پولاد امین| مسعود کیمیایی می‌گوید: «باید به حال مردمی گریست که مردمش بیشتر از فکر کردن، به دنبال خندیدن هستند.» علی قوی‌تن هم که این روزها فیلم «رویای سهراب» را درباره زندگی شاعرانه سهراب سپهری روی پرده دارد، به جنبه دیگری از تسلط سینمای کمدی بر سینمای ایران اشاره می‌کند: «اگر در این فیلم، سهراب را به عنوان یک رقاص به تصویر کشیده بودیم و آنها هم می‌توانستند دست بزنند و به لودگی‌های سهراب بخندند، فیلم قطعا پرفروش می‌شد و خیلی‌ها می‌گفتند که فیلم خوبی درباره شاعر بزرگ سرزمین‌شان دیده‌اند!»
از این گلایه‌ها درباره هژمونی شگفت‌انگیز سینمای کمدی در سینمای ایران بسیار گفته شده. تسلط بی‌چون و چرایی که باعث رانده شدن هر نوع سینمای دیگر به گوشه و کنار تاریک فضای سینمای ایران شده و شرایطی به وجود آورده که فیلمسازان ناچارند برای ماندن در مارکت سینما دست به ساخت فیلم‌هایی بزنند که شاید در ذائقه و سلیقه‌شان نیز نباشد. این، یعنی غرق‌شدن فیلم‌های متفاوت سینمای ایران در سیل فیلم‌های کمدی که متاسفانه کمدی نیز نیستند.
آمارها هم حکایت از تسلط بی‌چون و چرای کمدی بر سینمای ایران می‌کنند. در سال جاری، فیلم‌های «انفرادی» سیدمسعود اطیابی و «سگ‌بند» مهران احمدی با 66 و 40 میلیارد تومان، پرفروش‌ترین فیلم‌های روی پرده هستند و فیلم سوم این فهرست، یعنی «علف‌زار» کاظم دانشی با فاصله‌ای بعید ایستاده و حتی نیمی از فروش «سگ‌بند» را هم نداشته. در سال گذشته هم «دینامیت» اطیابی و «گشت ارشاد 3» سعید سهیلی با 58 و 42 میلیارد فروش، در رده‌های اول و دوم جدول فروش بودند و «قهرمان» اصغر فرهادی به‌عنوان فیلم سوم جدول هم فقط 12 میلیارد تومان فروخت که در حدود یک‌چهارم فیلم دوم بود.
این قاعده البته به جز سال کرونایی 1399 در سال‌های قبل نیز وجود داشت. در سال 99 البته «شنای پروانه» محمد کارت با حدود 3 میلیارد فروش بالانشین جدول فروش فیلم‌ها بود که البته گیشه سه میلیاردی این فیلم حکایت از اکران نشدن فیلم‌های کمدی بالقوه پرفروش می‌کند. سال قبل از آن، اما فیلم‌هایی چون «مطرب» محسن کیایی، «تگزاس 2» مسعود اطیابی و «رحمان 1400» منوچهر هادی صدرنشین جدول فروش بودند و سال قبل‌تر نیز «هزارپا» ابوالحسن داودی، «مصادره» مهران احمدی و «تگزاس» اطیابی. بگذریم از این‌که در سال 96 نیز فیلم‌های «نهنگ عنبر 2» سامان مقدم، «آینه بغل» منوچهر هادی، «گشت 2» سعید سهیلی و البته «خوب، بد، جلف» پیمان قاسم‌خانی صدرنشین‌های جدول فروش سالانه سینمای ایران بودند.
این ماجرا را در جدول پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران نیز به نوعی دیگر می‌توان دید که از سر تا ته به تسخیر فیلم‌های- به‌اصطلاح- کمدی درآمده است. در صدر جدول پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران «انفرادی» سیدمسعود اطیابی با فروش۶۶ میلیارد تومانی-بدون در نظر گرفتن تورم و تعداد تماشاگر- عنوان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران را در اختیار خود گرفته است. البته باید گفت که این عنوان از نظر تعداد بینندگان در اختیار «عقاب‌ها» ساخته ساموئل خاچیکیان با 10 میلیون و البته «اخراجی‌ها ۲» ساخته مسعود ده‌نمکی با ۵٫۳ میلیون بیننده قرار می‌گیرد. در این جدول در رده‌های دوم، سوم و چهارم نیز فیلم‌های «دینامیت»، «گشت 3» و «سگ‌بند» قرار گرفته‌اند و در ادامه نیز می‌توان به حضور فیلم‌های «مطرب»، «هزارپا»، «متری شیش‌ونیم»، «تگزاس 2»، «رحمان 1400» و «نهنگ عنبر 2» در رده‌های بعدی جدول پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران اشاره کرد. وضعیتی شگفت به خصوص از این رو که در میان 10 فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران تنها یک فیلم غیرکمدی وجود دارد که حکایت از سلطه سنگین کمدی‌های چند سال اخیر بر فضای اقتصادی سینمای ایران دارد.
در ادامه می‌کوشیم در گفت‌وگو با تنی چند از سینماگران این سرزمین از سلطه سنگین فیلم‌های کمدی بر سینمای ایران رازگشایی کنیم.