سعید بهزادیپور عضو هیأتعلمی دانشگاهشریف
افتتاح هر پروژه علمی در کشور و رسیدن هرکدام از آنها به مرحله بهرهبرداری، بهطور معمول برای اعضای جامعه خوشایند است زیرا کلید خوردن و شروع یک پروژه در زمینه موضوعات علمی، پیشرفتی محض برای تمام ارکان یک جامعه محسوب میشود. برای شکلگیری و موفقیت یک پروژه علمی مانند تمام پروژهها، نیاز به اتحاد و همدلی میان بانیان آن و تیمی است که در شکلگیری آن پروژه، ذیمدخل بودهاند. از این موضوع استفاده و به عرصه اتحاد اجتماعی در جامعه ورود میکنم. این نکته را نباید از یاد برد که برای شکلگیری هر رخداد مثبت، نیاز به پیوند است؛ نیازی که بهخصوص اینروزها در جامعه ما وجودش احساس میشود تا بتوانیم مراحل مختلف شکلدهی رخدادهای مثبت را به سرانجام رسانیم. همین چند روز قبل با تعدادی از اساتید دانشگاه شریف و چند تن از مسئولان، طی مراسمی از کارهای خیری که دوستان در حوزه دانش و پژوهش انجام داده بودند، تقدیر کردیم. نکتهای که این میان حایزاهمیت بود، ذهنیتی است که خیرین، نسبت به وقف و ارایه خدمات خیری که میتوانستند ارایه دهند، داشتند. این ذهنیت باید در افرادی که توان کمک و تمکن مالی دارند، جا بیفتد که کار خیر، فقط ساخت مدرسه و مسجد نیست، بلکه میتواند کار خیر در موضوعاتی مانند توسعه و گسترش پژوهش یا موضوعاتی در حوزههای دیگر باشد و نتیجه مطلوبی را نیز به ارمغان آورد. نوع نگاه به کار خیر، در این زمان، کمی سنتی است. کشور ما، بهخصوص در این مقطع زمانی، احتیاج به نگاههایی دارد که بهسمت تجلی و ارتقا در حوزههای مختلف حرکت کند. خیرین میتوانند در این میان نقش اساسی بازی کنند. بهترین وقف و کار خیر باید سرمایهگذاریای باشد که از قبال آن بهترین نتایج حاصل شود. شاید بهترین مثال، سرمایهگذاری بر جوانان این مملکت باشد. کشور ما جوانان مستعد و با استعداد زیاد دارد که هرکدام از این جوانان میتوانند سکاندار علم و فرهنگ در این جامعه باشند. در دانشگاه شریف، ما جوانانی را نظاره میکنیم که بدون امکانات بسیاری از مراحل پروژههای علمی را به خودیخود انجام میدهند و بهثمر مینشانند. هرکدام از این افراد تشنه کمی فرصت و سرمایهگذاری هستند تا برای کشور بهترینها را بهارمغان آورند. فرهنگ کار خیر در کشور ما ریشه تاریخی دارد، شما به هر موضوعی که نگاهی بیندازید، میبینید که از سالیان قبل تا امروز فرهنگ و حرکتش در کشور ما وجود داشته است. کشور ما در بسیاری از مسائل همواره پیشرو بوده و این یکی از محاسنات ما ایرانیها محسوب میشود. اما موضوع نوع پرداخت مسائل است. این بحث، یکی از معضلاتی است که ما با آن دستوپنجه نرم میکنیم. فرهنگ وقف در جامعه ما بهخوبی رواج پیدا کرده است اما چگونگی پرداخت به آن، سازوکار مناسبی ندارد. همین فرهنگ در کشورهای اروپایی سالها بعد از ما شکل گرفته اما نوع پرداخت آنها بسیار سازندهتر و مطلوبتر است و همین امر نیز باعث ارتقای سطح زندگی آنها شده است. اگر در این مسیر، نوع دیگری از تفکر رواج یابد و قطعا باعث شکلگیری و انجام عمل وقف در شکلهای مطلوبتر میشود که بسیار سازنده خواهد بود. کسانی در جامعه ما حضور دارند که نیاز به یک اشاره یا پشتیبان دارند تا تمام مراحل ترقی را برای کشورشان به ارمغان آورند. این تحولی که در نظام وقف ایجاد شده، میتواند بسیار مثبت و ارزشمند باشد به این دلیل که به فرآیند تولید علم و فناوری که نتایج آن در سالهای آینده و شاید برای نسلهای آینده بهوجود میآید، کمک میکند و میتوان گفت علاوه بر اینکه کمکی مقطعی است، یک فرآیند دانشبنیان و متداوم را شکل میدهد.
بسیاری از مواقع، وقف شامل مرور زمان نیز میشود که این امر نیز یکی از آن مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد و به آن اهمیت ویژهای داد. بسیاری از مواقع در مواجهه با مسائل خیر یا وقف دیدهایم که افراد بیشتر از اینکه درصدد این باشند تا کار خیری صورت دهند، بیشتر در این فکر هستند که خودشان را معرفی کنند. باید به این نکته توجه داشت بعضی مسائل هستند که نباید به آنها بهعنوان یک ویترین یا شوی تلویزیونی نگاه کرد زیرا ارزش آن کار از بین خواهد رفت.