[یاسمن طاهریان] روز گذشته نخستین کشتی محموله نفت ایران از پنج نفتکش حامل سوختی که از مسیر دریای کارائیب به سمت ونزوئلا در حرکت بودند، در نزدیکی پالایشگاه «ال پالیتو» در غرب کاراکاس لنگر انداخت. وبسایت ردیابی نفتکشها موسوم به تانکر ترکرز در حساب کاربری خود در توییتر پهلوگرفتن این نفتکش را اینگونه تأیید کرد: «فورچون، تانکر ایرانی که در اواسط ماه مارس 43میلیون لیتر بنزین از بندر شهید رجایی بار کرده بود در جایگاه برث 2 در پالایشگاه ال پالیتو، در غرب پایتخت ونزوئلا، کاراکاس، لنگر انداخته است».
پیش از آن طارق العسیمی، وزیر نفت و معاون اقتصادی رئیسجمهوری ونزوئلا، در توییتی ضمن تشکر از ایران رسیدن نفتکشهای ایرانی را به منطقه اقتصادی ونزوئلا اعلام کرده بود: «همکاری ایران و ونزوئلا در حوزه انرژی بر مبنای تبادلات علمی و توسعه سازنده صنعت هیدروکربن بنا شده است. این تجربه همچنین ما را بهعنوان کشورهای عضو اوپک متحد میکند. ممنون برادران». همانطور که ونزوئلا وعده داده بود، زمانی که کشتیهای ایران وارد منطقه انحصاری اقتصادی ونزوئلا شدند، نیروهای نظامی این کشورها نفتکشها را تا مقصد اسکورت کردند. خورخه آریزا، وزیر امور خارجه ونزوئلا، نیز با انتشار این خبر در پیامی توییتری نوشت: «ایران و ونزوئلا در لحظات سخت همیشه یکدیگر را حمایت کردهاند». او در ادامه گفت: «نخستین محموله بنزین برای مردم ما رسید.» نیکولاس مادورو، رئیسجمهوری ونزوئلا، هم در رسانه دولتی ونزوئلا از پهلوگرفتن فورچون خبر داد و از حق خود برای «تجارت آزادانه» با ایران دفاع کرد. مادورو از این معامله بهعنوان یکی از توافقهای پیشین همکاری میان دو کشور یاد کرد و گفت که ایران و ونزوئلا به دنبال صلح هستند. او همچنین تأکید کرد: «این حق ماست که آزادانه در سراسر دریاهای جهان تجارت کنیم.»
از زمانی که نفتکشهای ایرانی به سمت ونزوئلا به حرکت درآمدند، آمریکا به دنبال بررسی تدابیر مختلف برای جلوگیری از رسیدن محمولههای ایرانی بود. آمریکا در نخستین اقدام کشتی جنگی « USS Detroit» را به همراه سه ناوشکن به دریای کارائیب فرستاد. اما با این حال نخستین کشتیهای ایرانی بدون هیچ مداخلهای وارد ونزوئلا شدند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا، با اعلام حمایت آمریکا از خوان گوایدو، رهبر مخالفان ونزوئلا، همکاری ایران و ونزوئلا را خطرناک دانست و گفت: «ما همگی از مداخله مجدد چین، روسیه، کوبا و ایران در ونزوئلا ناراحت هستیم. انتقال بنزین ایران برای کمک به دولت شکستخورده مادورو برای ایالات متحده و تمام کشورهای آمریکای جنوبی خطرناک است». بولتون پیش از این نیز اعلام کرده بود که باید با ایران برای ارسال کشتیهای نفتی خود به کشوری که دچار بحران کمبود سوخت است و همچنین با تلاش ایران برای مخالفت با اولویتهای آمریکا برخورد شود.
انتظار میرود 4 کشتی دیگر فورست، پتونیا، فاکسون، کلاول در روزهای آینده به ونزوئلا برسند. ونزوئلا که از بزرگترین کشور ذخایر نفتی در دنیاست از زمانی که آمریکا نفت آن را تحریم کرد با مشکلات بسیاری روبهرو شده است. به گزارش رویترز به نقل از برخی منابع اطلاعاتی، دولت ترامپ در حال بررسی گزینههای مختلف برای جلوگیری از رسیدن کمکهای ایران به ونزوئلاست، اما مشاوران ترامپ او را تشویق به استفاده از اقداماتی میکنند که تنش میان ایران و آمریکا را افزایش ندهد. پس از تهدیدهای مقامات آمریکایی، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در نامهای به دبیرکل سازمان ملل تهدیدات غیرقانونی و تحریکآمیز آمریکا را نوعی دزدی دریایی خواند و هشدار داد که در صورت هر گونه اقدامی، ایران نیز تدابیر لازم را در نظر خواهد گرفت. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه، نیز سفیر سوییس را که حافظ منابع آمریکاست، احضار کرد و نسبت به اقدامات آمریکا هشدار داد.
اقدام ایران کاملا عادی و برای تبادلات تجاری است
علی بیگدلی، کارشناس روابط بینالملل، با تأکید بر اینکه آمریکا از لحاظ حقوقی حق هیچگونه دخالتی را در این موضوع ندارد، به «شهروند» گفت: «اگر چه هر دو کشور ایران و ونزوئلا از طرف آمریکا تحریم شدهاند ولی معامله بین این دو کشور امری خلاف قوانین و تحریمهای آمریکا نیست.» بیگدلی در ادامه گفت: «از سال 1823 که جیمز مونرو رئیسجمهوری شد، آمریکا مستقیما اعلام کرد که آمریکای جنوبی حیاط خلوت آمریکاست و اروپاییها را از دخالتکردن در این منطقه منع کرد. از آن زمان آمریکا این سیاست را ادامه داد و اجازه نمیداد کشورهای دیگر در این منطقه حق حضور داشته باشند و دخالت اقتصادی و سیاسی بکنند.» بیگدلی این اقدام ایران را نمایش قدرت خواند و گفت ایران از جهت سیاسی اقدام قابل ملاحظهای کرده است. بیگدلی همچنین تأکید کرد که اینگونه مبادلات برای ایران صرفه اقتصادی ندارد و با توجه به بعد مسافتی میان ایران و ونزوئلا تداوم آن نیز بعید است.
حسن بهشتیپور نیز در گفتوگو با «شهروند» با اشاره به اینکه اقدام ایران در اعزام نفتکشهایش به ونزوئلا اقدامی عادی است، گفت: «ایران با شفافیت کامل این مبادله را انجام داده و هیچ موردی وجود ندارد که کسی بخواهد جلوی ایران را بگیرد.» به گفته او «اگر قوانین بینالملل مثل شورای امنیت سازمان ملل این مبادلات را منع کرده بود آن موقع میشد گفت ایران دارد عملیات تحریکآمیز انجام میدهد.» بهشتیپور تأکید کرد که «آزادی تجارت شعار خود آمریکاییهاست. نقض آزادی تجارت هم از سوی آمریکاییها انجام میشود که ایران و ونزوئلا را تحریم کرده است.» بهشتیپور همچنین تأکید کرد: «آمریکا از لحاظ حقوقی موقعی میتوانست اقدامی انجام دهد که شورای امنیت سازمان ملل قطعنامهای تحت فصل هفتم منشور ملل متحد صادر میکرد و در آن خواسته میشد که ایران یا ونزوئلا تحریم بشوند آن موقع بهعنوان یکی از اعضای شورای امنیت و سازمان ملل این اختیار را داشت که مانع از تجارت آن کشورها شود ولی هیچ قطعنامهای در سازمان ملل صادر نشده که ایران و ونزوئلا را از مبادلات تجاری منع کند.»