[ شهروند ] رئیس‌جمهوری اسلامی ایران برای حضور در هفتادوهشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد بعدازظهر امروز به وقت تهران در صدر یک هیأت عالی‌رتبه سیاسی وارد فرودگاه جان اف کندی نیویورک شد. سیدابراهیم رئیسی به‌منظور شرکت در هفتادوهشتمین مجمع عمومی سازمان ملل صبح دوشنبه به وقت محلی وارد فرودگاه جان اف کندی نیویورک شد و مورد استقبال محمد سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل و جمعی از دیپلمات‌های جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. رئیسی امروز سه‌شنبه ساعت 15:30 به وقت نیویورک در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی خواهد کرد. از دیگر برنامه‌های رئیس‌جمهوری ایران در این سفر سه روزه، دیدار با سران کشورهای دیگر و حضور در جمع ایرانیان مقیم آمریکا خواهد بود. رئیس‌جمهوری همچنین نشست‌هایی را با گروه‌ها و افراد مرجع سیاسی، اجتماعی، مذهبی و رسانه‌ای در آمریکا خواهد داشت تا مواضع ایران را در مورد موضوعات روز بین‌المللی تشریح کند.
حضور ۱۴۰ نفر از سران جهان در هفتادوهشتمین دوره سازمان ملل
نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با هدف احیای «دستورکار ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار»، روز دوشنبه آغاز به کار کرد. شبکه «الجزیره» در گزارشی در این‌باره نوشت «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل، گفته ۱۴۰ نفر از سران جهان در هفتادوهشتمین دوره سازمان ملل در حالی شرکت خواهند کرد که بشریت به علت تشدید تغییرات آب‌وهوایی و افزایش درگیری‌ها با چالش‌های بزرگی رو‌به‌رو است و مردم برای خروج از این بحران‌ها از رهبران خود توقع راهکار دارند.
گوترش با اشاره به پیامدهای جنگ اوکراین و روسیه به‌ویژه برای امنیت غذایی، درباره جهانی که «از نظر ژئوپلیتیک چندتکه‌شده» ابراز تاسف کرد و گفت که این چنددستگی، قدرت برخورد با بحران‌ها را کاهش می‌دهد. دبیرکل سازمان ملل همچنین گفت به علت اهمیت حیاتی غذای جهان تلاش خواهد کرد روسیه را برای بازگشت به توافق صادرات غلات اوکراین از طریق دریای سیاه قانع کند. روسای‌جمهوری هر سال برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، مسلما با برنامه کاری مشخص در این رویداد جهانی حاضر می‌شوند و پیش از عزیمت، برنامه‌ریزی‌ها صورت می‌گیرد که در آنجا قرار است علاوه بر سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل، که کاری روتین برای روسای‌جمهوری است، چه ملاقات‌هایی داشته باشند. پس چندان دور از انتظار نیست که در حاشیه نشست امسال مجمع عمومی شاهد دیدار و گفت‌وگوی رئیس‌جمهوری کشورمان با سایر همتایان خود از دیگر کشورها باشیم. چنانچه حتی یک کارشناس روابط بین‌الملل پیش‌بینی کرده با توجه به موقعیت و جایگاه ایران در معادلات بین‌الملل، احتمال دارد رکورد درخواست ملاقات با رئیس‌جمهوری در این سفر شکسته شود. سیدمصطفی خوش‌چشم در یک برنامه تلویزیونی با اشاره به سفر رئیس‌جمهوری به نیویورک و سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «پیش‌بینی می‌کنم رکورد درخواست ملاقات با رئیس‌جمهوری در طول تاریخ شکسته شود.»
تعامل با کشورهای جهان از ارکان سیاست جمهوری اسلامی
سیدابراهیم رئیسی در ساعات پایانی روز یکشنبه (۲۶شهریور) قبل از عزیمت به نیویورک جهت شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: «تعامل با کشورهای جهان، سازمان‌های منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و بین‌المللی یکی از ارکان سیاست جمهوری اسلامی ایران است.» او افزود: «جمهوری اسلامی ایران عضو سازمان ملل است و همواره انتظار ایران از سازمان ملل این بوده و هست که نقش تعیین‌کننده‌ای در توسعه جهانی، امنیت جهانی، صلح جهانی و عدالت در جهان ایفا کند. از سازمان ملل متحد به عنوان جایگاهی که کشورهای جهان در آنجا عضویت دارند، انتظار است که بتواند در حوزه‌های امنیتی و توسعه‌ای در جهان به‌ویژه صلح جهانی ایفای نقش کند.»
