شهروند| برخی مسافران ایرانی برای خروج از ایران به جای دلار، بیت‌کوین می‌خرند. این ادعایی است که یکی از رسانه‌های دولتی مطرح کرده و البته تعدادی از صرافی‌های چهارراه استانبول تهران آن را تایید می‌کنند. این صرافی‌ها به «شهروند» می‌گویند مسافرانی که می‌خواهند خریدهای زیادی در خارج از کشور انجام دهند، معمولا از بیت‌کوین استفاده می‌کنند، زیرا آنها از نظر قانون اجازه ندارند بیشتر از 5هزار دلار از ایران خارج کنند و همین مسأله موجب شده برخی مسافران و حتی بازرگانان از بیت‌کوین برای معاملات‌شان استفاده کنند.
البته جالب است بدانید پرداخت بیت‌کوین به جای وجه کالا هنوز در خارج از ایران هم آنقدرها رایج نیست و بانک‌های مرکزی کشورهای پیشرفته یکی از مهمترین نگرانی‌هایی که دراین‌باره دارند این است که معاملات با بیت‌کوین امکان نظارت ندارد و امکان پولشویی و کلاهبرداری وجود دارد.
میثم رادپور، کارشناس بازارهای پولی و مالی با تایید این موضوع به «شهروند» می‌گوید: «مشکلاتی مثل تحریم‌ها و بالارفتن نرخ دلار و محدودیت برای خارج‌کردن این ارز از خارج کشور باعث شده مردم به استفاده از بیت‌کوین روی بیاورند.» او ادامه می‌دهد: «بیت‌کوین ارزی است که براساس نظام بانکی در دنیا تعریف نشده و در شبکه نقل و انتقال بیت‌کوین هیچ نظام خارجی قادر به کنترل خرید و فروش آن نیست. درواقع در نظام بیت‌کوین هیچ نهاد خارجی نمی‌تواند پیگیر و ناظر باشد، به همین دلیل امکان جلوگیری از خروج آن از کشور هم وجود ندارد.»
بیت‌کوین در کیف مسافران و بازرگانان
این روزها خرید بیت‌کوین تبدیل به یکی از داغ‌ترین سوژه‌ها شده است. درحالی که سال‌هاست استفاده از این ارز مجازی در دنیا رواج پیدا کرده و تبدیل به یک واحد پول در دنیا شده، اما در ایران تازگی‌ها نهادهای مسئول در تدوین قوانین مربوط به استفاده از ارزهای دیجیتال، بعد از تعللی چندین ساله یادشان افتاده به دنبال جلوگیری از خرید و فروش بیت‌کوین بیفتند. با این وجود روند استفاده از این نوع از ارزهای مجازی در کشور به سرعت درحال افزایش است و برخی بازرگانان خرد و مسافران ایرانی در خارج از کشور به جای دلار از این ارزها برای پرداخت و خرید استفاده می‌کنند. این موضوعی است که ایرنا ادعا کرده و البته مورد تایید برخی صرافی‌های تهران است.
بنا به گفته فعالان بازار ارز توجیه بازرگانان و تاجران ایرانی برای استفاده از بیت‌کوین این است که برای پرداخت‌های خود در خارج از کشور، دیگر نیازی به حمل دلار ندارند. تحریم‌ها در سال‌های اخیر باعث شده ایرانی‌ها برای حواله‌کردن دلار و یورو به منظور خرید محصولات به مشکلات زیادی دچار شوند، اما حالا بیت‌کوین کار آنها را آسان کرده است، ضمن این‌که تهیه دلار با توجه به محدودیت‌های آن و تغییر هر روزه قیمتش، دردسرهای زیادی داشته و احتمال سرقت هم دارد. ضمن این‌که هر ایرانی هنگام خروج از کشور نمی‌تواند بیشتر از 5هزار دلار با خود خارج کند، اما این محدودیت برای بیت‌کوین وجود ندارد.
