یک هفته پس از آغاز اجرای طرح «ایست به احترام زندگی» در تعدادی از مناطق و چهارراه‌های بزرگ تهران چالش مواجه پلیس با موتورسوارانی که هیچ چراغ قرمزی در تهران جلودار آنها نیست، همچنان ادامه دارد. مأموران اجرای این طرح می‌گویند تمایل شهروندان برای ایستادن پشت چراغ قرمز عابرپیاده بیشتر از گذشته شده است اما هنوز هم کم نیستند شهروندانی که بدون توجه به این‌که چراغ سبز است یا قرمز از چهارراهها عبور می‌کنند.
آمارها نشان می‌دهند60درصد عابرانی که با خودروها تصادف می‌کنند یا در صحنه حادثه یا پس از آن در بیمارستان جانشان را از دست می‌دهند. احمد شجاعی، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور چندی پیش از آسیب‌پذیری بالای عابران پیاده در تهران گفت و به ساکنان تهرانی هشدار داد که وقتی به‌طور پیاده در تهران رفت و آمد می‌کنند خیلی مراقب باشند چرا که این شهر برای پیاده‌ها شهر امنی نیست. به گفته او نیمی از کشته‌های تصادفات رانندگی در تهران عابران پیاده بوده‌اند. براساس گزارش‌های سازمان پزشکی قانونی، موتورسوران پس از عابران پیاده دومین گروه کشته‌شدگان سوانح رانندگی تهران هستند. حالا چند روزی هست که پلیس راهور ناجا همراه شهرداری تهران اجرای طرحی با نام «ایست به احترام زندگی» را در تهران آغاز کرده است. در تعدادی از مناطق تهران که بیشتر مناطق محدوده مرکزی آن هستند، تعداد بیشتری از مأموران پلیس سر چهارراهها ایستاده‌اند. چراغ چهارراه که سبز می‌شود به عابران فرمان ایست می‌دهند و چند دقیقه بعد با روشن شدن چراغ قرمز، دست‌هایشان را که در هوای سرد این روزهای تهران با دستکش‌های بافتنی یا پارچه پوشاندند، بالا می‌برند و از ماشین‌ها می‌خواهند به احترام عبور عابران بیاستند. در چهارراه استانبول مرداد مردانی‌فر، وسط چهارراه ایستاده و به تعدادی از خودروها که چرخ‌هایشان را روی خط سفید عابرپیاده گذاشته‌اند تذکر می‌دهد که عقب بروند. چراغ که سبز می‌شود نوبت عابران است که تذکر بگیرند. «مردانی فر» همان‌طور که از آنها می‌خواهد تا منتظر سبز شدن چراغ عابر بمانند، می‌گوید: «هنوز خیلی‌ها نمی‌دانند که طرح ایست به احترام زندگی در تهران اجرا می‌شود. مامورانی که سر چهارراهها هستند الان هم به ماشین‌ها و هم به عابران یادآوری می‌کنند که این طرح درحال اجراست. نکته مهم این است که هم رانندگان باید به حقوق عابران احترام بگذارند و هم عابران وقتی چراغ عابرِ قرمز است به ماشین‌ها احترام بگذارند. خیلی وقت‌ها مردم فکر می‌کنند که چون عابرند هر جایی و هر زمانی می‌توانند از عرض خیابان عبور کنند و ماشین‌ها هم موظفند توقف کنند درحالی‌که این‌طور نیست و باید این احترام و رعایت قانون متقابل باشد.»