رئیس‌جمهوری تصریح کرد: «تصمیمات سازمان ملل به دور از هرگونه تبعیض، بی‌عدالتی و بدون تاثیرپذیری از قدرت‌های بزرگ شکل بگیرد، آنچه اقتضای حق و عدالت است، در جهان شکل گیرد که این امر انتظار همه ملت‌ها و دولت‌هاست. طبیعتا حضور جمهوری اسلامی ایران در مجمع سالانه سازمان ملل برای بیان دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران است.»
آنچه که فکر می‌کنیم در تبیین مواضع ایران لازم است، بیان می‌شود
رئیسی گفت: «در تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران آنچه که فکر می‌کنیم لازم است، بیان می‌شود؛ سازمان ملل و مجمع عمومی جایگاه مناسبی برای بیان دیدگاه‌ها و نظرات جمهوری اسلامی ایران است. طبیعتا با نگاهی که به جهان داریم، جهان عاری از فقر، سلاح‌های هسته‌ای و کشتار جمعی، بی‌عدالتی و تبعیض، جهانی که به کرامت انسان و ظرفیت‌های بسیاری که در جای‌جای دنیا وجود دارد جهت جلوگیری از آفات و بلاهایی که جهان را تهدید می‌کند، توجه کند، چه آفات طبیعی و چه آنچه به دست قدرت‌های بزرگ و با سلطه‌طلبی در حال انجام است؛ ظلمی که به طبیعت و انسان‌ها می‌شود.»
او افزود: «آنچه از مواضع ما که قدرت رسانه‌ای دشمن اجازه نمی‌دهد در جهان شنیده شود و همچنین مواضع بحق ایران تبیین شود. طبیعتا بنده به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران و نماینده نظام مقدس جمهوری اسلامی زبان گویای مردم برای بیان حقایقی که باید تبیین شود، برای دولت‌ها و ملت‌ها خواهم بود.»
از دیدارهای دوجانبه با روسای دیگر کشورها تا نشست با اصحاب رسانه و سیاستمداران
رئیسی تصریح کرد: «اقدام دیگری که در این سفر حتما انجام خواهد شد، روابط دوجانبه است؛ حضور روسای کشورها (که برای حضور در نشست مجمع عمومی می‌آیند) فرصتی برای دیدار دوجانبه ایجاد می‌کند.» او افزود: «با کشورهایی که می‌توانیم تعامل و روابط داشته باشیم، نشست‌هایی خواهیم داشت و درحد امکان با روسای کشورها در این سفر دیدارهایی خواهیم داشت و به میزانی که اقتضا کند از این فرصت استفاده خواهد شد.»
رئیس‌جمهوری گفت: «نشستی با اصحاب رسانه برای تبیین مواضع جمهوری اسلامی ایران خواهیم داشت و به سوالات احتمالی که در ذهن خبرنگاران در حوزه‌های مختلف وجود دارد، پاسخ داده خواهد شد.» او افزود: «نشستی هم با سیاستمداران خواهیم داشت، طبیعتا به هر کشوری که سفر کنیم، با ایرانیان مقیم آن کشور هم حتما جلسه‌ای برگزار خواهیم کرد تا از نظرات و مشکلات هموطنان‌مان که خارج از کشور هستند، بیشتر آگاه شویم و ارتباط آنها با ایران حفظ شود و ما هم بتوانیم سخن آنها را بشنویم.» رئیسی تصریح کرد: «امیدوارم این سفر بتواند در جهت انجام ماموریتی که امروز ملت ایران برعهده ما گذاشته است، موثر باشد و بتوانیم به دیدگاه‌های مقام معظم رهبری که همواره برای دولت و کشور گره‌گشاست، عمل کنیم و نظرات و دیدگاه‌های ایران را تبیین کنیم.»
نگاهی به سفرهای مقامات بلندپایه ایران به نیویورک؛ از رجایی تا رئیسی
از سال ۱۳۵۹ مقام‌های بلندپایه‌ای از ایران در نشست‌های سالانه مجمع عمومی سازمان ملل حضور یافته و به تبیین مواضع رسمی جمهوری اسلامی درباره موضوعات مهم جهانی و روز پرداخته‌اند.
