شهروند| بررسی لایحه بودجه سال 94 شهرداری تهران در حالی در کمیسیون تلفیق شورای شهر تهران ادامه دارد که رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران می‌گوید لایحه بودجه ابهام‌های اساسی دارد.
اعضای شورای شهر تهران بررسی لایحه بودجه سال 92 شهرداری را از 2هفته پیش آغاز کرده‌اند. با وجود این‌که لایحه بودجه و جزییات آن یکی از پرخبرترین و مهم‌ترین دستور کارهای شورای شهر تهران است اما اعضای شورا مانند سال‌های گذشته بررسی لایحه بودجه شهرداری تهران را پشت درهای بسته بردند. با وجود این خبرهایی که از خلال این جلساتِ پشت درهای بسته شورا می‌رسد گویای آن است که بودجه سال 94 شهرداری تهران ابهامات زیادی دارد. محمد حقانی، رئیس کمیته محیط‌زیست شورا از منتقدان لایحه بودجه‌ای است که شهرداری تهران برای سال آینده به شورا فرستاده است. او با تأکید بر این‌که لایحه بودجه در سال 94 هم مبتنی بر درآمدهای ناپایدار است، به «شهروند» گفت: «مهم‌ترین بخش در بودجه هر سازمان و نهادی بخش درآمدهاست؛ رویه و روحیه بودجه باید بر پایداری بچرخد اما لایحه سال 94 مجددا بر مدار ناپایداری است و مهم‌ترین آسیب‌های این ناپایداری به محیط‌زیست وارد می‌شود.»
به گفته حقانی کل منابع درآمدی شهرداری در لایحه بودجه سال 94 در 3فصل «درآمدها»، «منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای» و «واگذاری دارایی‌های مالی» پیش‌بینی شده و مباحث ارایه شده در هر 3 بخش قابل بحث است.
به گفته او در فصل درآمدها، مهم‌ترین منبع درآمدی عوارضِ حاصل از مالیات بر ارزش افزوده که معادل هزار‌میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. او ادامه داد: «معنای این حرف این است که حدود 40درصد منابع درآمدی به کمک دولت به سیستم شهرداری تهران وابسته است.» انتقادی که حقانی به لایحه بودجه شهرداری در این بخش وارد می‌داند این است که شهرداری تهران می‌توانست در این بخش، افزایش درآمدها داشته باشد: «برای مثال دریافت عوارض تفکیک زباله از مبدأ، عوارض حق بیمه، عوارض میادین و عوارض جرایم راهنمایی و رانندگی از موتورسیکلت‌ها، عوارض بر پسماندهای ساختمانی، عوارض زباله‌های بیمارستانی و صنعتی هیچ‌کدام در درآمدهای شهرداری تهران پیش‌بینی نشده است. درست است که درآمدهای پایداری که شهرداری می‌تواند از این عوارض کسب کند، ارقام پایینی است اما چون پایدار هستند درج آنها در لایحه بودجه ضرورت دارد.»
3هزار و 480میلیارد تومان
درآمد از تغییر کاربری‌ها
نکته دیگری که به گفته حقانی در لایحه بودجه سال 94 شهرداری تهران برای آینده تهران نگران‌کننده است، پیش‌بینی 3هزار و 480میلیارد تومان درآمد برای شهرداری تهران از محل تغییر کاربری‌هاست. این در حالی است که با وجود طرح‌های جامع و تفصیلی تهران عملا تغییر کاربری‌ها باید به کمترین میزان برسد. حقانی در این‌باره به «شهروند»گفت: «در فصل دوم یعنی منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای، بودجه سال 94 چند کدپروژه بسیار مهم دارد. کدپروژه اول که خیلی هم خطرناک است، درآمد حاصل از تغییر کاربری‌هاست. شهرداری تهران در این بخش پیش‌بینی کرده که از محل تغییر کاربری‌ها بیش از 3هزار‌میلیارد تومان درآمد داشته باشد در حالی که تغییر کاربری با وجود طرح‌های جامع و تفصیلی در تهران یعنی شما ضوابط و مقررات را با منابع و درآمدها و پول جابه‌جا می‌کنید.» براساس اسناد بودجه شهرداری تهران در سال‌های گذشته هم از محل همین تغییر کاربری‌ها درآمد زیادی کسب کرده است. به گفته حقانی، در سال 92، 3هزار و 95میلیارد تومان و در سال 93 هم 4هزار و 351میلیارد درآمد حاصل از تغییر کاربری‌ها در تهران بوده است و برای سال 94 هم 3هزار و 480میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. این در حالی است که به گفته این عضو شورا، شهرداری باید به سمتی حرکت می‌کرد که درآمد حاصل از تغییر کاربری‌ها را کاهش می‌داد و به صفر می‌رساند.