به گفته او این طرح در هفته‌های اول در تعدادی از چهارراه‌های بزرگ تهران اجرا می‌شود و بعد اجرای آن در تهران سراسری خواهد شد. آن‌طور که این مامور پلیس راهنمایی و رانندگی می‌گوید، ماشین‌ها اصولا بیشتر به حریم عابرپیاده احترام می‌گذارند اما کنترل موتورها به این سادگی‌ها نیست. رفتارهای ترافیکی غیرقابل کنترل مورتورها موضوعی است که تقریبا بیشتر ماموران راهنمایی و رانندگی که در اجرای طرح ایست به احترام زندگی مشارکت دارند به آن اشاره می‌کنند. «محمد یزدانی»، یکی از آنهاست که به «شهروند»، می‌گوید: «تعدادی از موتورسواران تابع هیچ قانونی نیستند، چراغ قرمز، خط‌کشی عابرپیاده، تقریبا هیچ قانونی برای گروهی از آنها اهمیت ندارد و آنها یک اصل دارند زودتر بروند، سریع‌تر برسند. در اجرای این طرح هم عابران پیاده و هم رانندگان همراهی می‌کنند اما موتورسواران اغلب توجهی به فرمان ایست پلیس پشت خطوط ندارند. سرمان را که بر می‌گردانیم از وسط عابران رد می‌شوند و می‌روند.»
همزمان با اجرای طرح ایست به احترام زندگی، مأموران راهنمایی و رانندگی مستقر در چهارراه برگه‌های قبض جریمه در دست‌هایشان ندارند به گفته آنها در روزهای گذشته و تا چند روز دیگر پلیس راهنمایی و رانندگی با برنامه‌های آموزشی قصد فرهنگ‌سازی را دارد و رعایت قانون را هم به عابران و هم به رانندگان توصیه می‌کند اما جریمه هم از روزهای بعد آغاز می‌شود. البته به گفته «محمود قزلباش»، ستوان2 که با یکی از موتورهای راهور در میدان مخبرالدوله ایستاده است، رانندگان خیلی هم مطمئن نباشند که در این روزها اگر روی خط عابر می‌ایستند یا به حریم عابرپیاده وارد می‌شوند، جریمه نمی‌شوند. او می‌گوید: «خیلی وقت‌ها رانندگان می‌پرسند چرا ماموران سرچهارراه‌ها ماشین‌هایی که قرمز را رد می‌کنند یا تخلفی می‌کنند، جریمه نمی‌کنند. بیشتر چهارراه‌های تهران دوربین دارند و تمام این تخلفات را ثبت می‌کنند. دوربین‌ها فعال اند و عبور از اولین خط سفید که حریم عابرپیاده است، 20هزار تومان برای خودروی متخلف منظور می‌شود و عبور از خط دوم حتی اگر عبور دو چرخ اول هم باشد به معنای عبور از چراغ قرمز است و 100هزار تومان جریمه دارد.»
آنچه این روزها در خیابان‌های تهران می‌گذرد و ماموران راهنمایی و رانندگی را مشغول کرده اجرای همزمان دو طرح است. طرح ایست به احترام زندگی که در تعدادی از چهارراهها درحال اجراست و طرح دیگری با عنوان طرح خطوط سفید که در آن تردد خودروها بین خطوط سفید بزرگراه‌ها مورد توجه قرار گرفته است. پلیس راهور ناجا پیشتر اعلام کرده بود تردد نکردن بین خطوط 40هزار تومان جریمه دارد. آن‌طور که مأموران پلیس راهور ناجا می‌گویند میزان توجه مردم به این دو طرح در مناطق مختلف تهران و نیز از طرف گروه‌ها و افراد مختلف متفاوت است. به گفته آنها در مناطق مرکزی تهران اصولا هم رانندگان هم عابران پیاده قانون‌گریزی بیشتری دارند. «سجاد بتاسیده»، یکی از مأموران راهور در خیابان سعدی بین حرف‌هایش به نکته دیگری هم اشاره می‌کند: «زنان بیشتر پشت چراغ قرمز عابرپیاده می‌ایستند اما سالمندان اغلب نسبت به این موضوع توجه نمی‌کنند. نمی‌دانم شاید فکر می‌کنند ماشین‌ها وقتی می‌بینند یک فرد پیر از عرض خیابان عبور می‌کند می‌ایستند.» بسیاری از چهارراهها و خیابان‌های تهران در خیلی از روزهای‌سال صحنه تصادف خودروها با سالمندانی است که احتمالا با همین تلقی و این‌که رانندگان هوای سالمندان و کودکان را دارند با احتیاط و مراقبت کمتری از عرض خیابان عبور می‌کنند. براساس گزارش‌های سازمان پزشکی قانونی بیشترین قربانیان حوادث رانندگی در بین عابران افراد مسن و کودکان کمتر از 10سال هستند. به دلیل همین آمارهاست که هم پلیس و هم دیگر مسئولان ترافیکی اصولا تهران را شهر خطرناکی برای عابران پیاده می‌دانند. آمارها هم نشان می‌دهند که آمار بیشترین قربانیان حوادث رانندگی در تهران ثبت شده است. عابران پیاده، آنهایی که بدون توجه به چراغ‌های سبز و قرمز از چهارراهها یا عرض خیابان عبور می‌کنند هم دلایل متفاوتی برای نادیده گرفتن قانون دارند. رضا پاشایی، مرد میانسالی که پشت چراغ قرمز میدان مخبرالدوله ایستاده تا چراغ عابر سبز شود می‌گوید: من فکر می‌کنم مردم آنقدر مشغله‌های اقتصادی دارند که به این مسائل فکر نمی‌کنند. نمی‌دانم شاید اگر شرایط معیشت مردم بهتر باشد قانون‌پذیری آنها در زمینه حقوق شهروندی بیشتر بشود.
