[شهروند] جلالالدین میرزای رزاز، رئیس انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور به بهانه بیستوچهارم مهر روز جهانی غذا در یادداشتی نوشته است: در زمان حاضر در کشور عزیزمان ایران در مقوله امنیت غذایی با سه چالش اساسی و ریشهدار مواجه هستیم: 1- کرونا در ابعاد جهانی و ملی 2- تحریمهای شدید و ناجوانمردانه اقتصادی 3- وضع اقتصادی ناپایدار.متاسفانه این سه عامل در صورت ادامهدار شدن در بلندمدت میتواند امنیت غذایی را در کشور تحتالشعاع قرار دهد و خسارات و صدمات جبرانناپذیری را به سلامت جامعه وارد کند، لذا ضرورت بررسی، واکاوی موضوع و ارایه راهکارهای کارشناسی و تخصصی برای برقراری امنیت غذایی کشور بیش از هر زمان دیگری احساس میشود.
در دوران شیوع کرونا ایران توانست از معدود کشورهای دنیا باشد که حتی در مقایسه با کشورهای توسعهیافته تنوع و کفایت موادغذایی را در کشور چه به لحاظ فراوانی و چه به لحاظ دسترسی فیزیکی فراهم کند تا جایی که در روزهایی که در اروپا فروشگاههای عرضه مواد غذایی توسط مردم متمدنشان غارت میشد، در ایران گویی اتفاقی نیفتاده و در شرایط کاملا عادی تنوع، ارایه و کفایت محصولات و مواد غذایی کاملا حفظ شده بود، گرچه این فراوانی و تنوع براساس تعریف امنیت غذایی یکی از شاخصهای لازم و مهم است، ولی براساس پارامترهای دیگر تعریف امنیت غذایی کافی نیست.
عوامل سهگانه و تهدیدآمیز فوق که به آنها اشاره شد، عمدتا مداخله دولتمردان، سیاستمداران و مسئولان اجرایی کشور را میطلبد که ضرورت توجه به آنها در وضع هشدار و قرمز قرار دارد.
اما مردم نیز با ورود به نحوه مصرف و توجه به آموزههای اعتقادی، مذهبی، ملی و اخلاقی میتوانند تا حدود زیادی مانع بروز ناامنی غذایی در کشور باشند که لازم است تکتک هموطنان عزیز با درک شرایط موجود به سهم خود در برقراری امنیت غذایی مشارکت کنند. بر اساس مطالعات و آمارهای ارایهشده هر سال 3/1میلیارد تن ضایعات مواد غذایی در دنیا وجود دارد که این ضایعات معادل یکسوم کل مواد غذایی تولیدشده برای مصرف انسانهاست و میتواند غذای کافی برای دومیلیارد انسان گرسنه را در سال فراهم کند.
در کشور ما نیز براساس بررسیهای به عمل آمده حدود 30درصد ضایعات غذا از چرخه تولید تا مصرف وجود دارد. چرخه و زنجیره غذا از مزرعه شروع میشود و پس از طی چرخه فرآوری و عرضه به سفرهها میرسد.
براساس گزارش سازمان جهانی خواربار و کشاورزی(فائو)، هر روز بهازای هر نفر 134 کیلوکالری غذا در ایران به هدر میرود، یعنی سرانه هدررفت روزانه غذا در ایران 134 کیلوکالری است.
سهم ایران از کل غذایی که هر سال در جهان به هدر میرود، 2.7درصد اعلام شده است! بر همین اساس ضایعات مواد غذایی در ایران معادل ٣٥میلیون تن است، این درحالی است که در اتحادیه اروپا با ٢٧ کشور عضو، تنها ٩میلیون تن موادغذایی راهی زبالهها میشود.
یک پژوهش علمی ارزش مادی ضایعات موادغذایی در ایران را 15میلیارد دلار برآورد کرده است که اگر این رقم را با درآمد نفتی در شرایط غیرتحریم مقایسه کنیم، متوجه میشویم که مردم ما معادل تقریبا 50درصد درآمد نفتیمان را با ضایعات غذا به سطل زباله میریزند. بیشترین ضایعات غذا در ایران مربوط به نان، میوه، برنج و سبزیجات است.