حسام خراسانی| میزان مشارکت مردم یک جامعه در نهادهای‌مدنی، نشانگر میزان همبستگی افراد آن جامعه است. اهمیت این همبستگی زمانی روشن می‌شود که نهادهای مدنی همچون جمعیت هلال‌احمر می‌توانند در بحران‌های اجتماعی که گاه حل آن برای دولت‌ها نیز ممکن نیست نقش بزرگی داشته باشند. جوانان خونی تازه در رگ‌های یک جامعه هستند که با انرژی و طراوت خود در حرکت بانشاط جامعه سهم ویژه دارند. ازجمله پایگاه‌های مهمی که جوانان ما می‌توانند در آن انرژی خود را در جهت درست صرف کنند سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر است. این سازمان با تشکیل کانون‌های دانش‌آموزی و دانشجویی در مدارس و دانشگاه‌ها قدم‌های بسیار خوبی در راستای ترویج اصول بشردوستانه درمیان نوجوانان و جوانان برداشته است. حال سوال این است که این کانون‌ها چطور می‌توانند به رشد فرهنگ اجتماعی و ارتقای اخلاق در بین جوانان کمک کنند؟ وحید قبادی‌دانا رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر، امیر لـله‌گانی معاون دانشجویی و جوانان و سعید بابایی معاون پیش‌دبستانی و دانش‌آموزی این سازمان در گفت‌وگو با «شهروند» به این پرسش پاسخ داده‌اند.
کانون‌ها محلی برای یاد‌دادن و یاد گرفتن
دکتروحیدقبادی‌دانا رئیس سازمان جوانان هلال‌احمر معتقد است: «جوانان به‌عنوان رهبران و مدیران آینده» یکی از نقش‌هایی است که در استراتژی 2020 فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر برای حوزه جوانان تعریف شده است.»
او با بیان این‌که در کانون‌های دانش‌آموزی، دانشجویی و طلاب، جوانان اول از همه کار جدید را تمرین می‌کنند و یاد می‌گیرند که فعالیتی را به صورت چندنفره انجام دهند، ادامه داد: «در قالب این کانون‌ها هر فرد یک نقشی را به عهده می‌گیرد، یک نفر دبیر کانون و چند نفر اعضای شورای اجرای کانون هستند و افراد نقش‌های مختلف اجتماعی را تمرین می‌کنند تا بتوانند یک نقش را در یک واحد اجتماعی به نام کانون به نحو شایسته ایفا کنند.»
جوانان در این کانون‌ها می‌آموزند که چگونه می‌توانند نظر دیگران را برای سپردن یک فعالیت اجتماعی جلب کنند، قبادی‌دانا در این خصوص می‌گوید: «برای این کار اعضای شورای اجرایی دبیر کانون را انتخاب می‌کنند و مشارکت مؤثر اجتماعی را در قالب فعالیت کسانی که مدیریت اجرایی را با رای خودشان انتخاب می‌کنند.»
جوانان عضو کانون‌های سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر بر فعالیت دبیران در طول تصدی آنان نظارت دارند و از دبیران کانون‌ها حمایت نیز می‌کنند. رئیس سازمان جوانان معتقد است: «این فرصتی برای جوانان است که خودشان در دوره بعد به‌عنوان دبیر کانون انتخاب شوند و دبیران کانون‌ها و اعضای شورای اجرایی نیز یاد می‌گیرند که چگونه به افراد انگیزه بدهند، چگونه مشوق‌هایی برای آنان تعیین کنند و چگونه آنان را راهبری کنند، هدف‌های بلند به آنان نشان دهند و سیستم ترغیب و انگیزه‌بخشی به همسالان خود را یاد می‌گیرند.»
به عقیده رئیس سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر با توجه به این‌که جوانان مدیران آینده هر جامعه هستند تمرین مدیریت و آماده شدن برای آینده را تمرین می‌کنند که آن هم معطوف به یک هدف بشردوستانه خداپسندانه است.
وظیفه سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر جلب مشارکت جوانان و آموزش آنان برای فعالیت‌های امدادی و بشردوستانه است و در این‌خصوص یکی از آموزش‌هایی که می‌گذرانند پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است. پیشگیری از بیماری‌هایی همچون ایدز، پیشگیری از اعتیاد، آموزش بهداشت باروری در بلایا، مشارکت در فعالیت‌های خیر‌خواهانه مثل اهدای خون و اعلام آمادگی برای اهدای عضو در شرایطی که فردی دچار مرگ مغزی شده باشد.
کانون‌ها بستری برای مشارکت
در مسائل مختلف
امیر لـله‌گانی، معاون دانشجویی و جوانان سازمان جوانان هلال‌احمر معتقد است که اگر نگاهی به حوزه اجتماعی کشورهای پیشرفته داشته باشیم می‌بینیم در خیلی از معضلاتی که در این کشورها وجود داشته و توانستند معضلات اجتماعی را حل کنند نقش دولت‌ها بسیار کمرنگ است و بیشتر بسترسازی است که دولت‌ها انجام می‌دهند تا مشارکت اجتماعی در مبحث معضلات اجتماعی بالا رود و افزایش پیداکند.
او ادامه داد: «با این نگاه که در جوامع پیشرفته وجود دارد و تعریف جدید دولت در نظام‌های جدید یکی از قوت بخش‌ترین راهکارهاست که می‌توانیم مسائل اجتماعی را حل کنیم افزایش نقش مردم است.»
معاون دانشجویی و جوانان سازمان جوانان هلال‌احمر گفت: «به اعتقاد من اگر بسترسازی لازم صورت گیرد می‌توانیم در مسائل اجتماعی گامی رو به جلو برداریم. نقش مردم و سمن‌ها باید بیشتر شود و با توجه به این‌که رویکرد دولت تدبیر و امید هم در این مسیر است ما امیدواریم بتوانیم بسیاری از مسائل را حل کنیم.»
مسیر مشترک همه کانون‌ها
سعید بابایی معاون پیش‌دبستانی و دانش‌آموزی سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر گفت: «به طور کلی چهار تشکل در مدارس کشور فعالیت می‌کنند که شامل بسیج دانش‌آموزی، کانون‌های هلال‌احمر، سازمان دانش‌آموزی و انجمن اسلامی دانش‌آموزان هستند.» به عقیده بابایی، کل این تشکل‌ها به وجود آمدند برای این‌که بتوانند دانش‌آموزان را در‌گیر کنند و به آنان بیاموزند، چگونه در آینده خود مشارکت کنند. او ادامه می‌دهد: «نفس این‌که تشکل‌ها با ماموریت‌های مختلف در مدارس فعال باشند باعث شده است تا دانش‌آموزان با ذائقه‌های مختلف بتوانند در فعالیت‌های اجتماعی همکاری کنند.» معاون پیش‌دبستانی و دانش‌آموزی سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر در پایان گفت: « وقتی از یک دانش‌آموز یا یک جوان و به‌طورکلی کسی که عضو کانون‌های هلال‌احمر می‌شود انتظار داریم برای آینده فردی و اجتماعی خود انتخاب صحیح داشته باشد، او با عضویت در این کانون‌ها یک سری سرفصل‌های آموزشی را می‌آموزد. اما نفس این‌که در این کانون شرکت می‌کنند، در انتخابات شرکت می‌کنند و مشارکت در فعالیت‌ها دارند این است که سطح مشارکت اجتماعی خود را بالا ببرد و این مختص به کانون‌های هلال‌احمر نیست و تمام کانون‌های دانش‌آموزی چنین مسیری را دنبال می‌کنند.»