مقامات امنیتی و تحلیلگران عراقی از تغییر شرایط نبرد با داعش از ماه ژوئن خبر می‌دهند و عنوان می‌کنند که نیرو‌های امنیتی عراق با حمایت شبه‌نظامیان شیعه، نیرو‌های پیشمرگ و قبایل اهل سنت تا پایان سال 2015 خاک عراق را از تروریست‌های داعش پاک خواهند کرد. عراق در سال گذشته شاهد بدترین بحران امنیتی خود پس از حمله آمریکا در سال 2003 بود که به سرنگونی صدام حسین منجر شد. شبه‌نظامیان داعش در ماه ژوئن سال گذشته موصل، دومین شهر بزرگ عراق را بدون مقاومتی جدی از سوی نیرو‌های امنیتی این کشور اشغال کردند و چند روز پس از آن نیز داعش استان صلاح‌الدین در مجاورت موصل و بخش‌هایی از استان‌های کرکوک و الانبار را به اشغال خود در‌آورد. به‌دنبال این وقایع هزاران نفر از غیرنظامیان و نیرو‌های امنیتی عراق در جریان درگیری مستقیم با داعش و کشتار و اعدام‌های دسته‌جمعی که توسط این گروه صورت گرفت جان باختند. جنایات داعش همچنین به آوارگی نزدیک به 2میلیون نفر از عراقی‌هایی که در مناطق جنگی سکونت داشتند، انجامید.
شکست سنگین نیرو‌های امنیتی در استان‌های شمالی و غربی عراق و پیشروی سریع شبه‌نظامیان گروه افراطی داعش به سوی بغداد، آیت‌الله سیستانی، مرجع شیعیان این کشور را بر آن داشت تا خواستار پیوستن داوطلبان عراقی به نیرو‌های امنیتی این کشور برای حمایت از آنها در نبرد با داعش شود.
اما با فروکش موج پیشروی‌های سریع داعش امروز تحلیلگران و مقامات امنیتی عراقی از تغییر شرایط محلی و منطقه‌ای در نبرد با داعش سخن می‌گویند که از ماه ژوئن تا به امروز به سود نیرو‌های عراقی تغییر کرده است. بازیکنان کلیدی نبرد با داعش، ایران، ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا، قبایل ضدداعش و ائتلاف اطلاعاتی منطقه هستند. ایران که با دولت عراق روابط نزدیکی دارد نخستین کشور منطقه بود که به درخواست کمک دولت عراق پاسخ داد. این کمک‌ها در درجه مهمات و تسلیحاتی را شامل می‌شد که برای جایگزینی تجهیزات و تسلیحاتی که داعش با پیشروی در موصل، صلاح‌الدین و الانبار از پایگاه‌های نظامی عراق به دست آورد در نظر گرفته شده بود.یک تحلیلگر مستقل درخصوص نقش ایران به الجزیره می‌گوید: «ایران گروه‌های شیعیان مسلح را متحد کرده و همه آنها را در کنار یکدیگر به جنگ داعش آورده است که این به قدرت نیرو‌های عراقی در خط‌مقدم افزوده است و در پیروزی‌های متعدد آنها در طول ماه‌های گذشته نقش پررنگ ایفا کرده است.» نیرو‌های عراقی در ماه‌های گذشته با حمایت شبه‌نظامیان شیعه، مبارزان کرد و همچنین مشاوران نظامی ایرانی موفق به بازپس‌گیری شهر‌های «جلولا» و «سعدیه» شدند که از اوایل ماه آگوست سال گذشته در کنترل داعش بودند. نیرو‌های عراقی چند هفته قبل نیز موفق شدند عناصر داعش را از شهر استراتژیک «جرف الصخر» خارج کنند. این نبرد‌ها از سوی «قاسم سلیمانی»، ژنرال ایرانی و همچنین «هادی العامری»، فرمانده سپاه بدر در عراق فرماندهی می‌شد. در اوایل ماه آگوست سال گذشته داعش پیشروی به سوی قلب عراق را رها کرد تا مناطق نیمه‌مستقل کرد‌نشین در غرب این کشور را هدف قرار دهد که جمعیتی از مردم مسیحی و اقلیت ایزدی عراق را در خود جای داده است. یک هفته پس از این اقدام داعش ایالات متحده آمریکا مجوز حمله هوایی به نیرو‌های داعش در عراق را صادر کرد. صدور این مجوز کمی بعد به تشکیل ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا منتهی شد که با هدف کمک به نیرو‌های عراقی و کرد طراحی شده بود و اقداماتی نظیر حملات هوایی، مشاوره، آموزش، تجهیز و مسلح کردن این نیرو‌ها را شامل می‌شد.حملات هوایی ائتلاف بین‌المللی علیه داعش شاید به تنهایی موجب شکست داعش نشود، اما با این حال شبه‌نظامیان این گروه افراطی را تحت‌فشار قرار داد و مانع جا‌به‌جایی گسترده این نیرو‌ها و حملات برق‌آسایشان شد و به نوعی ابتکار عمل را از تروریست‌ها گرفت و پیشروی نیرو‌های عراقی و نیرو‌های داوطلب شیعه و سنی آغاز شد.
یک مقام نظامی ارشد عراق که از نزدیک در جریان مذاکرات دولت و قبایل اهل سنت قرار گرفته درخصوص نقش قبایل اهل سنت در نبرد با داعش می‌گوید: «مشکل اصلی ما رشد و گسترش داعش بود که در بین بسیاری از اقوام اهل سنت در مناطق سنی‌نشین به چشم می‌خورد اما با روی کار آمدن نخست‌وزیر جدید شرایط تغییر کرد. امروز بسیاری از قبایل بزرگ اهل سنت در الانبار که به نظاره بحران عراق نشسته بودند پس از اعدام و کشتار‌های دست‌جمعی فرزندانشان به‌دست این گروه، به مقابله با داعش برخواستند و حالا خواستار سلاح برای مبارزه دوشادوش سربازان ما هستند.» به گفته یک مقام اطلاعاتی ارشد عراق، مقامات این کشور در ماه گذشته توافقنامه امنیتی را با کشور‌های عربی خلیج‌فارس، لبنان، اردن، ایران، ترکیه، انگلستان و آمریکا برای تشکیل دایره تبادل اطلاعات درخصوص داعش امضا کردند که اطلاعاتی درخصوص رهبران داعش، حامیان داعش و افرادی را که برای پیوستن به داعش راهی عراق می‌شوند را شامل می‌شود.به گفته این مقام اطلاعاتی «این حلقه اطلاعاتی باید مدت‌ها پیش تشکیل می‌شد اما این امر به دلایل مختلفی محقق نشد». آن مقام عراقی در ادامه می‌گوید: «نابودی داعش بزرگترین دستاورد سال 2015 خواهد بود. داعش در عراق شکست خواهد خورد اما از منطقه محو نخواهد شد.»