شهروند | بیشتر فعالان اقتصاد بر این نکته اتفاق نظر دارند که افت شدید قیمت نفت(با کمی اغماض) مهمترین رویداد سالی بود که به پایان رسید به احتمال فراوان هم این روندی است که درسال جدید میلادی ادامه خواهد داشت. در شرایطی که اقتصاد جهانی یکی از بدترین دوران را از نظر رشد سپری میکند و پیشبینی تحلیلگران هم از افزایش عرضه نفت خبر میدهد، قیمت طلای سیاه به کمترین میزان در سالهای اخیر رسید. با این تفاسیر سالی که در پیش است دست کم برای تولیدکنندگان نفت سخت و طاقت فرسا خواهد بود اما برای مصرفکنندگان اروپایی و آمریکایی شادی آفرین است. چرا که هم اکنون با ارزانی نفت، آثار آن اندک اندک در بنزین و گاز روشن شده و درنهایت به ارزانی قیمت بنزین تا یک سوم (به نسبت اواسطسال میلادی قبل) و گاز (تا کمترین حد 6سال اخیر) منجر شد. حالا علاوه بر تبعات منفی بودجهای در کشورهای نفتی، زاویه دیگری هم قابل بررسی است که ارزانی واردات در این کشورهاست.چرا که با ارزانی نفت، قیمت تمامشده بسیاری از کالاهای جهانی پایین خواهد آمد و ارزانی برای کشورهای مصرفکننده پدید خواهد آمد؛ حال بماند که درآمد هم برای این کشورها کم شده است!
نفت هر روز از ارزانتر از دیروز
براساس همین روند روز سه شنبه در بازار جهانی نفت قیمتها به پایینترین سطح 5.5سال گذشته رسید دیروز هم وضع بر همین منوال بود درنهایت هم نفت برنت بعد از یک نوسان و فراز و فرود محسوس 07/51 دلار قیمت خورد، نفت وست تگزاس اینترمدیت (WTI) هم 48 دلار و 3 سنت ارزشگذاری شد. با این حساب از آنجا که نفت ایران معمولا 2دلار کمتر از نفت (WTI) است میتوان گفت که آخرین قیمت نفت ایران بشکهای 46 دلار است. بههرحال طی این هفته بهای نفت تقریبا 10درصد ارزش خود را از دست داده و به پایینترین سطح از بهار 2009 تاکنون رسیده است تحلیلگران میگویند اشباع کنونی بازار به معنای آن است که در روزها و هفتههای آتی احتمالا کاهش بیشتری در راه است. بانک (ANZ) در بیانیهای اعلام کرد: خطرات پیش روی قیمت نفت در آینده نزدیک همچنان باقی و روند نزولی ادامه دارد. این بانک افزود: در شرایطی که ما انتظار داشتیم هزینه بالای تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا باعث شود که ابتدا آنها تولید خود را کاهش دهند، اما به نظر میرسد که این امر تا اواسطسال 2015 بعید خواهد بود. بههرحال کاهش قیمت نفت نتیجه عرضه بالا در کنار تقاضای ضعیف است بهویژه در اروپا که کماکان بحران دارد در آسیا هم تقریبا وضع بر همین منوال است. در بخش تولید هم تولید نفت شیل آمریکا همچنان بالاست اگرچه حفاریها کاهش پیدا کرده. اوپک نیز تاکنون در برابر درخواستها برای کاهش تولید خود به منظور افزایش قیمتها مقاومت کرده است. این درحالی است که این سازمان در تلاش برای دفاع سهم بازار خود از طریق تخفیف در قیمت فروش است. وانگ تائو تحلیلگر رویترز میگوید: احتمال زیادی وجود دارد که نفت برنت تا 41 دلار و 99 سنت و نفت آمریکا تا 36 دلار و 74 سنت سقوط کند و سپس روند صعودی در پیش بگیرد.
