شهروند| خردادماه امسال بود که با انتصاب سعید جلیلی و سردار احمد وحیدی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی در شورایی به نام« شورای راهبردی روابط خارجی ایران» نام این شورا رسانه‌ای شد. هرچند حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سال 1385 دستور تشکیل این شورا را صادر کرده بود اما شورا در 8سال گذشته تحرک چندانی نداشت تا حداقل گوش رسانه‌ها به نام آن آشنا شود. سیدمهدی مصطفوی عضو جدید و رئیس کمیسیون فرهنگی شورا می‌گوید: «عملکرد کمرنگ شورا در دوره قبل به دلیل تازه تأسیس بودن مجموعه بود که باید خودش را درمی‌یافت و اعضای حاضر در آن دوره نیز به جهت مشغله‌های اجرایی چندان فرصتی نداشتند».
سیدمهدی مصطفوی در گفت وگویی که با خبرگزاری فارس انجام داده برای نخستین بار اطلاعات دست اولی از سازوکارهای شورای روابط خارجی و نقش این شورا در ارایه مشاوره به رهبری معظم انقلاب ارایه داده است. بنا به گفته آقای مصطفوی که ریاست کمیسیون فرهنگی شورا را نیز برعهده دارد شباهت عملکرد این نهاد با برخی مجموعه‌های مشابه در کشورهای بزرگ مانند شورای راهبردی روابط خارجی آمریکا انکارپذیر نیست اما چنانکه مصطفوی می‌گوید: این شورا تنها شورای مشورتی است و نهادی بالادستی برای شورایعالی امنیت ملی و وزارت امور خارجه محسوب نمی‌شود. رئیس کمیسیون فرهنگی شورای راهبردی روابط خارجی ایران از اتفاق موضع مثبتی هم درباره مذاکرات هسته‌ای و به‌خصوص عملکرد محمدجواد ظریف به‌عنوان وزیر امور خارجه دارد. او درباره انتقادات مطرح شده درباره عملکرد وزیر امورخارجه می‌گوید: باید شرایط دشوار را در نظر گرفت تا قضاوت عادلانه صورت گیرد.
مصطفوی که وظیفه شورا را مشورت دهی به رهبری عنوان کرده است، می‌گوید: «اعضای این شورا توسط مقام معظم رهبری منصوب می‌شوند و سطح پیشنهاد و اظهارنظرهای این شورا، سطحی راهبردی است؛ به این معنا که ما مجموعه‌های دیگری داریم که در سطح تعیین راهکارها و برنامه‌های اجرایی، پیشنهادهایی خدمت مقام معظم رهبری ارایه می‌دهند اما شورای راهبردی روابط خارجی، سعی می‌کند بررسی‌های خود را در سطح راهبردی خدمت حضرت ایشان ارایه دهد». مصطفوی در عین حال تأکید می‌کند که این شورا شأن اجرایی ندارد و تنها نهادی مشورتی است که البته ارتباط بسیار نزدیکی با تمامی دستگاه‌ها و مراکزی که به نحوی در خارج از کشور حضور دارند، دارد. رئیس کمیسیون فرهنگی شورا درباره نحوه هماهنگی شورا با دیگر نهادهای مربوط به روابط خارجی می‌گوید: در دفتر مقام معظم رهبری علاوه بر شورای راهبردی روابط خارجی که بازوی مشورتی مقام معظم رهبری محسوب می‌شود، یک معاونت بین‌الملل نیز وجود دارد، این معاونت تمامی ارتباطات بین‌المللی مقام معظم رهبری را هماهنگ می‌کند. از ملاقات‌ها و مکاتبات و تأمین نمایندگی‌های مقام معظم رهبری در خارج از کشور گرفته تا برنامه‌ریزی برای برنامه‌های مختلفی که در شأن رهبریت نظام و مرجعیت مقام معظم رهبری در خارج از کشور باشد؛ پاسخگویی به سوالات و شبهاتی که مخاطبین خارج از کشور دارند جزو وظایف مهم معاونت بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری است، یکی دیگر از اقداماتی که در معاونت بین‌الملل مقام معظم رهبری انجام می‌گیرد ایجاد هماهنگی بین تمامی دستگاه‌های فرهنگی است که به نحوی در خارج از کشور حضور داشته فعال هستند. مصطفوی درباره ساختار تشکیلاتی شورا نیز گفته است: شورای سیاست‌گذاری فرهنگی بین‌المللی نیز در دفتر مقام معظم رهبری وجود دارد که زیر نظر معاونت بین‌المللی است، رئیس شورا، معاون بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری است و دبیرخانه شورا در معاونت بین‌الملل قرار دارد، منتهی با نظر مقام معظم رهبری، برخی دستگاه‌های دولتی و وزارتخانه‌های مربوطه هم عضو شورا هستند. معاونت بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری هر ماه به‌صورت منظم دو جلسه تشکیل می‌دهد و سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی بین‌المللی در این جلسات صورت می‌گیرد و اگر قرار است یک حرکت فرهنگی انجام شود سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی اجرایی و هماهنگی و تقسیم کار بین دستگاه‌ها در این معاونت انجام می‌شود، اما برنامه‌ریزی راهبردی این فعالیت‌ها در شورای راهبردی روابط خارجی صورت می‌گیرد.
