تخریب یک خانه تاریخی منحصربه‌فرد در تهران در پی تعلل سازمان میراث فرهنگی
 
خانه‌ «عامری‌ها» با خاک یکسان شد
 

 

شهروند| تهران از دیروز دیگر «خانه عامری‌ها» ندارد. خانه قاجاری را شبانه صاف کردند و صبح روز بعد دیگر نشانی از آن نمانده بود. از چند ‌سال پیش تلاش‌هایی برای ساخت یک مجتمع تجاری به جای این خانه تاریخی آغاز شده بود تا این‌که آن را به‌طور اضطراری در فهرست آثار ملی ثبت کردند حالا اما از خانه عامری‌ها نامی در فهرست آثار ملی و یک شماره چند رقمی مانده است، شماره‌ای که در جغرافیای تهران دیگر ما به ازای خارجی ندارد.
از چند ‌سال پیش قرار بود به جای خانه عامری‌ها، یکی از خانه‌های تاریخی دوران قاجار در خیابان سپهبد قرنی یک مجتمع تجاری ساخته شود. خبر که منتشر شد صدای اعتراض فعالان میراث فرهنگی بلند شد. این خانه را تا آن زمان مثل بسیاری دیگر از خانه‌های این شهر در فهرست آثار ملی ثبت نکرده بودند. کارشناسان میراث فرهنگی، خانه عامری‎ها را که بررسی کردند، گفتند یکی از منحصر به فردترین خانه‌های تاریخی تهران است و آن را به‌طور اضطراری در فهرست آثار ملی ثبت کردند. حالا اما نه ثبت این خانه در فهرست آثار ملی و نه پیگیری فعالان میراث فرهنگی، هیچ‌کدام مثمرثمر واقع نشد و در سکوت سازمان میراث فرهنگی که این روزها بیشتر در قامت سازمانی منفعل در صیانت از میراث فرهنگی ظاهر شده، این خانه هم از صفحه روزگار محو شد. خبرگزاری ایسنا در گزارشی درباره تخریب این خانه تاریخی نوشت: «عوامل زیادی دست‌به‌دست هم دادند تا این خانه را تخریب کنند. نخستین عامل آن امضای مجوز یکی از مدیران سابق اداره کل میراث فرهنگی استان تهران در اوایل ‌سال 90 بود، هرچند پس از آن میراث فرهنگی استان تهران برای حفظ این خانه آن را به صورت اضطراری ثبت کرد، اما قدم بعدی از سوی بخش حقوقی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برداشته شد، آن هم زمانی که دیوان عدالت اداری در پاسخ آخرین درخواست بخش حقوقی مبنی بر دادن یک فرصت دیگر برای دفاع از خانه‌ عامری‌ها، پاسخ داده بود که با توجه به این‌که مالک جدید خانه‌ عامری‌ها، این خانه را قبل از ثبت آن در فهرست آثار ملی خریده، برای او حقی در این زمینه ایجاد شده است، بنابراین امکان دادن فرصت دیگر وجود ندارد. میراث فرهنگی می‌توانست تا زمان مقرر یک دفاعیه جدید به دیوان ارایه کند، که با توجه به تعلل بخش حقوقی سازمان میراث فرهنگی برای آن به استان تهران و از بین رفتن زمان مناسب برای دفاعیه این امکان نیز تقریبا از بین رفت.»
براساس این گزارش از آن‌جا كه بخش حقوقی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هفت روز پس از پایان مهلت داده‌شده از سوی دیوان عدالت اداری به بخش حقوقی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، معاونت حقوقی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، نامه‌ مربوط به این موضوع را به اداره میراث فرهنگی تهران تحویل داد هرچند پس از رسیدن نامه به بخش حقوقی اداره میراث فرهنگی تهران، این بخش حقوقی در نامه‌ای به دیوان عدالت اداری، این تعلل را توضیح داد و از دیوان مهلت دوباره‌ای برای دفاع خواست، اما با توجه به زمان از دست‌رفته، این اقدام هم فایده‌ای نداشته است و این خانه را تخریب کردند.
عمارت تاریخی «عامری‌ها» ازجمله خانه - باغ‌های متعلق به اواخر دوره قاجار و متعلق به‌ سال 1305 هجری شمسی در محله فردوسی است. این خانه - باغ در زمینی به مساحت 2‌هزار و 750 مترمربع در ضلع جنوب غربی میدان فردوسی قرار داشت. این خانه متعلق به شخصی بود به نام سلطان خان محمد عامری فرزند (نصرالله نائینی – ملقب به اسدالسلطنه) متولد ۱۲۶۸هجري خورشیدی، فارغ‌التحصیل مدرسه آمریکایی تهران (آموزگار همان مدرسه در سال‌های آتی) ‌بعدها شد، رئیس دفتر و معاون سید ضیاءالدین طباطبایی و عضو کمیته آهن یا فولاد یا همان کمیته زرگنده که نقش به سزایي در شکل‌گیری کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ داشت. در دوره چهارم مجلس شورای ملی منتخب مردم شهر نائین بود اما به علت شرکت در جلسات کمیته زرگنده و حضور فعال در کودتای ۱۲۹۹ اعتبار نامه او رد شد. سلطان خان محمد عامری در دوره ششم مجلس شورای ملی به‌عنوان نماینده نائین انتخاب شد و به تهران آمد و قسمتی از ملکی را که متعلق به خاندان امین دارالضرب بود و در پشت خندق ناصری قرار داشت، خرید و در همان‌سال عمارتی ۲ طبقه در آن زمین بنا کرد و آن خانه شد «خانه عامری‌ها». خانه‌ای که حالا از آن جز نامی برای تهران نمانده است.

 


 
http://shahrvand-newspaper.ir/News/Main/20359/خانه‌-«عامری‌ها»--با-خاک-یکسان-شد