[مریم رضاخواه] صبح 15مهرماه کابوسی شده بر سر افغانستان. تاریخ دوباره تکرار شد، نه یک‌بار بلکه هفت‌بار در 30 سال گذشته. ساعت ۱۰:۱۱ به وقت تهران نخستین زمین‌لرزه به بزرگی ۶.۳ ریشتر در عمق ۷ کیلومتری زمین، شمال‌غرب شهر هرات در کشور افغانستان را لرزاند که هفت زمین‌لرزه بزرگ به همراه داشت. شنبه سیاه افغانستان با بیش از دوهزار کشته داغی شد بر دل. هر چه داشتند و نداشتند با تکان‌های شدید از دست دادند. ترس و وحشت بر سرشان سایه افکند، اما حالا تنها صدای مویه و شیون از میان خرابه‌ها به گوش می‌رسد. درد و ماتم عجیب در هوای ولایت هرات بی‌داد می‌کند. در میان خرابه‌ها حیرانند و در جست‌و‌جوی حیات، اما با پس زدن آجر و خشت و گِل دیوار خانه‌ها جز مرگ عایدشان نمی‌شود. باید گورستان کوچک‌شان را وسعت ببخشند تا مردگان خشم زمین را به خاک بسپارند.
زلزله‌های قدرتمند نه‌تنها ولایت هرات را تحت‌تاثیر قرار داد، بلکه ولایت‌های بادغیس و فراه افغانستان را هم در امان نگذاشت. این زلزله‌ها در ترکمنستان و ازبکستان و حتی در شهر مشهد ایران نیز احساس شد.
وقتی زمین زیر پای مردم این سه ولایت لرزید، هزاران افغانستانی تحت‌تاثیر زلزله قدرتمند قرار گرفتند. هلال‌احمر کشورمان به خط شد تا یاریگر مردم کشور دوست و همسایه باشد. دکتر پیرحسین کولیوند، رئیس جمعیت هلال‌احمر، در پیامی ضمن تسلیت به مردم افغانستان درپی وقوع زمین‌لرزه در این کشور، از آمادگی این جمعیت جهت امداد و کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان خبر داد.
زلزله وحشتناک و آمار مرگ‌های خشم زمین و بی‌خانمانی زلزله‌زدگان، امدادگران هلال‌احمر را راهی افغانستان کرد. کمک‌های هلال‌احمر هم سیلی شد به سمت منطقه زلزله‌زده. با توجه به‌شدت حادثه و نیاز مردم حادثه‌دیده، ۱۰ تیم امدادی شامل 50امدادگر از ایران به افغانستان اعزام شدند. تیم‌های عملیاتی استان‌های خراسان‌رضوی، خراسان‌جنوبی و خراسان‌شمالی از مرز زمینی، صبح یکشنبه به سمت افغانستان حرکت کردند. تیم واکنش سریع هلال‌احمر استان‌های قم و قزوین هم برای اعزام هوایی در آماده‌باش به‌سرمی‌برند.
این درحالی است که محموله امدادی شامل ۵۰۰ دستگاه چادر امدادی، یک‌هزار تخته موکت، ۴هزار تخته پتو، ۵۰۰ ست ظروف، ۵۰۰ بسته غذایی ۱۰روزه به همراه تجهیزات جست‌وجو و نجات، زنده‌یاب و تیم‌های آنست از خراسان‌رضوی به افغانستان انتقال پیدا کرد. سه دستگاه وانت آنست، ۶ دستگاه وانت کمکدار، سه دستگاه آمبولانس و پنج دستگاه خودرو سنگین، لجستیک به‌کارگیری‌شده در کشور افغانستان است.
اعزام تیم واکنش سریع خراسان‌جنوبی به مناطق زلزله‌زده افغانستان
محمود اکبری، معاون امدادونجات هلال‌احمر خراسان‌جنوبی، درباره اقدامات هلال‌احمر این استان به «شهروند» می‌گوید: «در پی وقوع این زمین‌لرزه‌ها بلافاصله کلیه تیم‌های عملیاتی و امدادی و خانه‌های هلال این استان به حالت آماده‌باش کامل درآمدند تا درصورت نیاز به مناطق حادثه‌دیده اعزام شوند. اخوان نیروهای امدادی و عملیاتی و آماده‌باش خانه‌های هلال استان، آمادگی لجستیک و بسیج خودروهای امدادی و پشتیبانی در استان، فراخوان پرسنل و لغو مرخصی همکاران و برنامه‌ریزی و تیم‌بندی نیروهای دارای گذرنامه برای اعزام احتمالی به افغانستان را از دیگر اقدامات انجام‌شده دانست.
فراخوان تیم‌های درمان اضطراری به همراه تجهیزات جهت اعزام به مناطق آسیب‌دیده احتمالی نیز از دیگر اقدامات انجام‌شده در این استان بود.محمود اکبری که در میان تیم اعزامی به افغانستان است، در ادامه به «شهروند» می‌گوید: «ساعت 9صبح یکشنبه تیم واکنش سریع جمعیت هلال‌احمر استان با ظرفیت دو مربی و سگ جست‌وجوگر، سه نفر تیم درمان اضطراری، پنج نجاتگر و پنج امدادگر اسکان اضطراری به همراه تجهیزات کامل از قبیل آمبولانس و خودروهای کمکدار به کشور همسایه افغانستان اعزام شدند.»
