مریم نراقی دبیر گروه فرهنگ و هنر
1- پرونده سی‌‌وسومین جشنواره فیلم فجر هم بسته شد و سیمرغ‌ها میان برندگان این دوره تقسیم شدند. جشنواره سی‌وسوم ویژگی‌های منحصر به فردی داشت، فیلم‌های قابل تأملی ساخته شده بود و سطح فنی آثار ارایه شده قابل قبول بود. رویکرد اجتماعی سینماگران در این دوره جشنواره از دیگر اتفاقات جشنواره سی‌وسوم بود. اکثریت قریب به اتفاق آثار به مسائل و مشکلات اجتماعی که مردم و خانواده‌ها با آنها دست به گریبانند اشاره‌هايی داشتند. اتفاق مهم این‌که امسال سینماگران از زوایایی به مباحث اجتماعی پرداخته بودند که از نگاه گروه‌های تندرو و دلواپسان قابل قبول بوده و امید آن می‌رود که امسال مشکلات پیرامون فیلم‌ها به مراتب کمتر از سال گذشته باشد. به نظر می‌رسد فیلمسازان به دلیل مشکلات به وجود آمده خودشان از زمان نوشتن فیلمنامه تا تولید فیلم حساسیت‌های گروه‌های تندرو را مدنظر قرار داده و خودسانسوری‌های‌شان امسال، سال آرام‌تری را برای سینمای ایران رقم خواهد زد. «خانه دختر» شهرام شاه‌حسینی تنها فیلمی بود که با واکنش‌هایی در طول نمایشش در جشنواره مواجه شد. واکنشی که بر مبنای شنیده‌ها و حرف‌های درگوشی به وجود آمد. ماجرا از آن‌جایی آغاز شد که گفته شد دو صحنه از این فیلم حذف شده است، همین حرف دستمایه‌ای شد تا عده‌ای با فرض و گمان برداشت‌هایی از این فیلم داشته باشند که هیچ مابه‌ازایی از آن روی نسخه نمایش داده‌شده وجود نداشت.
از ویژگی‌های دیگر جشنواره امسال لوکیشن‌های متفاوت فیلم‌ها بود. امسال چندان خبری از لوکیشن‌های آپارتمانی نبود و اغلب فیلم‌ها در فضاهای بیرون و لوکیشن‌های سخت فیلمبرداری شده بودند.
اتفاق غافلگیر‌کننده جشنواره امسال اما حضور فیلم اولی‌ها بود. کارگردان‌های جوانی که در اولین تجربه‌شان با سوژه‌های جذاب، تکنیک و کارگردانی نشان دادند که آینده پیش روی سینمای ایران روشن است و می‌توان به آینده درخشان سینمای ایران امیدوار بود. «چهارشنبه 19 اردیبهشت» فیلم اول وحید جلیلوند؛ مجری باسابقه، یکی از بهترین فیلم‌های جشنواره بود. این فیلم اجتماعی که نظر منتقدان را جلب کرده بود، در مراسم اختتامیه زمانی که جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلم نگاه نو را از آن خود کرد نشان داد که از نگاه مردم هم این فیلم شایسته دریافت جایزه بوده است. «احتمال باران اسیدی» بهتاش صناعی‌ها فیلم اولی مهم دیگری بود که نظر بسیاری را به خود جلب کرد. «بدون مرز» امیرحسین عسگری با موضوع صلح و به نوعی ضدجنگ فیلم مهمی بود. کارگردان در اولین تجربه‌اش سراغ لوکیشنی سخت در کشتی‌اي در خط مرزی ایران و عراق رفته بود؛ نکته مهم در بدون مرز حضور نابازیگران در آن است. «در دنیای تو ساعت چند است؟» اولین تجربه صفی یزدانیان یکی از درخشان‌ترین فیلم‌های جشنواره سی‌و سوم بود که متاسفانه علیرغم این‌که به مذاق منتقدان خوش آمد، شانسی از داوری‌ها نصیبش نشد.
2- جشنواره امسال به نسبت سال‌های گذشته جشنواره بی‌حاشیه‌ای بود. کاخ جشنواره اگرچه مثل هر سال با مشکلاتی ازجمله شلوغی سالن‌ها و فشردگی سانس‌ها دست به گریبان بود اما مدیریت خوب روابط‌عمومی امسال در ایام برگزاری جشنواره تمام تلاشش برطرف کردن کاخ‌‌نشینان و اهالی رسانه بود. اعلام نامزدهای جشنواره به جز چند مورد قابل قبول بود و اما مراسم اختتامیه اگر چه شروعی شلوغ و پرحاشیه داشت اما شب خوبی را برای مهمانانش رقم زد.
داوری‌های این دوره جشنواره هم – جز در چند مورد – قابل قبول بود و جای حرف و حدیث باقی نگذاشت. امسال نه خبری از اعطای جوایز به فیلم‌های به اصطلاح دولتی بود و نه صحبتی درباره ناداوری. دو جایزه بهترین کارگردانی و بهترین فیلم هم اعطا شد؛ کارگردان و تهیه‌کننده محترمی که با سختی فیلم مستقل و قابل دفاع « رخ دیوانه» را خلق کرده بودند. فیلم ابوالحسن داودی و بیتا منصوری از نگاه مردم هم بهترین فیلم جشنواره بود.
در جشنواره سی‌وسوم همه بودند، از جوانان پرانرژی و آینده‌دار تا پیشکسوتانی چون یدالله صمدی و خسرو سینایی که حضورشان باعث اعتبار جشنواره امسال بود، از مجید مجیدی تا مهران مدیری و وزیر مسکن و ...
اما جای بهمن فرمان‌آرا، رضا کاهانی، علیرضا امینی، خسرو معصومی و... هرکدام به دلیلی در جشنواره خالی بود.