او با بیان این‌که شهرداری تهران از سال 92 تا الان حدودا بیش از 13هزار‌میلیارد تومان درآمد داشته است، ادامه داد: «با وجود این تغییر کاربری‌ها عملا یعنی طرح تفصیلی هیچ کارکردی در تهران ندارد که در طول 4سال بیش از 13هزار‌میلیارد تومان تغییر کاربری در این شهر انجام شده و این نشان می‌دهد کمیسیون ماده 5 تبدیل به حوزه کسب درآمد شهرداری تهران شده است و اتفاقا اینجاست که محیط‌زیست آسیب می‌بیند. سهم زیادی از محیط‌زیست شهر را تغییر کاربری می‌دهند، تخریب می‌کنند و برج می‌سازند در حالی که ایجاد ظرفیت‌های سکونتگاهی جدید در شهر بسیار خطرناک است. شهرداری تهران اگر نظام بودجه‌ریزی درستی داشت در 10سال گذشته، درآمد حاصل از تغییر کاربری‌ها را کاهش می‌داد و به صفر می‌رساند.
پارکینگ‌ها به فروش می‌رسد
در تهران همه، چه عابران پیاده و چه سواره‌ها می‌دانند که چقدر محدودیت فضای پارک وجود دارد و معضل نبود جای پارک آن‌قدر مسأله جدی است که بنابر آمارهای اعلام شده از سوی پلیس چالش بر سر جای پارک عامل اول نزاع‌های خیابانی در تهران است. حالا اما در لایحه بودجه سال 94 شهرداری تهران پیشنهاد عجیبی داده و درواقع تصمیم دور از انتظاری گرفته است، قرار است تعدادی از زمین‌هایی که برای ساخت پارکینگ‌های عمومی اختصاص داده شده بود و چنین کاربری برای آنها تعیین شده در سال 94 برای درآمدزایی به فروش برسند. آنطور که حقانی می‌گوید، شهرداری در لایحه بودجه پیشنهاد فروش بخشی از پارکینگ‌ها را داده است. او گفت: «یکی از مشکلاتی که در لایحه بودجه سال 94 وجود دارد، فروش اموال شهرداری است. فروش اموال شهرداری اگرچه می‌تواند بخشی از درآمد باشد اما نکته قابل توجه این است در سال 92، 511میلیارد درآمد از این محل برای شهرداری پیش‌بینی شده اما در سال 94 این میزان به 606میلیارد رسیده است، مگر این شهر چقدر املاک و دارایی دارد؟»
حقانی با بیان این‌که پارک‌ها و معابر هم سندشان به نام شهرداری است، ادامه داد: «همه اینها جزو اموال شهرداری تهران است، شما وقتی املاک شهرداری مثل بوستان مادر را می‌فروشید مثل این است که شما بزرگراه چمران را می‌فروشید یا تونل نیایش را فروختید. املاک شهرداری که کاربری‌های عمومی دارند بخشی از پشتیبان حیاط و محیط‌زیست شهراند و تغییر کاربری و فروش آنها هر دو به محیط‌زیست تهران آسیب می‌رساند.»