از نگاه محمد کلانی، که از روی خط عابر بدون توجه به چراغ رد می‌شود هم رعایت قانون مهم است اما: «چراغ‌های تقاطع‌ها در تهران به نفع خودروها تنظیم شده است. شما امتحان کنید وقتی می‌خواهید از یک طرف یک میدان بزرگ که چند تقاطع دارد به سمت دیگر بروید عابر بیشتر از خودروها معطل می‌شود و این یعنی در این شهر همه به ماشین احترام می‌گذارند نه به عابر. »
مرضیه سالاری، زن میانسالی که پشت چراغ عابر چهارراه استانبول تهران ایستاده، می‌گوید از چند‌سال پیش از وقتی که همسرش با ماشین به یک عابرپیاده زده، او هنگام عبور از خیابان یا از روی خط‌کشی عبور می‌کند یا از بالای پل هوایی: «آن حادثه اتفاق مهمی در زندگی ما بود. شاید اگر آن عابر از عرض بزرگراه عبور نکرده بود هیچ‌وقت جانش را از دست نمی‌داد اما آن حادثه رانندگی، زندگی من و همسرم و حتی بچه‌هایم را تغییر داد و هم این‌که بعد از آن اتفاق خودم خیلی بیشتر احتیاط می‌کنم چون فکر می‌کنم خیلی وقت‌ها تصادفات نه فقط به دلیل بی‌احتیاطی رانندگان که به دلیل بی‌توجهی عابران هم رخ می‌دهد. وقتی هم حادثه اتفاق افتاد که کار از کار گذشته است.»
آمار تصادفات و سوانح رانندگی در ایران بالاست. ایرانی‌ها شاید بدترین راننده‌های جهان البته از نقطه‌نظر توجه به قوانین‌اند. قوانینی که به گفته برخی جامعه‌شناسان نهادینه کردن آنها در رفتار زندگی روزمره شهری الزاما با فرهنگ‌سازی ممکن نیست. «فریبا ذاکر»، جامعه‌شناس شهری دراین‌باره به «شهروند»، می‌گوید: خیلی‌ها می‌گویند ایرانی‌ها اصولا قانون گریزند مخصوصا در رفتارهایی مثل رانندگی این برداشت بیشتر یک برداشت ساده‌انگارانه است و نه‌تنها ایرانی‌ها که انسان‌ها در خیلی از کشورها تمایل به این قانون‌گریزی را دارند اما در شهرهایی که رانندگان رفتارهای پرخطر ترافیکی ندارند این موضوع الزاما به دلیل این نیست که آنها رانندگان با فرهنگ‌تری دارند، پایبندی آنها به قوانین به دلیل الزام‌آور بودن قانون در آنها شهرها و اعمال جرایم سنگین برای رانندگان است. الان شما در تونل‌های توحید و رسالت یا حتی پل صدر می‌بینید که رانندگان با سرعت کمتری حرکت می‌کنند و به همان سرعت قانونی اعلام‌شده پایبند هستند. دلیل این موضوع دوربین‌هایی است که در این تونل‌ها و روی پل نصب شده است.»