اکبری نخستین‌بار نیست که برای کمک‌رسانی عازم افغانستان می‌شود، سال 80 هم برای کمک به آوارگان افغانستانی 6ماهی آنسوی مرزها خدمت‌رسانی می‌کرد. 25سال در هلال خدمت کرده و 47سال دارد. حالا به‌عنوان سرپرست تیم اعزامی هلال‌احمر خراسان‌جنوبی قدم در مسیری گذاشته که نمی‌داند چه سرنوشتی در انتظارش است. او می‌گوید: «از بجنورد تا تایباد حدود 4ساعتی طول می‌کشد و از آنجا به مرز دوغارون می‌رویم.» مقصدشان هرات است. در ولایتی که زلزله خسارت و تلفات زیادی بر جای گذاشته است. مسیر دو ساعته دوغارون تا هرات را باید بگذرند تا به کانون زلزله بروند. زمان بازگشت مشخص نیست، اما می‌گوید: «نهایت تلاش خود را جهت کاهش آلام آسیب‌دیدگان به کار خواهیم گرفت.»
2 سال عملیات امدادونجات از سوی امدادگران خراسان‌رضوی به زلزله‌زدگان افغانستانی
هلال‌احمر خراسان‌رضوی سومین استانی است که در این زلزله بزرگ در حالت آماده‌باش قرار گرفت و پس از درخواست کمک از سوی افغانستان عازم این کشور شد. محمود ذاکریان، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر خراسان‌رضوی در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «مجموعه کمک‌های بشردوستانه همراه با تیم‌های جست‌وجو و نجات، تیم‌های واکنش سریع و تیم‌های زنده‌یاب و آنست عازم کشور افغانستان شده‌اند تا با گذر از مرز دوغارون به ولایت هرات برسند. خراسان‌رضوی سال گذشته هم پس از زلزله 6.1ریشتری در این کشور کمک‌های بشردوستانه ارسال کرد و امدادگران در چندین نوبت برای عملیات‌های امدادرسانی به این کشور اعزام شدند.» محمود ذاکریان هم در این عملیات، تیم اعزامی به کشور افغانستان را تنها نگذاشته و دوشادوش امدادگران کشورمان قرار است آنسوی مرز یاریگر مردم زلزله‌زده افغانستان باشد.
اعزام 5تیم امدادی و عملیاتی جمعیت هلال‌احمر خراسان‌شمالی
پنج تیم آموزش‌دیده جمعیت هلال‌احمر خراسان‌شمالی هم به همراه پنج خودرو امدادی برای ارائه خدمات امدادی و یاری به مردم زلزله‌زده افغانستان راهی این کشور شدند.
ابوالفضل محبان، مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر استان خراسان‌شمالی، هم به «شهروند» از کمک‌های بشردوستانه این استان می‌گوید: «جمعیت هلال‌احمر خراسان‌شمالی در راستای اهداف بشردوستانه، پنج تیم در قالب تیم جست‌وجو و نجات در آوار و تیم آنست، تیم‌های جست‌وجو با سگ‌های زنده‌یاب اعزام کرد. این در حالی است که به همراه تیم اعزامی یک دستگاه آمبولانس، دو خودرو کمکدار و یک خودرو تیم آنست عازم مناطق زلزله‌زده کشور افغانستان شدند.»
تیم‌های جست‌وجو و نجات مجهز به دستگاه‌های رادار زنده‌یاب و تجهیزات آواربرداری هستند، همچنین تیم آنست نیز دو قلاده سگ زنده‌یاب است که برای عملیات جست‌وجو در آوار آموزش دیده‌اند. 5 تن مواد غذایی کمک‌های بشردوستانه هم از سوی جمعیت هلال‌احمر خراسان‌شمالی به کشور افغانستان روانه شده است.
زلزله‌های مرگبار افغانستان
این زلزله، هفتمین زلزله مرگبار در 30سال گذشته بوده که افغانستان به خود دیده است. نخستین زلزله مرگبار افغانستان در سال 1997(1376) در قائن نزدیک مرز ایران و افغانستان رخ داد که در آن 1500نفر در هر دو کشور قربانی زلزله 7.2ریشتری شدند. دومین و سومین زلزله مرگبار افغانستان، زلزله‌های تخار بود که در ماه‌های فوریه و مه سال 1998(1376و 1377) اتفاق افتاد و در آن بیش از 7هزار نفر قربانی زلزله‌های 5.9و 6.5ریشتری شدند. زلزله چهارم هم به بزرگی 7.4و 6.1ریشتر بود که در سال 2002 اتفاق افتاد و در آن بیش از 1100نفر جان خود را از دست دادند.
پنجمین زلزله بزرگ افغانستان سال 2015 به بزرگی 7.5ریشتر بود که در کوه‌های هندوکش اتفاق افتاد و بیش از 100نفر را به کام مرگ فرستاد. هفتمین زلزله مرگبار این کشور در تیرماه سال گذشته 6.1ریشتر بود که بیش از 1500نفر جان خود را از دست دادند و آخرین زلزله این کشور روز 15مهرماه رخ داد. براساس آمار که تا‌کنون اعلام شده، دوهزار و ۵۳ نفر در زمین‌لرزه ولایت هرات جان باخته و بیش از ۹هزار نفر دیگر زخمی شده‌اند. به‌گفته سخنگوی دولت طالبان، بیشتر قربانیان این زمین‌لرزه در ۱۳ روستای منطقه زنده‌جان در ولایت هرات هستند. نصیر احمد فایق می‌گوید: «این یکی از مرگبارترین زمین‌لرزه‌هایی است که در دو دهه اخیر کشور را لرزاند.»