دیروز کانال تلگرامی یکی از موسسههای آموزشی تصویری منتشر کرد که در شبکههای اجتماعی بخصوص جمعهای دانشگاهی بازتاب زیادی داشت. این تصویر نشان میداد که بنیاد دانشگاهی فردوسی در ازای دریافت پول برای افراد مختلف در محیط دانشگاه یادمان میسازد. گویا دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی هم محل فروش این یادمانها بوده است، یادمانهایی که تحت عنوان «یادگاری دانشگاهی» فروخته میشوند و از یک پلاک کوچک دیواری گرفته تا نام راهرو و سایت و بوستان را هم در بر میگرفتند. مثلا فرد متقاضی که البته لازم هم نیست دانش آموخته فعلی یا سابق هم باشد، میتواند با پرداخت 200میلیون تومان به مدت 5سال اسمش را روی یکی از بوستانهای دانشگاه بگذارد و اگر توان مالیاش کم بود با پرداخت 5میلیون تومان به یک نیمکت پارکی در محوطه دانشگاه قانع باشد. انتشار این تصویر با واکنش دانشگاه فردوسی مشهد مواجه شد و مسئولان این دانشگاه اعلام کردند که «بنیاد دانشگاهی فردوسی» یک نهاد مستقل از دانشگاه است و نباید آن را با دانشگاه اشتباه گرفت.
معاون فرهنگی سابق دانشگاه هم به «شهروند» گفت که اگرچه این بنیاد با دانشگاه ارتباط تنگاتنگی دارد و از طریق اقدامات علمی و حتی عمرانی خیریه بازوی دانشگاه محسوب میشود، اما مستقل از دانشگاه است. در سایت بنیاد هم در تعریف آن این طور آمده است: «بنياد دانشگاهي فردوسي موسسهاي است علمي و فرهنگي، غيرسياسي، غيرانتفاعي وعامالمنفعه كه از حيث تشكيلاتي، مستقل از تشكيلات رسمي دانشگاه فردوسي مشهد بوده و توسط هيأت موسس تاسيس شده و با جلب مشاركت و كمكهاي مردمي و دولتي و... به منظور مساعدت و همياري دانشگاه فردوسي مشهد فعاليت ميكند.»
با وجود این، به نظر میرسد که وعده نامگذاری راهرو دانشکده مهندسی یا بوستانها و سایتها از سوی این بنیاد نمیتواند بدون قدرت تصمیمگیری بوده باشد و این بنیان آنقدرها هم مستقل و جدا از دانشگاه نیست، اما یکی از مسئولان دانشگاه که نمیخواهد نامی از او برده شود، در گفتوگو با «شهروند» توضیح میدهد که این وعدهها در مورد بخشها و وسایلی داده شده که از سوی بنیاد برای دانشگاه تهیه میشوند.
او میگوید: «یک نفر وقتی یک کتاب دعا هم به مسجد اهدا میکند، میتواند اسم خودش را بهعنوان کسی که آن را اهدا کرده اول آن کتاب بنویسد، یعنی یک اتفاق غیرمعمول نیفتاده، بلکه این هم راهی برای جلب کمکهای مردمی است. مثلا بنیاد برای دانشگاه نیمکت تهیه میکند و روی نیمکتها اسم کسی که هزینه خرید آن را داده، حک میشود. این پیشنهاد خود فعالان دانشجویی برای جلب مشارکت بیشتر بوده است و هیچ سود مالی برای دانشگاه یا بنیاد ندارد.»
او ادامه میدهد: «بنیاد دانشگاهی فردوسی یکی از قویترین بنیادهای غیردولتی دانشگاهی است که فعالیتهای خیریه زیادی به نفع دانشگاه و دانشجویان انجام میدهد، از ساخت خوابگاه دانشجویی گرفته تا برگزاری برنامههای پژوهشی و فرهنگی. همه هزینههای این برنامهها هم از طریق جلب کمک از افراد و چهرههای دانشگاهی و غیردانشگاهی تأمین میشود. درواقع بنیاد آنقدر اعتبار دارد که بسیاری از چهرهها به آن اعتماد میکنند. بنابراین برچسبهایی مانند درآمدزایی از طریق فروش یادگاریهای دانشگاهی به این بنیاد که انصافا کمک دست دانشگاه است نمیچسبد. ایده اخیر هم ایده خود بچهها بود تا بهانهای برای مشارکت بیشتر باشد چون نهتنها به نوعی کمک به بهبود زیرساختهای دانشگاه است، بلکه همدلی بین دانشجویان را بیشتر میکند. تا جایی که میدانم این کار در دانشگاههای بزرگی مانند آکسفورد هم انجام میشود و موضوع تازهای نیست.»