| مهدی پورمحمدی |
دیروز و امروز از زبان وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دبیر محترم و معزز صنایع شیر و رئیس انجمن گاوداران استان تهران در جراید مطالبی نقل شده است که نیاز به توضیح و در برخی موارد نیاز به ترجمه دارد. نه آن‌که آن حضرات به زبان بیگانه سخن گفته باشند، بلکه در برخی موارد آن‌قدر در لفافه و به ایجاز گفته‌اند که ترجمه ضرور افتاده است. این قلم که تصادفاً و از بدی حادثه دستی در ترجمه دارد تلاش می‌کند تا آن‌جا که مقدور است آن مطالب را ترجمه و از برخی معضلات آن رمزگشایی کند.
1-روغن نخل یا روغن پالم چیست؟ در کشور مالزی نخلی می‌روید که از میوه آن روغنی استحصال می‌شود که جزو صادرات عمده آن کشور است. از خواص مهم روغن نخل آن است که از اول انقلاب تا‌سال 1384 که این قلم از جریان آن اطلاع دقیق دارد، از تجار دست دهم مالزیایی گرفته تا مسئولان رده بالای آن کشور در تقریباً تمامی ملاقات‌ها و دیدارها تمامی سعی و تلاش خود را به کار بردند تا این ماده خطرناک و زیانبار را به ایران بفروشند و موفق نشدند. از سال 1384 به بعد را مطلع نیستم و نمی‌دانم این روغن از چه سالی موفق به ورود به بازار ایران شده است و کدام وزیر بهداشتی مجوز ورود به آن را صادر کرده است.
2- کائوچو ماده‌ای است که در صنعت لاستیک‌سازی کاربرد غیرقابل اجتناب دارد و اصولاً نمی‌توان تایری ساخت که در آن از کائوچو استفاده نشده باشد. این ماده ضروری در صنعت لاستیک‌سازی، از درختی به همین نام که در کشور ویتنام می‌روید استحصال می‌شود و جزو اقلام صادراتی مهم آن کشور است.
3- فرق کائوچو با روغن پالم آن است که کائوچو اولاً بد بو و بدمزه است و قابل خوردن نیست و ثانیاً در خارج بدن انسان فرآوری و به ماده سختی تبدیل می‌شود که سلامت انسان‌ها را در جاده‌ها تضمین می‌کند، اما روغن پالم ظاهر فریبنده‌ای دارد و پس از فرآوری و بوگیری شباهت زیادی به روغن‌های خوراکی پیدا می‌کند و انسان را به اشتباه می‌اندازد، اما پس از اغوای مصرف‌کننده و پس از هضم و جذب در بدن انسان به محض ورود به رگ‌ها و مویرگ‌ها تبدیل به ماده‌ای شبیه به همان کائوچو و لاستیک شده و دیواره رگ‌ها و مویرگ‌ها را مانند یک غشای سیمانی پوشش داده و ایجاد تصلب شرایین، گرفتگی رگ‌ها، فشار خون و سکته قلبی و مرگ مفاجات می‌کند. راستی چرا بالاترین علت مرگ‌ومیر در ایران سکته قلبی است؟
4-آنچه از اخبار روزهای اخیر از زبان مسئولان نامبرده در فوق مستفاد می‌شود آن است که برخی از تولیدکنندگان لبنیات، به هر بهانه‌ای که از نظر این قلم، تمامی آن بهانه‌ها مردود است، کره و خامه شیر که ماده‌ای گرانقیمت و پول‌ساز است را می‌گیرند و آن را به همان قیمت کره و خامه می‌فروشند - اگر به کره و خامه روغن نخل اضافه نمی‌کنند نوش جان و حلالشان باد- بعد به آن آب زیپوی باقی مانده ماده خطرناک و زیانبار و از همه مهم‌تر ارزان‌تر روغن نخل اضافه و به‌عنوان شیر با چربی یک درصد و 2درصد و... راهی بازار می‌کنند.
5-این تولیدکنندگان روی بطری‌های شیری که به بازار روانه می‌کنند، دقت کنید خیلی نزدیک به علامت استاندارد مرقوم می‌فرمایند تهیه شده از شیر تازه گاو! آیا روغن نخل به‌عنوان یک روغن صنعتی غیرخوراکی از گاو استحصال می‌شود؟ ترجمه فارسی سلیس و روان این عبارت، دروغگویی و کلاهبرداری است. بعد تحت عنوان ارزش غذایی می‌نویسند مثلاً چربی 5درصد اما نمی‌نویسند کدام چربی. به‌طور طبیعی خریدار فکر می‌کند منظورشان همان چربی طبیعی شیر است. خریدار حق دارد چنین فکر کند. آیا اگر وزیر محترم بهداشت لو نمی‌داد که این تولیدکنندگان با شیر و ماست روغن نخل به خورد مردم می‌دهند به عقل جن می‌رسید که این انسان‌های شریف چنین کار ناشایسته‌ای مرتکب می‌شوند؟
6-یادتان نرفته است که چندی پیش لو رفت که برخی تولیدکنندگان لبنیات به محصولات خود برای ماندگاری بیشتر وایتکس یعنی همان اسید کلریدریک که برای سفید کردن کاشی و کاسه توالت استفاده می‌شود استفاده می‌کردند. راستی آن پرونده چه شد و به چه نتیجه‌ای رسید؟
7-کودکان در سن رشد و افراد مسن و سالخورده‌ای که برای اجتناب از پوکی استخوان و شکنندگی لگن شیر می‌خورند باید بدانند که اسید کلریدریک بلافاصله با کلسیم شیر ترکیب شده، تشکیل کلرور کلسیم میدهد و آن را غیرقابل استفاده می‌کند، اما روغن نخل بیکار نمی‌ماند و وظیفه خودش را به نحو اتم و اکمل انجام میدهد. یعنی لبنیات می‌خریم که قاتق نانمان شود، قاتق نانمان که نمی‌شود هیچ، قاتل جانمان می‌شود.