او از پیشنهاد حذف پارکینگ‌ها در بودجه انتقاد کرد و گفت: «در سال 93 براساس مصوبه شورا تعیین شد که شهرداری حق ندارد از حذف پارکینگ درآمدی داشته باشد اما در سال 93 خلاف آن مصوبه 92میلیارد تومان درآمد از همین‌جا و حذف پارکینگ‌ها داشتند. امسال هم شهرداری تهران 172میلیارد تومان برای درآمد از همین محل پیشنهاد داده و در لیست اموالی که برای فروش گذاشته آمده است که شهرداری 10 مورد کاربری پارکینگ را واگذار می‌کند. در تهران مدام جاده و معابر می‌سازند و تقاضا برای استفاده از خودرو را افزایش می‌دهند، از این طرف پارکینگ‌ها را می‌فروشند. این سیاست‌ها با هم متناقض است و آینده شهر را به خطر می‌اندازد. ما با این واگذاری‌ها مخالف هستیم و پیشنهاد حذف این قسمت از بودجه را داریم.»
17هزار‌میلیارد تومان + 16هزار و
500میلیارد تومان
نکته دیگری که این عضو شورای شهر تهران درباره بودجه پیشنهادی شهرداری به آن اشاره می‌کند در بخش واگذاری دارایی مالی است. چنانکه حقانی می‌گوید شهرداری تهران درخواست 600میلیارد تومان وام دارد در حالی که در شرایط کنونی 10هزار‌میلیارد تومان به بانک‌ها و 3500میلیارد تومان به پیمانکاران و اشخاص حقیقی و حقوقی بدهکار است. او گفت: «این تنها بخشی از بدهی‌های شهرداری تهران است در حالی که هنوز تعدادی از مناطق مثل 7 و 5 بدهی‌هایشان را اعلام نکردند، برخی سازمان‌ها و موسسات شرکت‌ها هم بدهی‌هایشان را اعلام نکردند و علی‌القاعده بدهی شهرداری بیش از اینهاست.»
به گفته حقانی، بررسی لایحه بودجه شهرداری تهران نشان می‌دهد بودجه شهرداری با در نظر گرفتن آنچه در تبصره‌ها پیش‌بینی شده 17هزار و 200میلیارد تومان نیست، او گفت: «درست است سقف درآمدها در بودجه افزایش پیدا نکرده است اما بررسی دقیق‌تر بودجه نشان می‌دهد که شهرداری بخشی از درآمدها را در حدود 11هزار‌میلیارد تومان را به تبصره‌ها آورده است و این 11هزار‌میلیارد تومان به بخش منابع شهرداری اضافه شده که ناشی از تبصره‌های تعهدزاست. علاوه بر این ما باید 5هزار و 500میلیارد تومان هم به منابع بخش شرکت‌ها اضافه کنیم. بنابر‌این، واقعیت این است بودجه شهرداری تهران 17هزار و 200میلیارد نیست و 17هزار‌میلیارد به اضافه 16هزار و 500میلیارد تومان دیگر است.
او گفت: «شهرداری با تاکتیکی خاص بار مالی افزایش بودجه سال 1394 را به تبصره‌ها منتقل کرده است. این یعنی بودجه در بودجه. بودجه سال 1394 با لحاظ تبصره‌های هزینه‌ای آن از جمله تبصره‌های 26، 23، 27 و 28 به رقم غیرقابل قبول 280هزار‌میلیارد ریال می‌رسد و این به معنای رشد 50درصدی بودجه نسبت به سال 1393 است. منابع این تبصره‌ها عموما تهاتر املاک و فاینانس خارجی است. تنها در یک مورد در قالب تبصره 28 اجازه 5هزار‌میلیارد تومان تهاتر املاک با بدهی‌های سررسید گذشته را درخواست داده است.»
بودجه شهرداری تهران در شورای شهر، البته پشت درهای بسته در روزها و هفته‌های آینده بررسی می‌شود. شورا تلاش می‌کند تا اوایل اسفندماه بودجه را نهایی کرده و به تصویب برساند هرچند هنوز مشخص نیست منتقدان لایحه بودجه سال 94 در شرایطی که هواداران محمدباقر قالیباف در شورا در اکثریت هستند تا چه اندازه میتوانند نسبت به اعمال اصلاحات و انتقاداتشان در لایحه بودجه 94 اقدام موثری انجام دهند.