در اولین حضور مقامات ایرانی، شهید محمدعلی رجایی نخست‌وزیر بود که مهر سال ۱۳۵۹ به نیویورک رفت. رجایی در این سخنرانی که به طور نشسته و از جایگاه هیأت ایرانی و نه از تریبون پیش‌بینی‌شده انجام شد، از نظام حاکم بر کشورهای جهان انتقاد کرد و از شرایط وقت که اوج جنگ سرد میان آمریکا و شوروی بود، سخن گفت.
ولایتی و 16 سال حضور در مجمع عمومی سازمان ملل
پس از آن، بیش از همه علی‌اکبر ولایتی، وزیر امور خارجه ایران، که ۱۶ سال در این منصب بود، در مجمع عمومی سازمان ملل شرکت می‌کرد. در یکی از این سفر‌ها، ولایتی در حال سخنرانی در سازمان ملل متحد به عنوان وزیر امور خارجه ایران بود که یک معترض با عجله به محل سخنرانی آمد و متن سخنرانی او را گرفت و پاره کرد. زمانی که نیروهای امنیتی مرد معترض را از محل سخنرانی دور می‌کردند، ولایتی به آرامی در حالی که دست خود را در جیب کرده بود، منتظر ماند.هفت‌سال بعد از حضور رجایی، آیت‌الله خامنه‌ای اولین رئیس‌جمهوری ایران بود که در سال 1366 برای نخستین‌بار پس از انقلاب اسلامی، برای شرکت در چهل‌ودومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل عازم نیویورک شد. طبیعی بود که بخشی از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای در مجمع عمومی در شرایطی که هفت سال از شروع جنگ تحمیلی می‌گذشت، تحت تاثیر این موضوع و انتقاد از حامیان عراق در این جنگ باشد. آیت‌الله خامنه‌ای در سخنرانی خود، صدام را به هیتلر تشبیه کرده و خواستار استفاده از تجربه دادگاه نورنبرگ و طرح تنبیه عراق به عنوان متجاوز به‌منظور تضمین امنیت منطقه شدند.
از حاضر نشدن آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی تا گفت‌وگوی تمدن‌های خاتمی
در حالی که حضور روسای‌جمهوری ایران در مجمع عمومی سازمان ملل از سال 66 با وقفه‌ای طولانی مواجه شد، آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی به عنوان رئیس‌جمهوری ایران در دوره هشت ساله ریاست‌جمهوری خود ترجیح داد که هرگز برای سخنرانی در مجمع عمومی حاضر نشود.
شهریور سال 77 محمد خاتمی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل حضور یافت و ایده گفت‌وگوی تمدن‌ها را مطرح کرد.محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری اسبق، رکورددار سفر به نیویورک است و در دوران ریاست‌جمهوری‌اش هر سال در مجمع عمومی سازمان ملل حاضر شد. سخنان او در محورهای مختلفی از موضوع خلع سلاح، مبارزه با تروریسم و مسأله فلسطین گرفته تا اصول هسته‌ای جمهوری اسلامی مطرح شد.حسن روحانی، رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم، در اولین حضورش در مجمع عمومی سازمان ملل در سال 1392 طرح «جهان عاری از خشونت» را ارائه کرد. روحانی هفت بار به‌صورت حضوری راهی آمریکا شد، اما در تمامی این سال‌ها برجام محور اصلی متن سخنرانی‌های او بوده است.
لحظه به‌یادماندنی بالا بردن تصویر حاج قاسم سلیمانی توسط رئیسی در نشست سال گذشته
سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، در نخستین حضور خود در شهریور سال 1401 در مجمع عمومی سازمان ملل حین سخنرانی با اشاره به جنایات آمریکا در تشکیل و حمایت از داعش و همچنین دستور ترامپ برای شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، تصویر او را بالا برد و لحظاتی سکوت کرد. رئیسی همچنین بر ضرورت پیروی همه طرف‌ها از توافق هسته‌ای و قطعنامه سازمان ملل تاکید کرد و یادآور شد: «دولتش به دنبال تعامل موثر با همه کشورهای جهان به‌خصوص کشورهای همسایه است.»
