعیتی ناامیدکننده»؛ بیمارستانی که حالا دیگر نمی‌توان در آن «شفا» یافت؛ کمبود سوخت و حملات شدید صهیونیست‌ها درهای «الشفا» و «القدس»، دو بیمارستان بزرگ غزه، را به روی بیماران جدید بسته و آنان هم که مانده‌اند جان می‌دهند. از 7 اکتبر تاکنون حملات ارتش صهیونیستی جان بیش از 11 هزار فلسطینی را گرفته، نزدیک به 5000 کودک و بیش از 3هزار زن در میان آنها. ولی به‌اصطلاح ابرقدرت‌ها در این میان چه می‌کنند؟ آنان که تمام‌قد پای کشتار بی‌گناهان ایستاده‌اند و وقعی هم به مخالفان این همه بی‌رحمی نمی‌نهند، حتی در کشورهای خودشان. اما چشم که می‌دوانی، سلاح این روزهای غزه را در حنجره‌هایی ورای مرزهای غزه می‌یابی؛ در سراسر کره خاکی. سلاحی برّان که پایه‌های سیاست را در غرب لرزاند و آنان را از آزادی بیان ترساند.
حدود 40 روز از آغاز جنگ «حماس» و رژیم صهیونیستی می‌گذرد. فلسطینی‌ها می‌گویند هیچ گوشه‌ای از نوار غزه از بمباران رژیم صهیونیستی در امان نیست. بیش از 70 درصد از 2.3 میلیون نفر ساکن غزه حالا آواره شده‌اند. اما این جنگ یک ماه پیش شروع نشده است. فلسطینی‌ها نسل‌هاست در معرض جریان مداوم خشونت‌های غیرقابل درک و اشغال زیرپوستی و تدریجی سرزمین‌شان به دست اسرائیل و شهرک‌نشینان اسرائیلی بوده‌اند. حالا جهان تصمیم گرفته صدای فلسطین و غزه باشد. در روزهای اخیر، شهرهای بزرگ دنیا از جمله واشینگتن، نیویورک، میلان، لندن، پاریس، بغداد، کراچی، برلین، ژنو، ادینبورگ، بروکسل، سیدنی، ملبورن، امان، قاهره و ... شاهد راهپیمایی‌های بزرگی در حمایت از فلسطینی‌ها و «آتش‌بس در غزه» بودند. یکی از آنها تظاهرات چشمگیر لندن بود که به گفته گاردین، می‌توان آن را یکی از بزرگ‌ترین راهپیمایی‌های سیاسی در تاریخ بریتانیا دانست. راهپیمایی‌ای که سیاست بریتانیا هم از پس‌لرزه‌های آن بی‌نصیب نماند و به یکی از عوامل برکناری وزیر کشور بدل شد. پلیس متروپولیتن لندن تعداد تظاهرات‌کنندگان را بیش از 300 هزار نفر اعلام کرد، اما بر اساس گزارش «ان‌پی‌آر»، سازمان‌دهندگان گفتند حدود 800 هزار نفر در این راهپیمایی شرکت کردند. تظاهرات روز شنبه در بحبوحه درگیری سیاسی فزاینده بر سر اظهارات سوئلا براورمن، وزیر کشور بریتانیا، برگزار و از جمله دلایل کناره‌گیری او شد.
