آیت وکیلیان| یک عضو فراکسیون امید مجلس، دیروز خبر از تشکیل جلسه تعدادی از نمایندگان مجلس با فرماندهی نیروی انتظامی تهران داد که در آن طرفین بر لزوم تعامل بیشتر مجلس و ناجا، حفظ کرامت انسانی شهروندان تأکید کردند. این جلسه که به ابتکار طیبه سیاوشی تشکیل شد، آنگونه که محمود صادقی به «شهروند» گفت به اتفاقات تلخ چند وقت اخیری برمیگردد که در آن بین پلیس و برخی از مردم (بدحجاب) برخوردهایی به وجود آمده بود. «شهروند» به بهانه این اتفاقات با محمود صادقی، نماینده مجلس گفتوگو کرد.
علت تشکیل جلسه یا دیداری که تعدادی از نمایندگان مجلس با فرماندهی نیروی انتظامی تهران داشتند، چه بود؟
برخی از اخبار ناقصی که از این دیدار به بیرون درز پیدا کرد، موجب شد تا من این توییت را بزنم؛ محور اصلی این دیدار و گفتوگو درواقع مسائلی درباره ماموریت نیروی انتظامی در اجرای طرح مربوط و موسوم به امنیت اخلاقی بود؛ این جلسه در فضایی کاملا صمیمانه برگزار شد که در آن بر ضرورت همکاری بین مجلس و پلیس تأکید شد و همچنین بر جایگاه و وضع دشواری که پلیس بر حسب ماموریتهای مختلفی که دارد، تأکید شد و برای همکاری بیشتر در این راستا اعلام آمادگی کردیم. این همکاریها را بیشتر معطوف کردیم به ایجاد و ساخت کلانتریها در شهرهای پیرامونی و مکانها و مراکزی که فاقد کلانتری هستند و حتی صحبتهایی هم در مورد بودجهرسانی در این مورد شد.
گویا رویکرد نمایندگان در این جلسه انتقادی بوده که به شیوه برخورد نیروی انتظامی در این اتفاقات با برخی از مردم داشتند، نظر شما چیست؟
به طور خاص آنچه مدنظر ما بود همین برخورد نیروی انتظامی با مردم در راستای برخورد با کشف حجاب یا بدحجابی بود که عمدتا تاکید ما بر این بود که موضوع با ملاحضات همه جانبهای انجام شود. با توجه به اینکه این موضوع یک مسأله فرهنگی و اجتماعی است، نباید آن را به مسألهای امنیتی و پلیسی تبدیل کنیم. اگرچه مجلس و پلیس در این راستا دغدغههای مشترکی دارند که برای رسیدن به این هدفها میتوان به روشهای متنوع و مختلفی متوسل شویم. البته بحث ما در مورد همین روشها بود. سردار رحیمی 2سال پیش زمانی که فرمانده نیروی انتظامی تهران شد، مواضع و روش خود را در این موضوع تغییر داد و بیشتر به رویکرد ایجابی متوسل شد تا رویکرد سلبی. و ایشان تلاش میکند بیشتر با روشهای آموزشی با مسأله برخورد کند و ما هم بر روی ضرورت حفظ کرامت انسانی و افزایش توان انعطافپذیری و تحمل پلیس تأکید داشتیم و بخصوص اینکه این مسأله را تنها نمیتوان در حوزه یا حیطه کاری نیروی انتظامی محدود کرد.
آیا شما و نمایندگانی که در این جلسه حضور داشتید، برنامه و روش خاصی را برای پلیس در راستای تعاملاتی که با مردم و اتفاقاتی که اخیرا روی داده، داشتید؟
در این جلسه استاد جرمشناس که در حوزه پلیس علمی هم تخصص دارند، همراه ما بود. این استاد تشریح میکرد که پلیس در همه عرصهها متوسل به هر روشی که میشود، باید مبتنی بر تئوری و نظریه باشد و باید به دنبال یک رویکرد نتیجهگرا و همچنین میزان اثرگذاری این روشها بود. برای مثال سردار رحیمی تأکید داشت که وقتی فردی را با ماشین انتقال میدهیم به معنای متهم بودن فرد نیست. ما هم میگفتیم که این فرآیند را به قوه قضائیه بسپاریم. اما آن جوانی که در وضع بازداشت به سر میبرد چه میداندکه این رویکرد حالت آموزشی برایش دارد.
موضوع پلیس ناظر یکی از موضوعاتی بود که در مورد آن بحث شده، در این مورد توضیح دهید؟
ما در مورد بحث طرح پلیس ناظر هم صحبت و انتقاد کردیم که چنین طرحی اولا زمینه را برای چند قطبی کردن جامعه فراهم میکند و ثانیا بخشی از جامعه را برای راپورت دادن و جاسوس بازی و بعضا سوءاستفاده آماده میکند. سردار رحیمی میگفت که ما خواهان این نیستیم که مردم گزارش بدهند، بلکه این خود پلیس است که میخواهد آموزش و گزارش بدهد. یک مورد هم مطرح کردیم که گاهی اتفاق افتاده فردی را که انتقال دادهاند بدون اینکه صحت و سقم ماجرا را بهدست بیاورند از این فرد تعهد گرفته شده است. سردار رحیمی میگفت که این کار را اولا پلیس انجام میدهد و ثانیا اگر این فرد اعتراضی هم دارد میتواند اعتراضش را ثبت کند و به آن رسیدگی کنیم. گفتیم که پس آن طرحی که درواقع با مشارکت مردم عملی شده است، چیست؟ گفت که این طرح را دادسرای ارشاد اجرا میکند.
حقیقتا معترف هستیم که اولا نیروی انتظامی در برخی از حوزهها توانسته عملکرد خوبی داشته باشد و در این ماجراها و برای مردم مرجع محسوب میشود و در این موارد هر اتفاقی که رخ میدهد، مردم میگویند به 110 زنگ بزنیم. یک نوع پناهگاهی که در راستای جلب اعتماد عمومی است. اگر ما نقدی میکنیم در راستای نادیده گرفتن وظیفه پلیس نیست، مسأله این است که در حوزههای اخلاقی و فرهنگی این مداخلات پلیس به جای اینکه به آخرین راهحل تبدیل شود به نخستین راهحل تبدیل شده است. مداخلات انتظامی و قضائی و از جنس جزایی آخرین مرحله است.
مسأله حجاب و پدیده بدحجابی یکی از موضوعات و اتفاقات چالش برانگیز چند سال اخیر بوده است، در این مورد چه راهکارهایی را با پلیس در میان گذاشتید؟
اشارهای هم که خانم سیاوشی ـ بهعنوان نمایندهای که این جلسه به ابتکار عمل او تشکیل شد ـ اشاره کردند به آخرین پژوهشی که مرکز پژوهشهای مجلس در مورد بحث حجاب شده است که درواقع 75 درصد مردم معتقد به حجاب عرفی هستند، نه به حجاب رسمی. این پژوهش نشان میدهد که ما با جامعهای روبهرو هستیم که در آن یک تحول عرفی صورت گرفته است. درواقع پلیس باید به این تحول عرفی توجه داشته باشدو بداند که رفع این ناهنجاریها با زور و جبر عملیاتی نمیشود. اگر اینگونه باشد نتیجه عکس خواهد داشت. در هیچ جایی این نوع پوششی که در جامعه حاکم است جرم تلقی نشده. حجاب را نباید به زور به جامعه تحمیل کنیم. در هیچ جایی از فقه هم پدیده بدحجابی جرم تعریف نشده است. در قرآن هم به زنان مومن گفته شده که ملزم به رعایت حجاب هستند.