8-حالا فردا ممکن است تولیدکنندگان محترم لبنیات و دبیر محترم و معزز صنایع شیر هزار و پانصد و هفتاد و شش دلیل برای این کارشان بیاورند و البته هنوز بحث این‌که اول انسان خلق شد و بعد توجیه اختراع شد و یا بالعکس هنوز به نتیجه نرسیده است. ما پیشاپیش تمامی دلایل آنها را دربست قبول می‌کنیم و اصلاً گرفتن کره و خامه از شیر و اضافه کردن روغن نخل به شیر، ماست، پنیر خامه‌ای، پنیر پیتزا و بستنی را عملی انسانی، خیرخواهانه، سرشار از صداقت، بدون قصد کسب سود نامشروع، به دور از فریب مصرف‌کننده، مجاز از نظر قانون و اصلا عین صواب می‌دانیم. اصلاً ما عاشق آنیم که فرزندان پانزده شانزده ساله آنها اتومبیل‌های میلیاردی سوار شوند و از جلوی ما مصرف‌کنندگان مثل برق و باد بگذرند. اصلاً از حق خود گذشتیم و می‌گوییم نوش جانشان خوب کردند به جای چربی شیر روغن پالم فروختند...
آنها که تنها هنرشان اضافه کردن آب به شیر بود خیلی خنگ و کودن و نفهم بودند و اینها که کره و خامه را با روغن نخل عوض می‌کنند خیلی نابغه‌اند و ما باید قدر نوابغ کشورمان را بدانیم آنها را بر صدر بنشانیم و قدر بنهیم. اصلاً حق دارید به جای روغن نخل روغن سوخته اتومبیل، واسکازین و نفت سیاه اضافه کنید، اما به خدا در همه جای این دنیای دون، مشتری حق دارد که بداند بابت خرید چه چیزی پول می‌پردازد.
9- در همه دنیا به غیراز این‌جا و چند جای دیگر روی هر بسته غذایی ترکیبات آن را روشن، سلیس، خوانا و بدون ابهام می‌نویسند و برای تخلف و دروغگویی در این خصوص مجازات‌های سختی در نظر می‌گیرند. یعنی چه که روی برخی بسته‌های مواد خوراکی تولید شده در کشور ما بعد از ذکر مواد اصلی می‌نویسند «سایر افزودنی‌های مجاز». این افزودنی‌ها اگر هم مجاز باشند اسم و ترکیبات و علامت اختصاری بین‌المللی دارند. اگر به جای فراز مبهم «سایر افزودنی‌های مجاز» علامت اختصاری بین‌المللی آنها را ذکر کنند مصرف‌کننده می‌تواند از طریق اینترنت ترکیبات، خواص، اثرات جانبی و حتی حلال و یا حرام بودن آنها را به دست بیاورد و حق انتخاب داشته باشد. این افزودنی‌های مجاز اگر جزء نگه‌دارنده‌ها باشند میزان به کاربردن آنها حد و اندازه دارد و باید ذکر شود و این طور نیست که حد به کار بردن آنها را به کارگر خط تولید واگذار کنند که با بیل به پاتیل اضافه کند.
10- سعی می‌کنم واقع‌بین باشم. با ساز و کاری که ما داریم و سود کلانی که تعویض کره و خامه با روغن ارزان و زیانبار نخل در لبنیات، تعویض گوشت گوساله با گاومیش پیر صنعتی و پیه و دنبه در کالباس و سوسیس و تعویض گوشت گوسفند با سنگدان مرغ و مبالغی بلیغ چربی حیوانی در همبرگر و کباب لقمه صنعتی و سایر مواد گرانقیمت سایر مواد غذایی با دیگر مواد ارزان و مضر دیگر دارد، حل این معضلات به این زودی‌های زود ممکن نیست. صاحب این قلم تا دیروز که وزیر محترم بهداشت نفرموده بودند نمی‌دانستم که در صنعت شیرینی‌پزی به کار بردن روغن نخل تا حدی رسماً مجاز است. هنوز هم نمی‌دانم شیرینی‌پزها این حد را تا چه حد رعایت می‌کنند. اگر می‌دانستم به هر مناسبتی کیک و شیرینی نمی‌خریدم و به خورد عیال و اولاد و میهمان نمی‌دادم، درحالی‌که حق دارم بدانم چه می‌خرم و بابت چه چیزی چه مضر و چه مفید پول می‌پردازم. راستی قضیه حذف جوش‌شیرین از نان و شیرینی به کجا رسید؟ بالاخره شد یا نشد؟
11- عاجل‌ترین راه‌حل آن است که گروهی خیّر به تشکیل سازمانی مردم‌نهاد همت گمارند، مواد غذایی عرضه شده در بازار را مورد آزمایش و بررسی قرار دهند و به نحوی قابل دفاع، مستند، متقن و مدلل و محکمه‌پسند به عموم اطلاع‌رسانی کنند. همین که برای ایجاد فضای انتخاب آگاهانه، صادقانه اطلاع‌رسانی کنند کافی است. پای سلامتی که در میان باشد مردم هزینه‌هایش را تأمین خواهند کرد.