میرزا کوچک‌خان در دوران جوانی و مبارزات مشروطه. میرزا در واقعه مشروطیت به انقلابیون جبهه شمال پیوست و در فتح قزوین شرکت داشت. روس‌ها مدتی او را از رشت تبعید کردند. در سال ۱۲۹۳ خورشیدی میرزا که تازه از تبعید آزاد شده و به رشت آمده بود تحت تاثیر فشارهای نیروهای روس بر مردم گیلان، تصمیم گرفت به کمک دوستان مشروطه‌خواه خود دوباره دست به قیام بزند- توضیح در ستون تقویم تاریخ.