دیروز خبر رسید که فعالیت قطارهای پرسرعت یا همان ترنستها متوقف شده است؛ آنهم به دلیل بیپولی. این یعنی مسافران مسیرهایی مانند تهران-یزد، تهران-مشهد و تهران- تبریز که جزو شلوغترین خطوط هم هستند، از این به بعد باید با قطارهای معمولی جابهجا شوند. محمد رجبی، مدیرعامل شرکت حملونقل ریلی رجا درباره این اتفاق به «شهروند» میگوید: «دیگر پول نداریم. با نوسانهایی که در قیمت ارز اتفاق افتاد، هزینه تعمیر و نگهداری قطارهای سریعالسیر خیلی عجیب و غریب شده و ما دیگر قادر به تأمین این هزینهها نیستیم. البته این مشکل امروز و دیروز نیست، نزدیک دوسال است که برای تخصیص بودجه تلاش میکنیم اما الان وضع واقعا بحرانی شده است.»
او درجواب اینکه بلیتفروشی چقدر از هزینهها را جبران میکند، میگوید: «اولا ما از نظر قانونی اجازه بالابردن قیمت بلیت را نداریم و قیمتها را دولت تعیین میکند، ضمن اینکه حتی اگر توان افزایش قیمت را هم داشتیم، این کار عاقلانه نبود، چون بازار کشش ندارد. هزینه نگهداری، تجهیز و تعمیر قطارهای ترنست برای مسافر، هر 100کیلومتر، 8 یورو تمام میشود؛ این یعنی برای مسیری مانند تهران به مشهد باید 80 یورو از مسافر گرفته شود، آیا مردم ما توان پرداخت چنین هزینهای را دارند؟ در این مورد تنها راه این است که دولت کمک کند، وگرنه دیگر نمیتوانیم به مردم خدمات بدهیم.»
رجبی در مورد استفاده از سرمایهگذار و بخش خصوصی هم میگوید: «بخش خصوصی درجایی که چندینسال ضررده میماند، هزینه نمیکند. بخش خصوصی آنهم درشرایط فعلی اقتصاد ایران در جایی سرمایهگذاری میکند که پولش به سرعت و با تضمین برگردد، نه جایی که بدون کمک دولت زیانده است.»
در سال 88 شرکت رجا بهعنوان بخشی از بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی واگذار شد، بنابراین به نظر میرسد که باید از موضع تأمین اجتماعی هم در این مورد سردرآورد. رجبی در جواب اینکه مسئولیت تأمین اجتماعی در این میان چیست، میگوید: «شاید باورتان نشود اما من برای گرفتن وام با بهره 18درصد آنهم برای خرید اقلام اساسی مورد نیاز قطارها و پرداخت معوقات کارکنان از سوی هیأتمدیره تأمین اجتماعی توبیخ شدم. البته آنها هم حق دارند و میگویند از جیب کارگران نباید برای شرکتی هزینه شود که زیان میدهد. قبل از سال 88 همه چیز خوب بود؛ شرکت رجا بهعنوان یکی از شرکتهای زیرمجموعه دولت بودجه و اعتبار مشخص داشت و ما با تکیه بر این بودجه اقدام به خرید ناوگان و تجهیز خطوط با بهترین برندهای جهان کردیم اما از وقتی که واگذاری انجام شد، مشکلات هم شروع شد و حالا که اوضاع اقتصادی پیچیدهتر شده، شرایط به سمتی پیش رفته که دیگر نمیتوان ادامه داد. مطالبه ما آنقدرها هم بزرگ نیست، الان مبلغ 30میلیون یورو میتواند خون تازهای در رگهای سیستم حملونقل ریلی کشور جاری کند. برای اینکه بدانید این رقم آنقدرها هم بزرگ نیست، باید بدانید که پیش از اینها رقمهای 50 و 60میلیون یورو برای رجا
درنظر گرفته میشد.»
رجبی محرومشدن مسافران از قطارهای سریعالسیر را بخشی از ماجرا میداند و میگوید: «روی دیگر ماجرا بیکارشدن عده زیادی از کسانی است که در ارتباط با فعالیت این قطارها کار میکردند. بیکارشدن چندهزار نفر چیزی نیست که ما بخواهیم و دلمان به آن راضی باشد اما واقعا چارهای نداریم. تا همین اواخر در انبارهایمان تجهیزات داشتیم و کار را سرپا نگهداشتیم اما دیگر امکان ادامه فعالیت این قطارها وجود ندارد.»