غایبان نشست مجمع عمومی امسال، از امانوئل مکرون تا ریشی سوناک
روسای‌جمهوری فرانسه، انگلیس، روسیه و چین در نشست امسال مجمع عمومی سازمان ملل غایب خواهند بود. با این حال، «ولادیمیر زلنسکی»، رئیس‌جمهوری اوکراین در این نشست حاضر خواهد شد. «ریشی سوناک»، نخست‌وزیر بریتانیا، اولین نخست‌وزیر این کشور در بیش از یک دهه گذشته است که در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل حضور نخواهد یافت. او گفته که برنامه کاری پرمشغله او باعث شده تا در این رویداد حضور نیابد. «امانوئل مکرون»، رئیس‌جمهوری فرانسه، نیز امسال به نشست مجمع عمومی سازمان ملل نخواهد رفت. پایگاه اماراتی «العین» می‌نویسد مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، که در هیچ نشستی غایب نبود، در فهرست حاضران نشست‌های هفتادوهشتمین دوره مجمع عمومی سازمان ملل حاضر نخواهد بود. وبگاه خبری «پالیتیکو» به نقل از منابع نزدیک به مکرون -به نوشته العین در توجیه این غیبت- نوشته بود که رئیس‌جمهوری فرانسه برنامه کاری پرمشغله‌ای دارد و میزبان پادشاه انگلیس خواهد بود. ازاین‌رو «جو بایدن»، رئیس‌جمهوری آمریکا، تنها عضو دائم شورای امنیت خواهد بود که در نشست مجمع عمومی سازمان ملل شرکت خواهد کرد.
انتظار کلی از اقدام سریع دولت‌ها برای نجات ۱۷ هدف توسعه پایدار تا سال ۲۰۳۰
الجزیره می‌نویسد آنچه از کشورهای شرکت‌کننده در نشست مجمع عمومی سازمان ملل انتظار می‌رود، اقدام سریع دولت‌ها برای نجات ۱۷ هدف توسعه پایدار تا سال ۲۰۳۰ است که اجرای آن به علت بحران آب‌وهوا، همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ و جنگ اوکراین و روسیه معلق شد. طی این نشست، طرحی بررسی خواهد شد که از اصلاح نهادهای مالی بین‌المللی حمایت خواهد کرد. گوترش نیز پیشتر طرح احیای اهداف توسعه پایدار به ارزش ۵۰۰میلیارد دلار سالانه تا سال۲۰۳۰ را ارائه کرده است که گروه ۲۰ در اجلاس اخیر خود از آن استقبال کرد. کشورهای عضو سازمان ملل در سال ۲۰۱۵، ۱۷ هدف را برای توسعه پایدار برعهده گرفته بودند که هدف از آن ساخت آینده‌ای بهتر برای همه کشورهای جهان تا پایان دهه کنونی بود. این اهداف شامل ریشه‌کن‌کردن گرسنگی، فراهم‌سازی زمینه برای دستیابی به آب شرب، عدالت میان زن و مرد، امنیت غذای جهانی، ریشه‌کن کردن فقر، مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی، تسهیل استفاده از آموزش، انرژی و خدمات پزشکی است.
بحران‌های جهانی؛ از زیست در فقر پساکرونا تا بدهی‌های جهانی
سازمان ملل متحد درخصوص پیشرفت بسیار کُند در مسیر تحقق اهداف توسعه پایدار هشدار داده است؛ مسئله‌ای که امیدها را برای موفق‌شدن در این مسیر تا سال ۲۰۳۰ کاهش می‌دهد. این نهاد بین‌المللی در عین حال اشاره کرده برخی از این اهداف در مقایسه با سال ۲۰۱۵ کمرنگ و به مرور از فهرست اولویت‌ها حذف و ناپدید شده‌اند.همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ حرکت برای کاهش فقر شدید را با مشکل مواجه کرد. با تداوم روند فعلی، ۵۷۵میلیون نفر در جهان در سال ۲۰۳۰ در وضعیتی یکسان بدون تغییر زندگی خواهند کرد که اکثر آنها در قاره آفریقا سکونت دارند. مسئله بدهی‌های جهانی نیز از دیگر مواردی است که به بحران‌های پیش‌روی توسعه پایدار از جمله جنگ اوکراین و روسیه، تغییرات اقلیمی و شیوع ویروس کرونا اضافه می‌شود. برخی از پژوهشگران تاکید دارند که اهداف توسعه پایدار به یکدیگر گره خورده‌اند، به‌نحوی که تحقق یک هدف می‌تواند روی دیگر اهداف نیز تاثیر مثبت بگذارد.