شهروند| فردا شب بلندترین شب سال است، اما امسال این شب حال و هوایی متفاوت از گذشته دارد. در شبکه‌های اجتماعی پیام‌هایی بین مردم رد و بدل می‌شود که برای پاسداشت حرمت ایام رحلت رسول اکرم(ص)، مردم خریدها و برگزاری شب یلدا را به تعویق خواهند انداخت یا از برگزاری آن برای سال‌جاری صرف‌نظر خواهند کرد. همین نکته در بازار‌های خرید و فروش هم به خوبی نمایان است و می‌توان اعتقادهای مذهبی خودجوش مردمی را در عمل دید. رفت و آمد در میادین میوه و تره‌بار تهران عادی به نظر می‌رسد؛ این اتفاق درباره آجیل و خشکبارفروشی‌ها و قنادی‌های بزرگ هم تکرار می‌شود آن‌قدر که تصور می‌کنی مردم یلدا را فراموش کرده‌اند!
رفت و آمدهای عادی در آستانه تعطیلی‌ها
بررسی میدانی «شهروند» از میدان میوه‌وتره‌بار کارون واقع در منطقه 10 تهران نشان می‌دهد که بارهای بزرگ هندوانه آرژانتینی (یا همان هندوانه‌های راه‌راه) از راه رسیده‌اند. تعدادی از کارگران با خونسردی تمام، مشغول پاک کردن انارهای درشت و قرمز و چیدن آن در دکور غرفه‌هایشان هستند. رفت و آمد در میدان میوه عادی به نظر می‌رسد.
یکی از غرفه‌داران درخصوص خلوتی بازار به «شهروند» می‌گوید: همزمانی شب یلدای امسال با چند تعطیلی پی در پی و ایام عزاداری باعث شده است مردم رغبت چندانی برای خرید شب یلدای امسال نشان ندهند.
او می‌افزاید: علاوه بر اعتقادات مذهبی مردم، تعطیلات چندروزه سبب خروج تهرانی‌ها از پایتخت و مسافرت آنان می‌شود به همین دلیل یلدای امسال حداقل در پایتخت، رونق چندانی ندارد.
غرفه‌دار دیگری به‌طور داوطلبانه وارد بحث ما می‌شود و می‌گوید: گرانی قابل توجه میوه در سال‌جاری باعث شده است مردم قید تشریفات را بزنند. اصولا در این ایام و عید نوروز مردم تهران مسافرت را به میهمانی دادن و متحمل هزینه شدن ترجیح می‌دهند!
او که خود را رضایی معرفی می‌کند به «شهروند» می‌گوید: اگر خانواده‌ای بخواهد مراسم یلدا را در کنار افراد فامیل خود برگزار کند حداقل باید 100هزار تومان میوه بخرد هزینه آجیل، خشکبار، تنقلات و شام را هم به این مبلغ اضافه کنید تا متوجه شوید یک شب‌نشینی چه کسری از درآمد ماهانه یک خانواده را می‌بلعد. همین موضوع باعث شده است برگزاری مراسمی مانند شب یلدا برای خیلی از خانواده‌ها ولخرجی به نظر برسد!
انار شب یلدا دانه‌ای 1000 تومان!
علاوه بر مسائل یادشده، برخی خریداران هم به زوایای دیگر این خلوتی اشاره می‌کنند که مضاف بر ایام سوگواری این روزهاست. مهدی رحمانی یکی از خریداران است که درباره قیمت بالای اقلام خوراکی‌ها انتقاد دارد و معتقد است این موضوع هم بر دوش مردم فشار وارد کرده و دورهمی‌های خانوادگی را کمتر از گذشته کرده است.
او که مرد میانسالی است و در غرفه انتهایی میدان، مشغول ریختن انار در کیسه پلاستیکی است به «شهروند» می‌گوید: هر کیلوگرم انار حدود 4هزار تومان قیمت دارد و با این انارها که بیشتر وزنش مربوط به پوست ضخیم آن است یک کیلو انار تنها شامل 4 عدد از این میوه می‌شود با این حساب می‌شود گفت قیمت هر انار حدود 1000 تومان است. با این قیمت‌ها اگر بخواهید یک شب‌نشینی برگزار کنید باید میوه را شمرده و به میهمان تحویل بدهید!
این خریدار ادامه می‌دهد: سایر اقلام جشن‌های ایرانی مانند آجیل و خشکبار نیز که چند سال است قیمت‌های بالایی را تجربه می‌کند و از سبد خرید عید نوروز و شب یلدای بسیاری از خانواده‌ها حذف شده است.