ارزش گاز پرید
البته افت قیمتها در بازار انرژی فقط به نفت محدود نمیشود و در مورد گاز هم خبر مهم نزول شدید نرخ فروش است به این ترتیب این روزها صنعت گاز طبیعی نیز روزگار خوبی را سپری نمیکند. همزمان با کاهش بهای نفت در سراسر جهان، بهای گاز طبیعی که در سراسر دنیا معمولا 3 دلار بود، این بار با کاهش قابل ملاحظهای مواجه شد. کارشناسان پیشبینی میکنند بهای گاز به 2.64 دلار به ازای هر گالن درسال جاری میلادی میرسد که در 6سال گذشته بیسابقه بوده است.این پایگاه اعلام کرد این قیمت 0.7 دلار از متوسط قیمت گاز درسال 2014 و حدود یک دلار از متوسط قیمتسال 2012 پایینتر خواهد بود. آن طور که حرفهایهای بازار میگویند کاهش قیمت جهانی نفت و رسیدن نفت وست تگزاس اینترمیدیت به زیر ۵۰ دلار در هر بشکه، احتمال کاهش قیمت گاز را به پایینترین میزان خود ازسال ۲۰۰۹ افزایش داده است. بنابه اعلام پاتریک دهان تحلیلگر ارشد GasBuddy.com، کاهش جهانی قیمت نفت 97میلیارد دلار صرفهجویی مالی را برای دارندگان وسایل نقلیه در آمریکا به همراه خواهد داشت، به عبارت دیگر 750 دلار از هزینههای هر خانوار آمریکایی به دلیل کاهش قیمت نفت در جهان درسال جاری کاسته خواهد شد. این درحالی است که پیتر داناوان یکی از دلالان سهام در موسسه « لیکویدیتی انرژی» به روزنامه وال استریت میگوید: بدونشک پیشبینی آب وهوای سرد خریداران را تشویق خواهد کرد. داناوان نگران آن است که بازار هنوز با وجود آغاز فصل سرما متلاطم باقی مانده و قیمتها حدود 35درصد نزول کردهاند. بههرحال سرمایه گذاران معتقدند قیمتها پایین میمانند چون تولیدکنندگان مقدار کلانی گاز طبیعی تولید میکنند که بیش از مصرف دوره سرماست. به این ترتیب گاز اضافی ذخیره میشود. بانک «سیتی گروپ» هم پیشبینی کرده رشد ذخایر گاز در 2015 همچنان ادامه یابد و به بیش از 4میلیون فوت مکعب در روز برسد. از سوی دیگر تولیدکنندگان نیز تمایلی ندارند خطر از دست دادن درآمد را به جان بخرند.
بنزین ارزانتر از همیشه
درمورد بنزین بهعنوان حامل مهم انرژی هم افت قیمت نفت نتیجهای جز کاهش ارزش به همراه نداشته است. قیمت خردهفروشی سوخت (شامل بنزین و گازوییل) در انگلیس، روز سه شنبه به پایینترین حد در طی پنجسال گذشته رسید. به گزارش بلومبرگ میانگین بهای هرلیتر بنزین توسط شرکتهای توزیعکننده انگلیسی در این روز به یک پوند و یازده پنس رسید و انتظار میرود که بهای آن در بازار خردهفروشی این کشور بهزودی به زیر یک پوند برسد. دیروز هم هر گالن بنزین در بازار جهانی هم 1.35 دلار قیمت خورد. در آمریکا هم هر گالن بنزین 1.99 دلار ارزش داشت به این ترتیب با احتساب دلار 3هزار و 511 تومان دیروز، هر لیتر بنزین در آمریکا در آخرین قیمتگذاری هزار و 940 تومان قیمت خورد که در مقایسه با همین چند ماه قبل به کمتر از یک سوم رسیده است. قیمت جهانی بنزین هم برای تحویل در 15 فوریههزار و 311 تومان است. البته قیمت بنزین تحویل در خلیجفارس هم با توجه به هزینه حملونقل کمتر پایینتر از این ارقام و احتمال و تا نزدیکی حدودهزار تومان خواهد بود. به هر حال سرمایهگذاران نگران این هستند که ترکیب افزایش تولید جهانی نفت خام، در کنار ضعیف بودن تقاضا میتواند سبب افت و خیز بیشتر بهای نفت خام در آینده شود. بنابه اعلام تحلیلگر ارشدGasBuddy.com، پاتریک دهان، کاهش جهانی قیمت نفت 97میلیارد دلار صرفه جویی مالی را برای دارندگان وسایل نقلیه در آمریکا به همراه خواهد داشت، به عبارت دیگر 750 دلار از هزینههای هر خانوار آمریکایی به دلیل کاهش قیمت نفت در جهان درسال جاری کاسته خواهد شد. این روند به بهبود شاخص اعتماد مشتریان کمک میکند و در کل برای اقتصاد بد نیست. اما این تیغ دولبه مشکل دیگری را برای اقتصادهای روبه بهبود به وجود میآورد. روند کاهش قیمت بنزین سبب شده مردم نسبت به خرید خودروهای بزرگ (SUV) تمایل نشان دهند که مصرف بیشتری دارند. این امر سبب شده فروش خودروهای کوچک و برقی به شدت دچار آسیب شود. چنین امری برای کشورهایی که صنعت خودروسازی بزرگ دارند مانند آلمان، چین و آمریکا چندان جالب نخواهد بود. در چندماه اخیر میزان خرید خودروهای SUV در آمریکا 17درصد افزوده شده است.