شهروند| «قیمت پیاز و سیب‌زمینی به کانال 5 هزارتومان برمی‌گردد.» این خبر را در حالی دبیر اتحادیه بارفروشان دیروز به «شهروند» اعلام کرد که قیمت پیاز در نوروز امسال به مرز 15 هزار تومان هم رسید و سیب‌زمینی هم رکورد 9 هزار تومان را به نام خود ثبت کرد؛ اما حالا علی حاج فتحعلی می‌گوید که محصولات دزفول در دو هفته آینده وارد بازار شده و قیمت‌ها منطقی می‌شود. او البته ممنوعیت صادرات را هم در نزولی‌شدن قیمت‌ها بی‌تاثیر نمی‌داند و ادامه می‌دهد: «بالاخره مسئولان تصمیمی را که باید یک ماه پیش می‌گرفتند، اجرایی کردند.»
حالا در شرایطی که از روز پنجشنبه هفته گذشته صادرات پیاز و سیب‌زمینی ممنوع شده است، قیمت‌ها بلافاصله نزولی شده است و متوسط قیمت هر کیلوگرم پیاز در بازار تهران از 12 هزارتومان به 9 هزار تومان کاهش داشته و قیمت هر کیلوگرم سیب‌زمینی هم هزار تومان کمتر از تعطیلات نوروز فروخته می‌شود.
کاهش 2 هزار تومانی قیمت پیاز در چند روز
«صادرات پیاز و سیب‌زمینی تا اطلاع ثانونی ممنوع شد.» این عنوان خبری بود که 10 فروردین امسال به نقل از وزیر صنعت روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت؛ خبری که دبیر اتحادیه بارفروشان می‌گوید حتی انتشار آن هم قیمت این محصولات خبر‌ساز در ایام نوروز را کاهشی کرد. حاج فتحعلی می‌گوید: «در چند روز گذشته قیمت پیاز حدود 2 هزار تومان کاهش یافته است و به طور قطع در روزهای آینده این روند باز هم ادامه خواهد داشت.» او با بیان این‌که بازار تابع عرضه و تقاضاست، ادامه می‌دهد: «گرانی دلار توجیه صدور محصولات کشاورزی به خارج ایران را بیشتر کرد و منجر به کمبود این محصولات در بازار داخل شد.» به گفته او، حتی اگر قرار باشد هر کیلو سیب‌زمینی یا پیاز به قیمت یک دلار در خارج از مرزهای ایران فروخته شود، صادرات این محصول حدود 13 هزار تومان برای کشاورز درآمد خواهد داشت که رقم وسوسه‌انگیزی است.
رشد 173 درصدی صادرات پیاز
نگاهی به آمارهای گمرک نشان می‌دهد که گفته‌های متولی صنفی این بخش چندان هم بیراه نیست. طبق آخرین آمار منتشرشده توسط گمرک، میزان صادرات پیاز در یازده ماهه سال گذشته ۳۰۵ هزار و ۵۰۴ تن به ارزش ۱۰۹ میلیون و ۵۸۲ هزار و ۵۹۹ دلار بوده است. این میزان در مقایسه با کل صادرات پیاز در سال ۱۳۹۶ به لحاظ ارزشی و وزنی به ترتیب ۱۷۳ درصد و ۱۱۷درصد رشد داشته است.
اما در حالی که بسیاری رشد صادرات را دلیل اصلی نجومی‌شدن قیمت سیب‌زمینی و پیاز می‌دانند، دهم فروردین رئیس گمرک پرویزخان طی مصاحبه‌ای اعلام کرد که از ابتدای نوروز امسال تاکنون (10 فروردین) درمجموع ۱۱۰ کامیون سیب‌زمینی و ۶۴ کامیون هم پیاز به عراق صادر شده است و میزان صادرات به صورت عادی در جریان است و صادرات این محصول به صورت انبوه صورت نگرفته است.
صادرات پیاز از چه تاریخی ممنوع شد
البته نکته قابل تأمل در موضوع ممنوعیت صادرات پیاز این است که در هشتم فروردین ماه ۱۳۹۸ به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی استانداری تهران، محمد امامی امین، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران، ضمن اشاره به وضعیت افزایش نرخ پیاز و سیب‌زمینی در بازار گفت: «ممنوعیت صادرات محصولات پیاز و سیب‌زمینی جهت تنظیم بازار از پانزدهم اسفند سال گذشته تا پانزدهم فروردین ماه سال جاری از پیش اعلام شده است؛ اما متأسفانه شاهد خروج غیر قانونی و قاچاق این محصول از کشور هستیم.»
حالا پرسش اساسی این است که آیا واقعا صادرات پیاز و سیب‌زمینی از پانزدهم اسفند ماه سال گذشته ممنوع بوده است؟ اگر این گونه باشد، چرا از اول تا دهم فروردین ماه سال جاری طبق مصاحبه رئیس گمرکات پرویزخان ۱۱۰ کامیون سیب‌زمینی و ۶۴ کامیون پیاز به عراق صادر شده است؟ اگر هم این موضوع صحت نداشته باشد و ممنوعیتی برای صادرات پیاز و سیب‌زمینی در بازه مذکور نبوده است، چرا این مسئول استانداری تهران از ممنوعیت صادرات پیاز و سیب‌زمینی از پانزدهم اسفند ماه سال گذشته تا پانزدهم فروردین ماه سال جاری خبر داده است؟
البته مهدی میراشرفی، رئیس کل گمرک ایران، ضمن تکذیب ممنوعیت صادرات پیاز و سیب‌زمینی از پانزدهم اسفند ماه سال گذشته تا پانزدهم فروردین ماه سال جاری گفته است: «صادرات پیاز و سیب‌زمینی تا 15 فروردین ادامه داشته و ممنوع نبوده است.» میراشرفی افزود: «نکته قابل ذکر در ممنوعیت صادرات پیاز و سیب‌زمینی این است که بر خلاف سایر ممنوعیت‌هایی که قبلاً برای برخی کالا‌ها ابلاغ می‌شد، این‌بار چند روز زودتر این موضوع به گمرک ابلاغ شده است.»