نگرانی از پولشویی با بیت‌کوین مانع جدی معاملات
با این وجود میثم رادپور، کارشناس پول به «شهروند» می‌گوید که بعید می‌داند تجار به استفاده از بیت‌کوین روی آورند، زیرا هنوز خریدهای بزرگ دنیا با بیت‌کوین انجام نمی‌شود و خریدهای کوچکی مانند کالاهای روزمره، رزرو بلیت هواپیما، پرداخت هزینه هتل و رستوران و اموری مانند این با بیت‌کوین انجام می‌شود، زیرا کشورهای پیشرفته باگ ارزهای دیجیتال را تحت نظارت نبودن آن و امکان پولشویی می‌دانند.
او توضیح می‌دهد: «اگرچه نظام خرید و فروش بیت‌کوین شبیه به نظام بانکی است، ولی نقل و انتقال آن در فضای مجازی رخ می‌دهد و قابل پیگیری هم نیست، زیرا بانک‌های مرکزی جهان به آن نظارتی ندارند، ضمن این‌که به دلار هم تبدیل می‌شود و می‌تواند راهی برای دور زدن تحریم‌ها باشد. البته به این شرط که هر دو طرف بیت‌کوین را به‌عنوان ارز دیجیتال قبول داشته باشند. بیت‌کوین درحال حاضر تبدیل به ارز مجازی شده، اما هنوز همه‌گیر و جدی نیست و در همه جای دنیا هم پذیرفته نشده است. هنوز خیلی‌ها بیت‌کوین را به‌عنوان سرمایه‌گذاری قبول دارند، نه به‌عنوان ارزی برای فروش.» رادپور تاکید می‌کند: «نقل و انتقال بیت‌کوین قابل پیگیری نیست و کسی هم نمی‌تواند آن را پیگیری کند. ما باید این را بپذیریم که در هر معامله‌ای ریسک وجود دارد و بیت‌کوین هم از این قضیه مستثنی نیست، اما حمل‌ونقل بیت‌کوین نسبت به دلار امن‌تر است و اگر در همه جای دنیا پذیرفته شود، ارز دیجیتال، ارز مناسبی برای خرید و فروش است. بیت‌کوین درحال حاضر در برخی کشورها برای خریدوفروش استفاده می‌شود، ولی هنوز مثل دلار و یورو نیست و این‌که فقط شما آن را داشته باشید، کافی نیست، بلکه باید طرف مقابل هم آن را بپذیرد.
در چه کشورهایی می‌توان با بیت‌کوین خرید کرد؟
کره‌جنوبی و آمریکا به‌ویژه ایالت کالیفرنیا، ازجمله کشورهایی هستند که خدماتی را با بیت‌کوین به مشتریان عرضه می‌کنند. مثلا در کره‌جنوبی فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای خرید و فروش کالاهای کوچک در ازای پرداخت بیت‌کوین وجود دارد و در کالیفرنیا و هلند حتی دستگاه‌های خودپرداز بیت‌کوین هم وجود دارد. در هلند می‌توان پول گاز و آب و برخی خدمات مسکن را با بیت‌کوین پرداخت، ضمن این‌که برخی دندانپزشکان این کشور بیت‌کوین را به‌عنوان دستمزد قبول می‌کنند. در فنلاند بیت‌کوین ارز قانونی است و حتی از مالیات بر ارزش افزوده معاف است. در این کشور در سال 2016 یک خودروی لوکس با بیت‌کوین معامله شد که خبر بسیار پرسروصدایی در رسانه‌های جهان شد. در کانادا و به‌ویژه تورنتو هم دستگاه‌های خودپرداز بیت‌کوین وجود دارد و خرید و فروش کالا با بیت‌کوین در استرالیا هیچ منع قانونی ندارد. در انگلیس، استونی و دانمارک هم برخی خدمات رایانه‌ای و غیرحضوری با بیت‌کوین تسویه می‌شود.