سیدمهدی مصطفوی همچنین درباره انتقادات مطرح شده نسبت به محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه مبنی بر این‌که وی بیشتر وقتش را مصروف مذاکرات کرده است، می‌گوید: به گمان من این موضوع مشکلی ندارد، ایشان یک شخصیت بین‌المللی است که تجربیاتشان بیش از آنچه در روابط دو‌جانبه باشد در روابط چند‌جانبه و بین‌المللی است و موضوع هسته‌ای نیز درحال حاضر جزء موضوعات مهم کشور است و تمام مسئولان نظام نسبت به آن حساسیت دارند تا این موضوع به خوبی و به نحوی که منافع نظام حفظ شود و خط قرمزها رعایت بشود طی شود. او همچنین در توصیف شخصیت کاری محمدجواد ظریف گفته است: این فرصتی برای نظام است که شخصیتی مانند ایشان در سطح وزارت روی این موضوع حتی به‌عنوان کارشناس فنی متبحر می‌تواند وارد شود، ایشان در جلساتی که با مسئولان 1+5 دارند به تنهایی (دوست و دشمن معترف هستند) می‌توانند از پس آنها در مباحث فنی هسته‌ای و سیاسی برآیند. چون وقت زیادی می‌گذارد و در ریز مباحث فنی هسته‌ای نیز مسلط هستند، البته همیشه در مذاکرات مسئولان فنی حضور دارند اما ایشان نیز اطلاعات لازم را دارند و معمولا در مذاکرات قالب هستند. این عضو شورای راهبردی روابط خارجی ایران درباره «قدم زدن ظریف و کری» در حاشیه مذاکرات ژنو گفته است: طبیعی است که مردم ما با توجه به ذهنیتی که از جنایات و حق‌کشی‌های آمریکا چه در ایران و چه در منطقه و مخصوصا در منطقه دارند،آمریکا را به‌عنوان یک دوست نمی‌شناسند و توقع قدم نزدن با دشمن هم توقع بی‌جایی نیست، نباید با دشمن این‌طور قدم زد، اما گمانم این است شرایطی که آقای ظریف در آن قرار گرفت، شرایط سختی بود و بالاخره مذاکرات، مذاکرات سنگین و پیچیده‌ای است. در این شرایط طرف گفت‌وگو پیشنهاد می‌کند چند دقیقه‌ای با هم قدم بزنیم؛ ایشان هم نتوانست این درخواست را رد کند و آن کار انجام شد. اما بپذیرید شرایط عادی نبود، یعنی طوری نبود که دو نفر در شرایط عادی تصمیم بگیرند با هم قدم بزنند.
مصطفوی می‌گوید: می‌خواهم عرض کنم انسان باید شرایط را در نظر بگیرد. تفاوت است دو نفر در شرایط آرام و ریلکس با هم قدم بزنند. اینها در یک مذاکره سنگین، پرالتهاب، پرتنش که چشم‌های بسیاری از داخل ایران و کل دنیا به آن است، قرار دارند. ایشان (ظریف) در این شرایط این حرکت را انجام می‌دهد. نمی‌خواهم بگویم کار قشنگی انجام شده و انتقاداتی که صورت گرفته نظرات عده‌ای دلسوزان نظام و مردم متعهد است، کسانی که صاحب درک و شعورند چنین انتقاداتی را مطرح می‌کنند و باید این انتقادات شنیده شود، باید آن طرف قضیه را هم نگاه کرد. نمی‌شود این حالت التهاب مذاکرات را در محاسبه و نقادی لحاظ کنیم.
عضو شورای راهبردی روابط خارجی ایران درباره حدود اختیارات مذاکره‌کنندگان گفته است: دست مذاکره‌کننده‌ها در یک چارچوب تعریف شده‌ای باز است و چارچوب‌ها و حدود برای مذاکره و تعامل مشخص است، در آن چارچوب‌ها اختیار دارند و دستشان باز است. باید باز باشد تا بتوانند کار را پیش ببرند، نمی‌شود هر جمله‌ای که می‌خواهند در مذاکرات مطرح کنند کسب تکلیف کنند که این جمله را بگوییم یا خیر. مصطفوی در عین حال درباره آینده مذاکرات نیز گفته است: تلاشم این است که به آینده مذاکرات خوشبین باشم، به این علت که منطق گفت‌وگو به نفع جمهوری اسلامی ایران است. این را خیلی از کشورهای 1+5 هم اذعان دارند.
او درباره این‌که چرا مذاکرات میان جان کری و محمدجواد ظریف محدود شده نیز می‌گوید: به این دلیل که دیگر کشورها خیلی به دنبال این داستان نیستند و حرفی برای گفتن ندارند. متاسفانه اعضای دیگر یا اهل سکوت هستند یا ملاحظه‌کاری خود را دارند یا مطیع آمریکا هستند، این واقعیت تلخی است که در 1+5 وجود دارد. لذا مذاکره‌کننده اصلی آمریکاست و آنها نگاه می‌کنند که آمریکا چه تصمیمی می‌گیرد. به همین جهت هم مذاکره بیشتر با وزیرخارجه آمریکا انجام می‌شود. منتهی طبیعتا دیگران هم حضور دارند.