تاکنون 90 نفر از نمایندگان مجلس فعلی برای دوره یازدهم رد صلاحیت شدهاند. پیش از آن در دوره ششم مجلس هم بیش از 80 نفر از نمایندگان وقت برای دوره بعدی رد صلاحیت شده بودند. حال این سوال وجود دارد که چرا در چنین شرایطی این حجم از رد صلاحیتهای نمایندگان رقم خورده است. محمدصادق جوادی حصار، فعال سیاسی اصلاحطلب میگوید که این مسائل «قابل پیشبینی» نیست و «معیار»ی برای رد صلاحیتها در همه دورهها وجود ندارد. گفتوگوی کوتاهی با او درباره این مسأله و پیشبینی مجلس آینده داشتیم که در ادامه میخوانید.
با اعلام نتایج بررسی صلاحیتها تا اینجا 09نفر از نمایندگان فعلی مجلس شورای اسلامی برای دور بعدی رد صلاحیت شدهاند؛ نظر شما درباره این اتفاق چیست؟
بعضی از مسائل قابل پیشبینی و تجزیه و تحلیل نیست. واقعا برای ما مشخص نیست که پشت این اتفاق چه مسألهای وجود دارد. آن چیزی که مسلم است نمایندگان مجلس در طیف اصلاحطلبان هم از سوی حامیان خود مورد انتقاد قرار گرفتهاند؛ به این معنی که کوتاهی کردهاند. از سوی دیگر هم شورای نگهبان این سطح از کنشگری را قبول ندارد. ما باید ببینیم که متر و معیار شورای نگهبان برای شرایط صلاحیت یک نماینده چرا اینقدر در حال تغییر است. برخی از نمایندگان در شرایطی تأیید و در شرایطی دیگر رد صلاحیت میشوند. اگر این نمایندگان فعلی در وظایف خود کوتاهی و قصوری دارند، شورای نگهبان باید به جامعه اعلام کند تا مردم هم همراه شورای نگهبان باشند. اما اگر غیر از این مسأله باشد، شورای نگهبان باید معیارهای نمایندگی را شفاف اعلام کند؛ اینکه به کسی میگویند، شما اعتقاد و التزام به اسلام ندارید. طبق ماده 28 هم گفته شده که نامزد انتخابات در لحظه ثبت نام باید این شرایط را داشته باشد. از نظر حقوقی به این معنی است که حتی اگر یک غیرمسلمان همان لحظه ثبت نام در جمعی اسلام آورد، طبق این ماده 28 نمیتوان او را رد صلاحیت کرد. بنابراین به استناد این بند نمیتوان مسلمانانی را که ثبت نام کردهاند، رد صلاحیت کرد. التزام هم در لغت به معنی همراهی و هماهنگی است. برای مثال هیأت همراه رئیسجمهوری برای سفر دیپلماتیک به خارج از کشور از تخصصهای مختلفی تشکیل شده است؛ اما همه آنها عضو این هیأت حساب میشوند و درواقع التزام دارند. نمیدانم تفسیر شورای نگهبان بر چه اساسی است.
برخلاف دورههای گذشته، سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد، عمده رد صلاحیتها به دلایل مالی است؛ این مسأله نشانگر چیست؟
باید این مسأله را به صورت شفاف اعلام کنند. اما من به چشم خود حدود 20 نفر از دوستان را دیدم که هر کدام برای شکایت رفتهاند یا به استناد بند 1 ماده 28 یا به استناد بند 2 رد صلاحیت شدهاند که ارتباطی به این موضوع مالی ندارد. اما اگر این سخن سخنگوی شورای نگهبان درست باشد، کوتاهی و قصور نهادهای نظارتی را نشان میدهد. برای مثال اگر نمایندگان دچار این مشکل باشند و نهادهای نظارتی جلوی آن را نگرفتهاند، کوتاهی کردهاند. اگر نمایندهای بوده و مقررات را رعایت نمیکرده و دوستان الان متوجه شدهاند باید او را به دادگاه معرفی کرده و به مردم هم اعلام کنند.
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهوری درباره این رد صلاحیتها در جمع برخی از نمایندگان از قابل مذاکره و بازگشتبودن آنها صحبت کرده، به نظر شما تا چه حد این امر امکانپذیر است؟
شاید این اتفاق رخ دهد و غیرممکن نیست؛ اما من بعید میدانم چنین اتفاقی در عمل انجام شود. به نظر من دوستان تصمیم خود را گرفتهاند و قابل بازگشت نخواهد بود اما اراده اینکه تصمیم گرفتهاند مجلسی بهتر را تشکیل دهند، دخالت در انتخابات است.
پیشبینی شما از روندی که طی میشود، چیست؟ مجلس آینده دست چه گروهی خواهدبود؟
باید ببینیم که چه اتفاقاتی در این هفتهها رخ میدهد؛ اما این چشماندازی که داریم رسیدن به مجلس ایدهآل از منظر دوستان است. تصور میکنم که شاهد شکلگیری مجلسی با لشکری جوان به فرماندهی سردار قالیباف خواهیم بود.