مجازات جمعی لجام‌گسیخته
در جنگ اخیر با بالا گرفتن جنایات رژیم صهیونیستی روشنفکران هم کوشیده‌اند صدای ستمدیدگان غزه باشند. در 9 اکتبر، دو روز پس از حمله حماس به اسرائیل، رشید خالدی، مورخ فلسطینی-آمریکایی و استاد دانشگاه کلمبیا، درباره این جنگ گفت «موضوع فقط اشغال نیست، استعمار و آپارتاید است.» 19 اکتبر، در نامه‌ای سرگشاده از جامعه هنری به سازمان‌های فرهنگی، بیش از 500 «هنرمند، نویسنده، فیلمساز، ناشر و ...» درباره جنگ اسرائیل و حماس نظر دادند. امضاکنندگان نامه از جمله «جودیت باتلر»، استاد دانشگاه برکلی، «نان گلدین»، عکاس و فعال، «سعیدیا هارتمن»، استاد دانشگاه کلمبیا، بودند. اهالی جامعه هنری اسرائیل را متهم به «نسل‌کشی فزاینده» کردند و گفتند ریشه این جنگ «ظلم» و «اشغال» است. روشنفکران برجسته مترقی خواستار پایان‌دادن به «نسل‌کشی» اسرائیل در غزه شدند و هشدار دادند که «خشونت ساختاری» فقط به زایش «مقاومت» خواهد انجامید. در نامه دیگری در ماه اکتبر، خطاب به بایدن که گلدین و باتلر هم آن را امضا کردند، گروهی از نویسندگان، هنرمندان و دانشگاهیان یهودی - آمریکایی موضع خود را درباره جنگ اسرائیل و حماس اعلام کردند. هنرمندان و روشنفکران یهودی به ظلم تاریخی و مداوم بر فلسطینیان اذعان و علیه مجازات جمعی در غزه موضع‌گیری کردند در 22 اکتبر، 69 استاد و 595 دانشجو و فارغ‌التحصیل در روزنامه «دیلی پرینستون» نامه‌ای سرگشاده «در همبستگی با غزه» خطاب به رئیس دانشگاه، کریستوفر ایسگروبر، منتشر کردند. آنها اسرائیل را به دست‌داشتن در هدف قرار دادن غیرنظامیان با بمباران بی‌امان بیمارستان‌ها، خانه‌ها، جاده‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و زیرساخت‌های حیاتی در نوار غزه و در عین حال مجازات جمعی لجام‌گسیخته متهم کردند. دانشگاه‌ها در سراسر آمریکا با طرفداری از فلسطین، حمله حماس را «رهایی از ظلم» توصیف کرده‌اند.
ما فیلسوفیم، قدرتی نداریم، اما...
در ادامه، گروهی از اساتید فلسفه از سراسر جهان همبستگی خود را با غزه اعلام کردند و خواستار توقف حمله مستمر به نوار غزه شدند. نامه‌ای که اول نوامبر منتشر شد و بیش از 200 استاد فلسفه از آمریکای شمالی، آمریکای لاتین و اروپا امضایش کردند: «ما گروهی از اساتید فلسفه در آمریکای شمالی، آمریکای لاتین و اروپا علناً و صریحاً همبستگی خود را با مردم فلسطین اعلام و کشتار در حال تشدید غزه توسط اسرائیل را محکوم می‌کنیم. ما فیلسوفیم و دارای هیچ قدرت منحصر به فردی نیستیم. با این حال، رشته ما اخیراً در درگیری مستقیم با بی‌عدالتی‌ها گام‌های قابل تحسینی برداشته است. به همین منظور از همکاران خود در حوزه فلسفه می‌خواهیم که برای غلبه بر مشارکت در جرم و سکوت با ما همراهی کنند.»
یکی دیگر از قربانیان جنگ: آزادی بیان در دانشگاه
چرا قدرت‌های حامی جنایات رژیم صهیونیستی حمایت مردم از جمله فضای دانشگاه را از فلسطین و این روزها غزه برنمی‌تابند و این چه پیامدهایی دارد؟ «واشینگتن‌پست» در مطلبی به قلم «فرید زکریا»، ژورنالیست و کارشناس سیاست خارجی آمریکا گفته: «حملات حماس و اقدامات نظامی اسرائیل در غزه، جنجالی در آمریکا و اروپا به راه انداخته است. با دیدن همه اینها، می‌اندیشیم: آیا کسی دیگر به آزادی بیان اعتقاد دارد؟» در ادامه این مطلب آمده: «تا همین اواخر، بیشتر نگرانی‌ها در مورد آزادی بیان در دانشگاه‌ها مربوط به سخنرانان محافظه‌کار بود که مورد اعتراض قرار می‌گرفتند یا دعوت نمی‌شدند. قانونگذاران محافظه‌کار ایالتی ده‌ها قانون را برای حمایت از آزادی بیان در دانشگاه وضع کردند. در سال 2021، جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان برای حمایت از آزادی بیان و همبستگی اندیشه‌ها، انجمن سخنرانی آزاد در دانشگاه راه‌اندازی کردند. در ژانویه 2021، فرماندار فلوریدا، ران دیسانتیس، گفت که مهم‌ترین مسئله قانونی که در دو سال آینده باید به درستی انجام شود، حفظ سخنرانی بحث‌برانگیز و جدلی است! اما حالا دیگر نه! اواخر ماه گذشته، دیسانتیس مسیر خود را عوض کرد و به رئیس دانشگاه ایالتی فلوریدا دستور داد تا گروه دانشجویان برای عدالت در فلسطین را تعطیل کند. دیسانتیس این گروه را به «حمایت مادی از تروریسم» متهم کرد؛ اگرچه تا آنجا که می‌دانیم، این گروه‌ها فقط اعتراضات و تجمعات را سازماندهی کرده‌اند. همان‌طور که ویوک راماسوامی، نامزد ریاست‌جمهوری حزب جمهوری‌خواه اشاره کرد، دادگاه‌ها به صراحت اعلام کرده‌اند که حمایت لفظی با ارسال پول، مواد یا اسلحه بسیار متفاوت است و طبق قانون اساسی مشکلی ندارد.
