شهروند| برای همه ما پیش آمده که پس از آزمایش خون، در تلاش بوده ایم تا زودتر از پزشک تجویز کننده آزمایش، خودمان متوجه کم و زیادهای بدنمان شویم. جالب اینجاست که در بسیاری از موارد، جز اعداد نوشته جلوی حروف انگلیسی که اغلب سر از معانی شان در نمی آوریم، چیزی دستگیرمان نمی شود. حالا در این مطلب، با
رایج ترین علائم آزمایش خون که معمولا در بیشتر جواب آزمایش ها دیده می شود و توصیه اغلب پزشکان است، آشنا می شوید.
FBS
این حروف برای قند خون ناشتا به کار می‌رود، میزان طبیعی آن باید بین 70 تا 99 باشد.
2Hpp
مقدار گلوکز دو ساعت پس از صبحانه را می‌توان با این حروف در نتیجه آزمایش خون پیدا کرد. میزان طبیعی گلوکز دو ساعت پس از صرف صبحانه باید کمتر از 140 باشد.
HbA1c
با این حروف می‌توان میانگین قند خون را در دو تا سه ماه گذشته تشخیص داد که گفته می‌شود میزان طبیعی آن باید 3.7 تا 5.3 باشد.
Uric Acid (U.A)
اسید یوریک با این حروف در آزمایش مشخص می‌شود که میزان طبیعی آن باید در زنان 2.6 تا 6.1 و در مردان 3.6 تا 8.2 باشد.
TGs
میزان تری گلیسیرید یا چربی رسوب‌کننده در عروق را با این علامت می‌توان پیدا کرد. پزشکان می‌گویند میزان طبیعی آن در بدن باید کمتر از 200 باشد، اگر بین 200 تا 400 باشد در مرز قرار گرفته و وقتی بیشتر از 400 باشد، میزانش بالاست.
Cholesterol
یا همان کلسترول کل بدن است. وقتی کمتر از 200 باشد، شرایط طبیعی است، وقتی بین 200 تا 240 باشد، در مرز قرار گرفته و وقتی بیشتر از 240 باشد، میزانش بالاست.
HDL
یا همان کلسترول خوب است که میزان مطلوب آن بیشتر از 60 است، وقتی بین 35 تا 60 باشد، خطر نسبی است و وقتی کمتر از 35 باشد، خطرناک است.
LDL
همان کلسترول بد است، میزان مطلوب آن کمتر از 130 است، حد مرزش بین 120 تا 159 و وقتی بالاتر از 160 باشد، خطرناک است.
LDL/HDL
این نشانه‌ها برای مشخص کردن نسبت کلسترول بد به کلسترول خوب است. میزان مطلوب آن کمتر از 3 است، وقتی بین 3 تا 6 باشد، خطر نسبی است و وقتی بیشتر از 6 باشد، وضع خطرناک است.
CHOL/HDL
یا نسبت کلسترول کل به کلسترول خوب است که میزان مطلوب آن باید کمتر از 4.4 باشد، وقتی بین 4.4 تا 7.1 باشد، خطرش نسبی است و وقتی بیشتر از 11 باشد، خطرناک است.
S.G.P.T (ALT)
یا آنزیم کبدی است که در زنان باید کمتر از 31 و در مردان کمتر از 41 باشد.
S.G.O.T (AST)
این هم نوع دیگری از آنزیم کبدی است که در زنان باید کمتر از 31 و در مردان کمتر از 37 باشد.
Serum Iron (Fe)
یا همان آهن است که در زنان باید بین 23 تا 165 و در مردان بین 40 تا 168 باشد.
Calcium (CA)
یا همان کلسیم است که باید بین 8.5 تا 10.5 باشد.
T3
تری یدوتیرویین، هورمون تیرویید است که میزان طبیعی آن باید بین 0.52 تا 0.85 باشد.
T4
تیروکسین، هورمون تیرویید است که میزان طبیعی آن باید بین 4 تا 13 باشد.
