روز گذشته پایگاه خبری بلومبرگ به نقل از چند دیپلمات گزارش داد که آمریکا پیشنویس قطعنامهای را به شورای امنیت ارایه کرده که در آن خواستار تمدید نامحدود تحریمهای تسلیحاتی شده است. در این پیشنویس آمریکا از تمامی کشورهای عضو میخواهد تا «تأمین مستقیم یا غیرمستقیم، فروش یا انتقال» سلاح به ایران و از ایران به کشورهای دیگر را ممنوع کنند، مگر آنکه کمیته شورای امنیت حداقل سی روز قبل از موعد و به صورت موردی آن را تأیید کند.
نزدیک به سه ماه است که آمریکا تلاشهای خود را برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران که براساس مفاد توافق هستهای مهلت آن در هجدهم اکتبر (بیستوهفتم مهر) به پایان میرسد، آغاز کرده است. اوایل ماه ژوئن کلی کرافت، سفیر آمریکا، در گفتوگو با خبرنگاران اعلام کرد که آمریکا پیشنویس قطعنامهای را با متحدان خود و روسیه ارایه کرده که بهزودی در اختیار بقیه اعضای شورای امنیت هم قرار خواهد گرفت.
به گفته دیپلماتها، شورای امنیت مذاکرات خود را درباره این قطعنامه از امروز آغاز خواهد کرد و این مذاکرات با تنشهای بسیاری همراه خواهد بود.
آمریکا در این پیشنویس به گزارش اخیر آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، اشاره میکند که در آن ادعا شده موشکها و پهپادهایی که در حمله به تأسیسات آرامکو در سال 2019 مورد استفاده قرار گرفتهاند، منشأ ایرانی داشتهاند.
ارایه این پیشنویس در شرایطی صورت گرفته که چین و روسیه، دو عضوی که حق وتو دارند، بارها مخالفت خود را به بازگرداندن تحریمهای تسلیحاتی اعلام کردهاند. سه کشور اروپایی عضو برجام نیز در بیانیهای که بعد از تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی منتشر کردند، مخالفتهای خود را با تلاشهای آمریکا به منظور بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران که با تلاشهای آنها برای حفظ برجام مغایرت دارد، اعلام کردند. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، روز گذشته دلیل اصلی تمام مشکلات و شکستها را در اجرای برجام رویکرد آمریکا دانست که یکجانبه از برجام خارج شده و همچنان به تخطی سیستماتیک از قطعنامه 2231 شورای امنیت ادامه میدهد.
جائو لی جیان، سخنگوی وزارت خارجه چین، در کنفرانس خبری خود در روز دوشنبه با اشاره به اینکه آمریکا باید به برجام بازگردد، اعلام کرده بود: «از آنجا که آمریکا از برجام خارج شده، هیچ حقی برای درخواست از شورای امنیت به منظور فعالسازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمها ندارد.»
ایران در واکنش به این گزارش دبیرکل سازمان ملل در زمان انتشار آن اعلام کرد که به نظر میرسد این گزارش تحت فشارهای سیاسی آمریکا و عربستان نوشته شده است. ایران همچنین تأکید کرد که دبیرخانه تاکنون هیچ گزارشی نسبت به موارد متعدد نقض برجام به وسیله آمریکا و تروئیکای اروپایی ارایه نکرده و با خروج یکجانبه آمریکا از توافق هستهای که نقض آشکار قطعنامه 2231 است، برخورد شدیدی نکرده است. ایران همچنین با رد یافتههای سازمان ملل تأکید کرده بود که دبیرخانه ظرفیت، تخصص و دانش انجام تحقیقاتی به این اندازه پیچیده و حساس را ندارد. پس از کشتهشدن جورج فلوید، شهروند سیاهپوست آمریکایی، به دست یک پلیس سفیدپوست اعتراضات گستردهای در آمریکا به راه افتاد که طی آن تنش میان تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی بالا گرفت. ترامپ که به دلیل رویکرد خود در مبارزه با ویروس کرونا و مقابله با تظاهرکنندگان تحت انتقادات شدید قرار دارد و با توجه به اینکه انتخابات دوره دوم ریاستجمهوری آمریکا تنها شانزده روز قبل از پایان یافتن مهلت تحریمهای تسلیحاتی است، به نظر میرسد به دنبال دستاورد جدیدی در سیاست خارجی خود است. حال باید دید که آیا روسیه و چین از حق وتوی خود در شورای امنیت استفاده خواهند کرد یا نه. در صورتی که این پیشنویس در شورای امنیت به رأی گذاشته شود، نیاز به 9 رأی مثبت دارد و هیچ وتویی از طرف روسیه، چین و سه کشور اروپایی امکانپذیر نیست.