شهروند| 349 اثر تاریخی خوروین که سالها پیش به صورت قاچاق از ایران خارج شده بودند و چند هفته پیش به کشور بازگشتند حالا در موزه ملی ایران به نمایش درآمدهاند. بازپسگیری این آثار تاریخی که باستانشناسان قدمت آنها را تا سههزار قبل تخمین میزنند پس از سالها پیگیری حقوقی در مجامع بینالمللی ممکن شده است.
کسی نمیداند که در هرسال چه تعداد از آثار تاریخی به صورت قاچاق از ایران خارج میشود اما هرچند وقت یک بار خبر کشف یک محموله قاچاق از میراث فرهنگی ایران در گوشهای از دنیا منتشر میشود، آثاری که یا در فرودگاهها و مبادی ورودی کشورها کشف میشوند یا سر از حراجیهای آثار تاریخی در میآورند. براساس کنوانسیون 1970 یونسکو کشورهای عضو این کنوانسیون ملزم به استرداد و بازگرداندن آثار هستند که بهطور غیرقانونی از دیگر کشورها وارد خاک آنها شده است. این موضوع البته به همین سادگی نیست و بازپسگیری آثار تاریخی که به صورت غیرقانونی از کشور خارج میشوند نیازمند طی فرآیند طولانی پیگیریهای حقوقی در مجامع قضایی بینالمللی است.حدود دو هفته قبل مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام کردند که پس از 33سال پیگیری آثار تاریخی متعلق به تپه باستانی خوروین در ساوجبلاغ استان البرز شامل ظروف خاکستری، سفالینهها و اشیاي فلزی به ایران بازگردانده شده است. دیروز حسن روحانی، رئیسجمهوری به موزه ملی ایران رفت تا از آثار تاریخی خوروین رونمایی کند. او گفت: «برگزاری نمایشگاههایی که آثار تمدنی ملت ایران را به نمایش میگذارد، میتواند بسیاری از ایرانهراسیها را رفع کند. این آثار چراغی است که گذشته دور را به خوبی روشن میکند و نمایش آن بسیاری از ایرانهراسیها و اتهامات را برطرف میسازد.»
روحانی افزود: این اشیاء نشان میدهند که چندهزارسال پیش ملت ایران چه تمدن بزرگی داشته، چگونه زندگی میکرده یا برای دفاع از خود از چه ابزاری استفاده میکرده است و ما هرچه بتوانیم در سطح وسیعتر میراث فرهنگی کشور را به جهان معرفی کنیم، افکار عمومی بهتر متوجه میشوند که ملت ایران از گذشته چه جایگاهی داشته و امروز نیز باید در چه جایگاهی قرار بگیرد.
رئیسجمهوری با تأکید بر اینکه این آثار باید در معرض دید نسل جوان کشور نیز قرار بگیرد، گفت: آثار بجامانده از پیشینیان ما راه را به ما نشان میدهد که برای آینده باید چه برنامهای داشته باشیم و چگونه از تجربه گذشته استفاده کنیم.
روحانی به ملت ایران تبریک گفت که فرزندان آنها توانستند این مجموعه آثار ارزشمند تاریخی را به کشور بازگردانند.
در ادامه دیدار روحانی از مجموعه آثار تاریخی خوروین، مسعود سلطانیفر، معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم از سه دهه تلاشها و پیگیریها برای استرداد 349 شی، تاریخی به کشور انجام شده، گفت و بازپس گیری این آثار را پیروزی بزرگ حقوقی و سیاسی برای ایران دانست.
او گفت: این اشیا متعلق به منطقه خوروین است که حدود 50سال پیش بهصورت غیرقانونی از ایران خارج شد. از 33سال پیش ادعاهای حقوقی ما در محاکم مختلف مطرح بود که سرانجام امسال موفق شدیم حکم نهایی را به نفع جمهوری اسلامی ایران بگیریم.
به گفته او استرداد 349 شیء تاریخی منطقه خوروین، بزرگترین استرداد یک مجموعه فرهنگی - تاریخی است که تاکنون در ایران انجام شده و به نتیجه رسیده است.
سلطانیفر با اشاره به وجود 228 شیء تاریخی از مجموعه تاریخی خوروین در موزه ملی ایران و اضافه شدن 349 شیء تاریخی دیگر به این آثار، گفت: این گنجینه که معرف نحوه زندگی ایرانیان در هزارههای پیش است به شکل کامل در معرض دید، قرار گرفته است و پژوهشگران هم میتوانند از این مجموعه که به دو دسته ظروف سفالی و مفرغی تقسیم شده است، استفاده کنند.
349 اثر تاریخی از محوطه باستانی خوروین در استان البرز در منطقه ساوجبلاق توسط یکی از اتباع فرانسه جمعآوری و به کشور بلژیک منتقل شده بود که با طرح دعوی در مجامع حقوقی بلژیک از سوی دولت ایران سرانجام چهارم دیماه 1393 به کشور بازگردانده شدند. این اشیاء متعلق به 2800 تا 3200سال پیش هستند و هنر ایران در دوره مادها و هخامنشیان را نشان میدهند. آثار تاریخی بازگشته به ایران در موزه ملی ایران برای بازدید عموم به نمایش در آمده است.