389 سال پیش، برابر 23 ژوئن 1633 میلادی، محاکمه گالیلئو گالیله، اخترشناس شهیر ایتالیایى در دادگاه تفتیش عقاید آغاز شد. گالیله با رد عقاید بطلمیوس، فیلسوف و منجم یونان باستان و برخلاف جریان غالب فكری مبنی بر مركز بودن زمین در جهان و چرخش سیارات به دور آن، اعلام كرد این زمین است که به دور خورشید می‏گردد. او در واقع با این کار در راستای تایید نظریات نجومی نیکلاس کوپرنیک منجم و دانشمند لهستانی که یک قرن پیش از او خورشید را مرکز کائنات معرفی کرده بود قدم بر‌داشت. انتشار عقاید گالیله خشم و مخالفت مقامات كلیسا را برانگیخت و اعتراضات شدیدی را بر ضد او به وجود آورد. پاپ اوربانوس هشتم، گالیله را به شهر رم مقر کاتولیک‌های جهان احضار كرد و نظرات او را كفرآمیز خواند. هنگامی که گالیله به دادگاه تفتیش عقاید در کلیسای سنت مری احضار شد، همه بی‌اختیار سرنوشت قربانیان شهیر این دادگاه‌ها همچون ژاندارک و جوردانو برونو مقابل چشمان‌شان پدیدار شد. دادگاه‌های تفتیش عقاید یا Inquisition را شاید بتوان یکی از سیاه‌ترین بخش‌های تاریخ اروپا قلمداد کرد. در این دادگاه‌ها افراد مورد اتهام توسط متخصصان تأیید شده از سوی کلیسا مورد پرسش قرار می‌گرفتند و در صورت کشف کوچکترین لغزش در مسائل اعتقادی به شدیدترین وجه تنبیه می‌شدند. در مسائلی که بنیادی و تاثیرگذار محسوب نمی‌‌شدند، گناهکار با توسل به توبه می‌توانست جان خود را نجات دهد. اما اثبات اتهام‌هایی چون ارتداد یا جادوگری، دیگر هیچ راه فراری برای فرد باقی نمی‌گذاشت و سرنوشتی دردناک سرانجام او را رقم می‌زد. ماجرای گالیله اما از دید کلیسا کمی فراتر از یک لغزش کوچک علمی بود زیرا او عمده ‏وقت خود را در مجامع علمی روی دفاع از «نظریه خورشید مرکزی» نیکلاس کوپرنیک ‏صرف می‌کرد. کلیسا همان زمان نیز از چشم‌پوشی و رواداری ابراز شده از سوی پاپ پل سوم نسبت به نیکلاس کوپرنیک خشمگین بود و نمی‌خواست اجازه دهد یکی از پیروان خلف کوپرنیک از دست کلیسا قسر در برود. اما در نهایت گالیله نیز همچون کوپرنیک شانس آورد و کلیسا در پایان دادگاه او را بین توبه، بازگشت از عقاید انحرافی و زنده ماندن، یا پافشاری بر عقیده و در نتیجه سوزانده شدن در آتش مختار گذاشت. گالیله راه نخست را برگزید و برای حفظ جان خود، از بیخ و بن به انكار عقایدش پرداخت. او 9 ‌سال پس از امضای توبه‌نامه، در 8 ژانویه 1642 میلادی در 77 سالگی درگذشت. سال 1969 میلادی پاپ ژان پل دوم دستور بررسی دوباره پرونده گالیله را ‏داد و 23 سال بعد مقارن 1992 میلادی کلیسای کاتولیک او را «بخشوده» اعلام کرد.