|حسین فانیان| متخصص ارتوپدی |
انقباض شدید و غیرارادی یک عضله را اسپاسم عضلانی می‌گویند. عضلات پشت ران و عضلات جلوی ران بیشترین نقاطی هستند که اسپاسم عضله در آنها مشاهده شده است اما اسپاسم عضله در بازو، شکم، کف دست و کف پا نیز ایجاد می‌شود.
میان کرامپ و اسپاسم عضلانی تفاوت وجود دارد. البته هردو گرفتگی عضلات هستند اما کرامپ در افراد سالم نیز مشاهده شده است درحالی‌که اسپاسم عضلانی به دلیل اختلال در دستگاه اعصاب محیطی و مرکزی ایجاد می‌شود.
اسپاسم عضلانی می‌تواند در کوتاه یا طولانی‌مدت عضلات بیمار را درگیر کند اما در کرامپ، عضلات حدود چند دقیقه دچار گرفتگی می‌شوند که اغلب به صورت حمله‌ای رخ می‌دهد.
شایع‌ترین علت ایجاد اسپاسم عضله خستگی است. ممکن است فرد بیش از توانایی عضله جسم سنگین بلند کند که در این صورت عضله منقبض و اسپاسم و گرفتگی عضله ایجاد می‌شود.
قرار گرفتن در معرض هوای سرد و گرم از دیگر عواملی است که منجر به اسپاسم عضلانی می‌شود. زمانی که فرد مدت زمان طولانی در هوای گرم رانندگی می‌کند به دلیل تعریق و سپس قرار گرفتن در معرض باد خنک دچار گرفتگی عضلات می‌شود.
در اکثر موارد اسپاسم یا گرفتگی عضلانی بدون نیاز به دارو درمان می‌شود. در صورتی که اسپاسم عضلانی به صورت مکرر ایجاد شود، ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری مانند بیماری‌های تیرویید، بیماری‌های کبدی و عفونت در بدن باشد که در این صورت باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
معمولا کرامپ‌ها در شب اتفاق می‌افتد. کرامپ‌های شبانه در زنان شایع‌تر از مردان است که علت عمده آن بارداری است.
تقریبا تمام افراد در طول عمر خود دچار گرفتگی عضله می‌شوند. افراد چاق، بیماران و دویدن که نیاز به فعالیت بدنی شدید دارد اینها بیشتر در معرض گرفتگی عضله هستند.
یکی از روش‌های درمان اسپاسم عضلانی، ماساژ درمانی است. در برخی موارد به بیمار توصیه می‌شود که استراحت مطلق و طولانی‌مدت داشته باشد اما این درحالی است که بیمار به استراحت‌های بیش از اندازه نیازمند نیست. استفاده از داروهای شل‌کننده عضلانی و داروهای مسکن نیز می‌تواند به کاهش درد و درمان اسپاسم عضله کمک کند.