دانشجویان حامی فلسطین را شناسایی و تحقیر کنید؛ مبادا شغلی بیابند!
در ادامه «واشینگتن‌پست» گفته دیگر محافظه‌کاران تلاش کرده‌اند دانشجویانی را که از حماس حمایت می‌کنند، به‌طور علنی شناسایی، بی‌آبرو و تحقیر کنند. یک مدیر صندوق سرمایه‌گذاری پیشنهاد داده است که لیستی از این دانشجویان در گردش باشد تا اطمینان حاصل شود که آنها شغلی پیدا نمی‌کنند! بسیاری از کمک‌کنندگان از دانشگاه‌ها خواسته‌اند بیانیه‌هایی در محکومیت حماس یا حمایت از اسرائیل صادر کنند، حتی بعضی اصرار دارند که برخی از راهپیمایی‌ها و سخنرانی‌ها حتما ممنوع شود. بسیاری از روسای کالج‌ها زمانی که پاسخ‌های اولیه آنها در حمایت از اسرائیل یا محکوم‌کردن حماس به اندازه کافی قوی نبود، بیانیه‌های بعدی را صادر کردند. این دانشگاه فاصله بسیاری دارد با آنچه در گذشته‌ها بوده است. در سال 1967، در بحبوحه جنگ ویتنام و جنبش حقوق مدنی، گزارش کمیته دانشگاه شیکاگو استدلال کرد که «این دانشگاه باید وسیع‌ترین تنوع دیدگاه‌ها را در جامعه خود بپذیرد. دانشگاه یک جامعه است، باشگاه، انجمن تجاری یا لابی نیست. خانه و حامی منتقدان است و خودش منتقد نیست.» دلیل اصلی برای آزادی بیان اینکه بهتر است حرف کسانی را که به شدت با آنها مخالفید، بشنوید تا اینکه آنها را ممنوع یا ساکت کنید تا بحث در فضای باز اتفاق بیفتد و به تئوری‌های توطئه و اغلب خشونت نکشد.
فشار بر دانشگاه‌های آمریکا برای اتخاذ مواضع سیاسی
مقاله روزنامه «واشینگتن‌پست» اینگونه ادامه می‌یابد که در سال‌های اخیر، فشار بر دانشگاه‌های آمریکا برای اتخاذ مواضع سیاسی افزایش یافته است. کاملا قابل درک است که از آنها خواسته شده حمله ماه گذشته حماس را محکوم کنند. اما به کجا خواهیم رفت؟ با هر رویداد مهم سیاسی، مدیران دانشگاه باید آن را محکوم یا از آن حمایت کنند. آیا آنها معیاری دارند که بر اساس آن توضیح دهند که چرا یک حمله یا نقض حقوق بشر را محکوم می‌کنند، اما دیگری را نه؟ مسیری که در آن قرار داریم ما را بیشتر از هم دور می‌کند.
