شهروند | پالایشگاه آبادان دیروز یکشنبه به دلیل نامعلومی دچار آتشسوزی شد و البته حالا اخبار سوختن پالایشگاههای ایران تقریبا به یک حادثه روتین در ایران تبدیل شده است. کارشناسان معتقدند که بحث ایمنی در پالایشگاههای ایران چندان جدی گرفته نمیشود.
هرچند که هنوز علت دقیق حادثه اعلام نشده اما برخی از فعالان این حوزه دلیل اصلی این اتفاق را فرسودگی تجهیزات پالایشگاهی در ایران میدانند. قدیمیبودن برخی تأسیسات و تجهیزات صنعت نفت شرایط را بهگونهای رقم زده که بیژن زنگنه چندی پیش در اینباره اعلام کرد که همکاران ما با چنگ و دندان این تأسیسات را اداره میکنند.
این پالایشگاه که روزگاری با ظرفیت تصفیه 628هزار بشکه نفت در روز بزرگترین پالایش دنیا بود، همچون پالایشگاههای دیگر کشور از فرسودگی تجهیزات در رنج است. این درحالی است که کارشناسان این حوزه بر این باورند که اگر در کشور به دنبال تولید ثروت هستیم، باید به مقوله ایمنی بیش از گذشته توجه کنیم. یک مقام مسئول در اینباره به «شهروند» میگوید: «یكی از مهمترین مشكلات ما فرسودگی تجهیزات است كه این امر موجب میشود تعمیرات مكرری روی آنها
صورت گیرد.»
به گفته او، عمر تجهیزات پالایشگاهی در همه جای دنیا بالاست اما هزینهای که کشورهای مختلف برای تعمیر و نگهداری تجهیزات خود میکنند، قابل مقایسه با ایران نیست و همین مسأله موجب شده تعداد حوادثی که در صنعت نفت و گاز خود شاهد هستیم، خیلی بیشتر از استاندارد جهانی باشد.
او با اشاره به عمر تجهیزات صنعت نفت، گفت: «در این حوزه بحث سال مطرح نیست و اینگونه نمیتوان تصور کرد که در یک دوره پنجساله یک فرآیند جدید پالایشی به وجود میآید و باید فرآیند قبلی را کنار گذاشت، چراکه اینها گاهی ۵۰سال یا یک قرن طول میکشد تا یک فرآیند جایگزین فرآیند دیگر شود.»
خصوصیسازی هم دردی دوا نکرد!
آنگونه که آمارها نشان میدهد، روزانه 400هزار بشکه نفتخام سنگین در این پالایشگاه به فرآوردههای نفتی تبدیل میشود. با وجود این، حجم از تولید فعالان این صنعت مدعی هستند اعتباری که برای HSE در پالایشگاههای ایران هزینه میشود، کافی نیست. آنگونه که به نظر میرسد، خصوصیسازی هم نتوانسته این پالایشگاه را از گزند حوادث درامان نگه دارد. این پالایشگاه عمری به درازای صنعت نفت ایران دارد. پیش از واگذاریها در صدر فهرست پالایشگاههای زیانده کشور قرار داشت؛ البته مدیرعامل این پالایشگاه پارسال از سوددهشدن این پالایشگاه خبر داده بود.
ایمنی پالایشگاهها از طریق بیمه تأمین شود
اما درحالی تعداد حوادثی که در پالایشگاههای ایران رخ میدهد، بالاتر از استاندارد جهانی است که وزیر نفت ایران میگوید که شرکتهای بیمهای سختگیری لازم را در رابطه با رعایت نکات ایمنی و استاندارد ندارد. بیژن زنگنه پیشتر گفته بود که ایمنی باید از طریق بیمهها صورت گیرد اما متاسفانه شرکتهای بیمه رفتار شرکتهای بیمهشونده را نظارت نمیکنند که در این خصوص در جلساتی تأکید کردیم نسبت به بیمه شرکتهای نفتی و پتروشیمی سختگیری شود تا مقررات رعایت شود.
او با اشاره به مراحل تأسیس یک واحد نفتی عنوان کرد: «طراحی واحد، تجهیز واحد، بهروزرسانی ایمنی، آموزش استاندارد، اعطای گواهی صلاحیت حرفهای، آمادگی حرفهای میدانی برای مقابله با حوادث ازجمله حوادثی است که هنگام تأسیس یک واحد باید رعایت شود.»
وزیر نفت البته این نکته را هم گفته بود که شاخص حوادث، بهبود یافته و ضریب شدت حوادث نیز کاهش یافته است، ضمن اینکه تلاش داریم با آموزش و ابلاغ استانداردها و اصلاحات فنی از شدت حوادث بکاهیم.
به گفته او، درکشور ۶۰ پالایشگاه وجود داشته که ۹۰میلیون لیتر بنزین و ۸۰میلیون لیتر گازوییل توزیع میکند، بنابراین کار مهمی انجام میشود و نسبت به حجم کار سطح ایمنی مطلوب است.