هندوانه میناب
و انار دانه‌سیاه شیراز ویژه‌های شب یلدا
قیمت هندوانه در میادین میوه و تره‌بار تهران بین 800 تا 1500 تومان است. ارزان‌ترین هندوانه‌ها هندوانه‌های دزفولی هستند که به گفته فروشندگان به دلیل انباری بودنشان با نرخ کمتر به فروش می‌رسند. این فروشنده‌ها به «شهروند» می‌گویند هندوانه‌های انباری کیفیت پایین‌تری دارند و ممکن است به محض برش متوجه از بین رفتن بافت میوه و آبکی شدن آن شوید. هندوانه‌های میناب اما، نوبرانه‌های شب یلدا به شمار می‌آیند و با قیمتی حدود هر کیلوگرم 1500 تومان به فروش می‌رسند. در خرده‌فروشی‌های سطح شهر قیمت هندوانه‌های دزفولی به 1000 تا 1500 تومان می‌رسد و هر کیلوگرم هندوانه‌های تازه و نوبرانه مینابی با نرخی بین 2000 تا 2500 تومان به فروش می‌رسد. مرغوب‌ترین انار شب چله، انار دانه سیاه شیراز است. فروشندگان می‌گویند این نوع انار معمولا در میادین میوه و تره‌بار عرضه نمی‌شود و قیمت هر کیلوگرم آن در خرده‌فروشی‌های سطح شهر تا حدود 10هزار تومان نیز می‌رسد. در مناطق مرکزی شهر هر کیلوگرم انار شیراز بین 6 تا 8هزار تومان قیمت دارد.
ارزان‌ترین انارهای میدان میوه و تره‌بار بین 2 تا 3هزار تومان قیمت دارد و میانگین قیمت انار در مناطق مرکزی شهر بین 4 تا 4500 تومان است.
با وجود آن‌که پیش از این مسئولان تنظیم بازار میوه از ثبات قیمت‌ها در بازار و گران نشدن قیمت میوه در شب یلدا خبر داده بودند اما علی امامی نايب‌رئیس اتحادیه بارفروشان از افزایش 300 تومانی قیمت هر کیلوگرم انار و هندوانه خبر می‌دهد. این در شرایطی است که فعالان بازار میوه به «شهروند» می‌گویند در سال گذشته قیمت هر کیلوگرم هندوانه بین 500 تا 1000 تومان بوده است و میانگین نرخ انار بین 2500 تا 3000 تومان بوده است.
بازار خشکبار و آجیل امسال
بی‌رونق‌تر از همیشه
بازار خشکبار و آجیل در آستانه شب یلدا کم‌رونق‌تر از بازار میوه و شیرینی به نظر می‌رسد. خشوعی فروشنده خشکبار و آجیل در خیابان آذربایجان به «شهروند» می‌گوید: بازار خشکبار و آجیل چند سالی است که رونق گذشته را ندارد به‌ویژه این‌که امسال قیمت آجیل افزایش چشمگیر داشته و نرخ برخی از اقلام تا 2 برابر نیز افزایش داشته است.
او ادامه می‌دهد: درحال حاضر قیمت پسته نسبت به سال گذشته ثابت مانده است و هر کیلوگرم آن بین 32 تا 40هزار تومان به فروش می‌رسد اما قیمت فندق و تخمه ژاپونی افزایش قابل توجهی داشته است و علت آن نیز کمبود تولید و واردات این اقلام عنوان می‌شود. علاوه بر این قیمت برخی از انواع میوه‌های خشک و خشکباری مانند قیسی و برگه زردآلو افزایش قابل ملاحظه و حدود 70درصد داشته است.
در مناطق مرکزی تهران نرخ هر کیلوگرم پسته شور بین 40 تا 68هزار تومان، فندق 28 تا 32هزار تومان، بادام‌زمینی بین 7 تا 25هزار تومان، تخمه ژاپونی بین 22 تا 25هزار تومان و تخمه آفتابگردان 7 تا 10هزار تومان است.
قیمت هر کیلوگرم انجیر خشک بین 15 تا 40هزار تومان، کشمش 7 تا 12هزار تومان، برگه زردآلو بین 9 تا 22هزار تومان و نخودچی بدون نمک بین 7 تا 10هزار تومان است. قیمت هر کیلوگرم آجیل شیرین شب یلدا نیز بین 25 تا 45هزار تومان است. خشکبارفروشان آجیل 25هزار تومانی را کم‌کیفیت‌ترین نوع آجیل شب یلدا می‌دانند و معتقدند برخی از فروشندگان در ترکیبات ارزان‌ترین نوع آجیل خود از اقلام تاریخ مصرف گذشته استفاده می‌کنند.
در این میان مصطفی احمدی رئیس پیشین اتحادیه خشکبار نیز به «شهروند» می‌گوید: نرخ گذاری آجیل و خشکبار از هیچ قانون مشخصی تبعیت نمی‌کند و براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
سبدهای ویژه شب یلدا در گلفروشی‌ها
بسته‌های ویژه شب یلدا در گلفروشی‌ها عرضه می‌شود. سبدهای کوچک و بزرگی که اقلام شب یلدا را میان بستری از گلهای رنگارنگ، روبان و تزیینات زیبا به نمایش گذاشته است. مقیمی یکی از گلفروشان منطقه 10 تهران درباره این بسته‌های شب یلدا به «شهروند» می‌گوید: خرید این پکیج‌ها بیشتر توسط مشتریانی انجام می‌شود که زوج‌های جوان تازه ازدواج کرده در خانواده خود دارند و این بسته‌ها را به‌عنوان هدیه به آنها می‌دهند. علاوه بر این تعدادی از زوج‌های جوان که نیز اولین یلدای زندگی مشترک را تجربه می‌کنند گاهی شخصا به خرید این بسته‌ها اقدام می‌کنند.
حداقل قیمت هر پکیج 70هزار تومان است و قیمت گران‌ترین آنها ممکن است تا 300هزار تومان نیز برسد. قیمت‌ها بستگی به اندازه سبدها و اقلام مورد استفاده در آنها دارد.