مصرفگرایی یکی از معضلات فرهنگی عصر مدرن شناخته شده و در این میان، مصرفگرایی کودکان نیز روند رو به رشد خود را دارد. اکنون، کودکان بین ۴ تا ۱۲سال بهطور ویژه با میزان مصرفی که دارند تعریف میشوند و سیل تبلیغات انواع تولیدات غذایی، پوشاک، و اسباببازی آنها را هدف قرار داده است. جامعهشناسان معتقدند این روند، کنترل و تربیت کودکان را از حوزه توان و اختیارات والدین خارج کرده و آینده نامعلومی را برای فرهنگ چنین جوامعی متصور هستند.
تولید و مصرف سرسامآور اسباببازی تنها فرهنگ و سیستم جامعهداری کشورها را تحتتأثیر قرار نداده است. نگاهی کلی به بازار تبلیغ و مصرف اسباببازی گویای ارتباط تنگاتنگ مقولات نابرابری کشورهای توسعهیافته و درحال توسعه در سهم مصرفی اسباببازی، سود ناشی از تولید و فروش، و آلودگی محیطزیست است. مردم کشورهای توسعهیافته جمعیت کمی از کل جمعیت جهان را تشکیل میدهند، اما ۳۲ برابر مردم در سایر کشورها مصرف میکنند. تبلیغکنندگان سالانه بهطور میانگین ۱۰۰میلیارد دلار صرف توسعه بازار اسباببازی میکنند و شرکتهای آمریکایی برآنند اگر موفق شوند کودکان دنیا را مجاب به مصرف تنها نیمی از میزان مصرف کودکان آمریکایی کنند، سودی برابر با ۸۶میلیارد و ۵میلیون دلار نصیبشان خواهد شد. به این ترتیب، به موازات کثرت گرفتن سود کمپانیهای تولیدی و شرکتهای تبلیغی، و رفاه و نشاط کودکان، که همگی بهطور قابلملاحظهای منحصر به دنیای ثروتمند توسعهیافته است، سهمی که بهطور برابر نصیب کودکان در دنیای فقیر و درحال توسعه میشود، آلودگی محیطزیست است.
تولید جهانی اسباببازی در سالهای اخیر شاهد رشد فزایندهای بوده است. این میزان به ترتیب در سالهای ۲۰۰۷، ۷۸هزار و صد میلیارد، در ۲۰۰۸، ۷۷هزار و دویست میلیارد، در ۲۰۰۹، ۷۹هزار و ششصد میلیارد، در ۲۰۱۰، ۸۳هزار و سیصد میلیارد، و در ۲۰۱۰، ۸۴هزار و صدمیلیارد دلار بوده است.
تولید و مصرف اسباببازی در سال ۲۰۱۲ تنها در کشور کانادا و به دلیل کاهش زاد و ولد در این کشور، شاهد افت نسبی بوده است. این درحالی است که تولید و مصرف اسباببازی در همینسال در نتیجه افزایش سطح حقوقی خانوادهها و روی آوردن به استفاده از وسایل کمکآموزشی و تجارت مدرن، شاهد افزایش بوده است.
در همین سال، توسعه اقتصادی سال ۲۰۱۰ و افزایش همزمان درآمد سرانه در فیلیپین، عامل افزایش ۶درصدی مصرف اسباببازی در این کشور بود. همچنین در این سال، والدین چینی ۱۸درصد از هزینههای خانواده را به خرید اسباببازی اختصاص دادند و لذا فروش و مصرف اسباببازی در چین شاهد رشد ۴درصدی بوده است. در آرژانتین، تورم و اهمیت زیاد به هدیه روز کریسمس، عامل افزایش دوبرابری تولید و مصرف اسباببازی در ۲۰۱۲ بود. کشورهای اتریش (۱۰٪)، آلمان (۷٪)، بلژیک (۵٪)، فرانسه (۵٪)، انگلیس (۳٪)، و استرالیا (۲٪) نیز درسال ۲۰۱۱ به ترتیب شاهد رشد مصرف اسباببازی بودند. در همین سال، کشورهای اسپانیا (۷٪ـ)، پرتغال (۴٪ـ)، ایتالیا (۳٪ـ)، و آمریکا (۲٪ـ) شاهد افت تولید و مصرف اسباببازی بودهاند.