تاریخ در حال تماشاست
از سوی دیگر، مخالفت هنرمندان هم با حمله اسرائیل به غزه همچنان در حال افزایش است. در روزهای اخیر، گروهی از بازیگران، کارگردانان، نویسندگان، موزیسین‌ها و ... با امضای نامه‌ای سرگشاده خطاب به رئیس‌جمهوری و کنگره آمریکا خواهان کاهش تنش و آتش‌بس فوری در غزه شدند. از جمله امضاکنندگان می‌توان به بازیگرانی چون اندرو گارفیلد، بن افلک، ماهرشالا علی، مارک رایلنس، بردلی کوپر، برایان کاکس، کیت بلانشت، یوان مک گرگور، فلورانس پوگ، جرمی استرانگ، جسیکا چستین، ریچارد گیر، ساندرا اوه و تام هاردی؛ فیلمسازانی همچون آدام مک‌کی، رایان کوگلر، جیمز شاموس، میرا نایر، مایکل مور، پیتر برگ، جردن پیل و آلفونسو کوارون و نویسندگانی مانند تونی کوشنر و والاس شان، همچنین جنیفر لوپز، سلنا گومز، جی‌جی حدید و ... اشاره کرد: «هنرمندان اکنون خواستار آتش‌بس هستند. ما از گفتن داستان سکوت خود به نسل‌های آینده معذوریم، که ایستادیم و کاری نکردیم. همان‌طور که مارتین گریفیث، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور بشردوستانه و هماهنگ‌کننده امداد اضطراری، گفت تاریخ در حال تماشاست.»
«من شاهدم»
کیت بلانشت، بازیگر استرالیایی برنده اسکار و سفیر حسن نیت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، در پارلمان اروپا به درخواست کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل برای «آتش‌بس فوری بشردوستانه» در غزه، اشاره کرده: «من سوری نیستم، اوکراینی نیستم، یمنی نیستم، افغان نیستم، اهل سودان جنوبی، اسرائیل یا فلسطین نیستم. سیاستمدار نیستم، حتی کارشناس هم نیستم. اما من شاهد هستم و از هزینه‌های انسانی جنگ، بخصوص در غزه متاسفم، جایی که جنگ جان هزاران بی‌گناه را گرفته و هنوز هم می‌گیرد.»
«مقاومت در برابر اشغالگری» به جای «فقط انجامش بده»
عکاس و هنرمند، ادواردو کاستالدو (Eduardo Castaldo) در ناپل، ایتالیا، «در حال حاضر نام خود را به عنوان حامی سرسخت آرمان فلسطین بر سر زبان‌ها انداخته است و از آثار هنری خود برای بالا بردن آگاهی از وضعیت ساکنان غزه و کرانه باختری استفاده می‌کند. کاستالدو تبلیغ شرکت نایکی (Nike) -که در ایران به «نایک» معروف شده است- با عبارت «فقط انجامش بده» را به یک پوستر حمایت از فلسطین با عنوان «مقاومت در برابر اشغالگری» تغییر داد. در بحبوحه نصب این اثر در یکی از خیابان‌های شهر، پلیس این هنرمند را دستگیر کرد و چهار ساعت بازجویی و 400 یورو جریمه شد. کاستالدو در اینستاگرام نوشت:«این ناپل امروز است، آخرین اثر هنری ما در همبستگی با مقاومت فلسطین. برای این اثر ما را به زور به ایستگاه پلیس بردند و ساعت‌ها نگه داشتند. ما متوقف نخواهیم شد. اسرائیل نمی‌تواند هنر را مستعمره خود کند، زیرا هنر برای زیستن به حقیقت نیاز دارد.» مجله هنری آمریکایی « Hyperallergic» اخیرا گزارش داد هنرمندانی که به طور علنی با نسل‌کشی اسرائیل مخالفت کرده‌اند با عواقب آن مواجه شده‌اند. این مجله با هنرمندان متعددی صحبت کرده که همه آنها خواسته‌اند ناشناس بمانند. آنها گفتند که پس از حمایت علنی از فلسطین، تماس‌های تلفنی و ایمیل‌های تهدیدآمیزی از مجموعه‌داران و گالری‌ها دریافت کرده‌اند.