PSA
اگر در آزمایش با این حروف مواجه شدید، بدانید که مربوط به تست پروستات است، برای افراد بین 35 تا 45سال باید کمتر از 1.3 ، برای افراد 45 تا 55سال کمتر از 2.1 ، برای افراد 55 تا 65 سال کمتر از 3.2 و برای افراد 65 تا 80سال کمتر از 6.4 باشد.
VIT D
یا همان ویتامین دی است که باید بین 25 تا 80 باشد.
V12
یا ویتامین ب 12 است که باید بین 160 تا 950 باشد.
BUN
یا نیتروژن اوره یا آنزیم کلیوی که میزان مطلوب آن باید بین 7.9 تا 20 باشد.
Creatinine (cr)
یا همان کراتینین است که میزان مطلوب آن باید برای زنان بین 0.6 تا 1.2 و برای مردان بین 0.8 تا 1.3 باشد.
کدام آزمایش نیاز به ناشتابودن دارد؟
کدام آزمایش‌ها نیاز به ناشتابودن دارند؟ این سوال خیلی از افرادی است که برای انجام آزمایش اقدام میکنند. ناشتا یعنی فرد از 10 تا 12 ساعت قبل از آن نباید چیزی خورده باشد.
FBC : قند خون ناشتا، لازم است ۸ تا ۱۰ ساعت قبل از این آزمایش چیزی میل نشود و ناشتا بود.
2hpp: قند دو ساعت پس از غذا که دو ساعت بعد از خوردن اولین لقمه غذا اندازه‌گیری می‌شود.
HbA1c: این آزمایش متوسط قند خون سه ماهه را نشان می‌دهد. بنابراین هر سه ماه یک‌بار اندازه‌گیری می‌شود، نیاز به ناشتابودن ندارد اما ترجیحا دو ساعت قبل از آزمایش خوراکی میل نشود.
CBC : نشان‌دهنده سلول‌های خونی است که از روی نتیجه آن می‌توان به کم‌خونی، غلظت خون، عفونت و... پی برد. این آزمایش نیاز به ناشتابودن ندارد.
Urea,cr : اوره و کراتین عملکرد کلیه‌ها را نشان می‌دهند. در شرایط عادی سالی یک‌بار اندازه‌گیری می‌شوند و نیازی به ناشتابودن ندارند.
AST,ALT,ALP : آنزیم‌های کبدی و مجاری صفراوی هستند که بالارفتن‌شان ممکن است نشان از آسیب کبدی باشد. معمولا حداقل سالی یک‌بار اندازه‌گیری می‌شوند. نیاز به ناشتابودن ندارد اما برای الکالین فسفاتاز بهتر است که ناشتا باشید. بسیاری از داروها دفع کبدی دارند، بنابراین یکی از شروط و یا ادامه مصرف این داروها طبیعی‌بودن نتایج آنزیم‌های ذکر شده است.
TSH : با انجام تست TSH افراد از نظر بیماری‌های تیرویید غربالگری می‌شوند این آزمایش نیاز به ناشتابودن ندارد.
LDL,HDL (کلسترول و تری‌گلیسیرید): بالابودن چربی‌های خون باعث بروز بیماری‌های مهمی ازجمله بیماری‌های قلبی-عروقی، سکته مغزی، کبد چرب و... می‌شود؛ به همین دلیل لازم است افراد دیابتی سالانه چربی‌های خونشان را اندازه‌گیری کنند. برای آزمایش چربی‌های خون لازم است حدود ۱۰ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید البته مصرف آب اشکالی ندارد.
U/A (آنالیز ادرار): این آزمایش کلید تشخیص بسیاری از اختلال‌ها ازجمله عملکرد کلیه‌ها، عفونت ادراری، سنگ کلیه، دفع پروتیین و... است. اگرچه انجام آن نیاز به ناشتابودن ندارد اما بهتر است نمونه اول صبح اندازه‌گیری شود.
U/C : کشت ادرار گاهی برای تشخیص قطعی عفونت و انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب این آزمایش درخواست می‌شود. بهترین نمونه کشت ادرار و آنالیز ادرار نمونه وسط ادرار است؛ یعنی ظرف آزمایش ادرار را کمی بعد از شروع ادرار پر کنید. همچنین نیاز به ناشتابودن ندارد . منبع: ایسنا