همانطور که مشاهده میشود، تولید و مصرف اسباببازی بهطور چشمگیری رو به افزایش است. از اینرو نقشآفرینان جدید عرصههای تبلیغات و تولید، درحال رصد دقیق بازار این کالا هستند. در کنفرانسی درسال ۲۰۱۰ در هنگکنگ، مؤلفههای مدنظر کارشناسان این حوزه به این ترتیب بازشناسی شدند: فنآوری، دوام، کیفیت، بازار جهانی، و سرگرمکنندگی.
در آستانه قرن بیستم میلادی، شرکتهای آلمانی در صدر صنعت تولید اسباببازی قرار داشتند و این کشور تولیدکننده ۶۰درصد محصولات این عرصه بود. گفته شده سود شرکتهای آلمانی در این دوره بیش ازمجموع سود تولیدکنندگان آمریکایی و انگلیسی بوده است. در حال حاضر، بزرگترین شرکت تولید و توزیعکننده اسباببازی، مکدونالد با توزیع بیش از 5. 1میلیون قطعه اسباببازی در جهان است. اگرچه مکدونالد عمدتاً بهعنوان فستفود اول دنیا مورد انتقاد کارشناسان فرهنگی، اجتماعی، و سلامت قرار دارد، اما تلاش برای جذب کودکان به دکههای مکدونالد عامل توزیع مقادیر گیجکنندهای اسباببازی در میان مراجعان است. در اینجا، اسباببازی خود ابزار تبلیغ قرار گرفته است. از هر ۱۰ کودک آمریکایی ۹ کودک مصرفکننده غذای آماده مکدونالد است و میتوان تصور کرد توزیع اسباببازی چگونه در ارتباط تنگاتنگ با توسعه فرهنگ فستفود و معضلاتی چون چاقی در میان کودکان آمریکایی است.
در رتبه بعدی، کمپانی دانمارکی Lego قرار دارد که بهعنوان دومین تولیدکننده بزرگ جهان شناخته میشود. این کمپانی ۸۱سال قبل توسط یک نجار به نام الکریستیانسن تأسیس شد و نام آن از کلمهای دانمارکی به معنای «خوب بازی کن» گرفته شده است. لگو تأمینکننده ۳۶درصد سفارشات گروه انگلیسی مریلین است که به تنهایی سازنده ۶ پارک لگوی جهان است. بااینحال، مصرفکنندگان اصلی لگو، کشورهای آسیایی هستند و گفته میشود در آینده نزدیک ۸۰درصد سفارشات آسیایی این شرکت به واحد چین واگذار خواهد شد. درآمد این کمپانی در نیمه اول سال ۲۰۱۳ نزدیک به ۲میلیارد دلار بود که این میزان بخش قابلتوجهی از درآمد کل این صنعت (8. 8. %) محسوب میشود. لگو علاوه بر این، وارد قراردادهای تولید مشترک بازیهای رایانه نیز شده است. کودکان آمریکایی تنها ۴درصد از جمعیت کودکان جهان را تشکیل میدهند. بااینحال، سهم این کودکان از مصرف اسباببازی، ۴۰درصد کل مصرف جهانی است. آمریکاییها سالانه ۲۱میلیارد دلار برای خرید اسباببازی هزینه میکنند و بزرگترین شرکتهای تولید اسباببازی این کشور Mattle و Hasbro است.
لازم به ذکر است، مصرف اسباببازی این کودکان از توان تولیدی کارخانجات آمریکایی فراتر است و ۳میلیون کارگر چینی در ۸هزار کارخانه این کشور، سفارش اسباببازی کودکان آمریکایی را تولید میکنند. قیمت هر عروسک باربی در آمریکا ۱۰ دلار است، اما کارخانجات چینی به ازای هر عروسک تنها 3/5 دلار دریافت میکنند. این بدان معناست که دلالان و فروشندگانی همچون والمارت، تارگت، و تویز آر آس، 6/5 درصد سود ناشی از فروش اسباببازی در کشور آمریکا را دارند.