امین فرج‌پور خبرنگار
اعلام لیست کامل مجریان ویژه‌برنامه‌های تحویل سال تلویزیون بعد از شایعات پرشماری که در روزهای اخیر رسانه‌ای شده بود، سیلی از واکنش‌های گوناگون -از تحسین و ستایش تا انتقاد و اعتراض به رویه‌ای که صداوسیما در پی گرفته- به دنبال داشت. عکس‌العمل‌های متنوعی که دلیل اصلی آن خَرق عادتی است که تلویزیون امسال در این زمینه انجام داده است. در حقیقت صداوسیما که همه‌ساله تمام هم و غم خود را روی تولید برنامه‌هایی باشکوه، با مجریان سلبریتی و مهمانان شناخته‌شده و محبوب می‌گذاشت، امسال فقط به مجریان همیشگی خود تکیه کرده است. اتفاقی که البته بسیاری آن را مثبت و البته بسیاری دیگر نیز به ضرر تلویزیون ارزیابی کرده‌اند.
1: در تمام چند ده سال اخیر، تعطیلات نوروزی، البته در کنار ماه رمضان و ماه محرم، مهم‌ترین مناسبت‌های تلویزیون در تمام طول سال بوده‌اند و به همین دلیل هم تلویزیون تمام دارایی و توانایی خود را برای تولید برنامه‌های مخاطب‌پسند در این روزها خرج می‌کرده است. نگاهی حتی گذرا به مجریان ویژه‌برنامه‌های تحویل سال در تمام سال‌های اخیر، به بهترین وجه این گشاده‌دستی و صرف هزینه با فراغ بال را به نمایش می‌گذارد. فراموش نکرده‌ایم برنامه‌های دو، سه سال اخیر را که شبکه‌های مختلف با سپردن اجرای برنامه‌های تحویل سال به مجریانی مانند احسان علیخانی، رضا رشیدپور، فرزاد حسنی، زنده‌یاد آزاده نامداری، علی ضیاء، محمد سلوکی، نجمه جودکی، ژیلا صادقی و حتی مجری- ستاره‌هایی چون رامبد جوان، مهران مدیری، داریوش فرضیایی (عموپورنگ) و چهره‌های شناخته‌شده دیگر رقابتی تام و تمام را با هم به انجام می‌رساندند. اعلام نام مجریان برنامه‌های امسال اما حکایت از این می‌کند که خبری از هیچ‌کدام از این اسامی در روز بیست‌ونهم اسفند سال جاری در تلویزیون نخواهد بود و جای آنها را مجریانی چون اقبال واحدی، مجری پیشکسوت تلویزیون؛ المیرا شریفی‌مقدم، وحید رونقی، سیدبشیر حسینی، حامد سلطانی، مصطفی امامی و البته به روایتی مهران رجبی خواهند گرفت، که فارغ از وجه کیفی کارنامه‌شان، تردیدی در این نیست که هیچ‌کدام از نظر محبوبیت و حتی معروفیت به گرد پای قبلی‌ها هم نمی‌رسند؛ رویکردی که گذشته از دلایلی که تلویزیون را به اتخاذ چنین تصمیمی سوق داده، بی‌شک تبعاتی به دنبال خواهد داشت.
2: یکی از مهم‌ترین پیامدهای این تغییر رویکرد را قطعا در زمینه اقتصادی و مالی شاهد خواهیم بود. فراموش نکرده‌ایم که در سال‌های اخیر، چند هفته‌ای مانده به پایان سال، چه شایعاتی در مورد دستمزدهای نجومی مجری-ستاره‌های ویژه‌برنامه‌های پایان سال در رسانه‌ها منتشر می‌شد. تازه این پایان بازی نبود و بعد از انتخاب مجریان اصلی هر شبکه هم این بازی را در زمینه مهمانان شبکه‌های مختلف شاهد بودیم که در ازای چه ارقام حیرت‌انگیزی پا به شبکه‌های مختلف می‌گذاشتند (و گاهی هم از این شبکه به آن شبکه می‌رفتند). چنین رویکردی قطعا این روند نه‌چندان منطقی و معقول را -به‌خاطر دولتی‌بودن تمام شبکه‌ها و نبود رقابتی واقعی میان‌شان- متوقف خواهد کرد.
3: با این حال، این تمام ماجرا نیست و خالی شدن شبکه‌های تلویزیون از چهره‌های محبوب تبعات منفی هم می‌تواند به همراه داشته باشد. به هر حال کتمان نمی‌توان کرد که در این چند سالی که در بحبوحه ریزش مخاطبان تلویزیون بودیم، یکی از معدود برهه‌های زمانی که صداوسیما توان رقابت پایاپای با رقبای داخلی و خارجی‌اش را داشت -و حتی در مواقعی برنده رقابت هم می‌شد- همین چند روز منتهی به آغاز سال جدید بود که تلویزیون با تکیه بر جذابیت مجریان محبوب و بازیگران و خوانندگان پرطرفداری که مهمان برنامه‌ها می‌شدند، مخاطبان فراری را دوباره پای جعبه جادو می‌نشاند. حالا با این رویکرد جدید اما این جذابیت با چالش بزرگی مواجه شده است که این احتمال را ایجاد می‌کند که ماجرای چالش‌های تلویزیون در زمینه سریالسازی این‌بار در برنامه‌های عیدانه نیز تکرار شود. یادمان نرفته در اوایل ورود شبکه نمایش خانگی و بعدتر هم پلتفرم‌های عرضه آنلاین محصولات تصویری به عرصه سریالسازی، تلویزیون از این امر چندان احساس خطر نمی‌کرد و مدیران تلویزیون بر این باور بودند که رایگان بودن و فراگیری سریال‌های تلویزیونی موفقیت صداوسیما در رقابت با شبکه نمایش خانگی را تضمین می‌کند. چند سال بعد از آن خاطرجمعی، اما حالا شاهدیم که جذابیت بیشتر سریال‌های شبکه نمایش خانگی که حاصل آزادی بیشتر و دست بازتر سینماگران در این شبکه است، فضای سریالسازی را یک‌سره از تلویزیون گرفته است. اتفاقی که اگر در روزهای منتهی به نوروز هم تکرار شود، بی‌تردید به این معنا خواهد بود که رقبا بخش زیادی از تماشاگران تلویزیون را به سوی خود جلب کرده‌اند.