مهرنوش گرکانی| بررسی‌های مختلف نشان داده که سازمان سیا(CIA) و بسیاری دیگر از سازمان‌های اطلاعاتی دنیا طیف وسیعی از نرم‌افزارهای هک گوشی و دیگر ابزارهای تکنولوژیک را دارند. خبرهای متفاوتی در این زمینه‌ها در طول سال‌های اخیر با توجه به پیشرفت تکنولوژی در رسانه‌ها منتشر شده‌اند. اسناد و مدارکی که علیه شهروندان توسط سازمان‌های اطلاعاتی استفاده شده‌اند. هر چند سازمان‌های اطلاعاتی همیشه با این جواب که برای حفظ امنیت شهروندان و دستگیری افراد خطرناک برای جامعه این کار را کردهاند، سعی می‌کنند افکار عمومی را تحت‌تاثیر قرار دهند تا آنها قانع شوند. البته که ممکن است برخی از این اطلاعات در راستای حفظ امنیت شهروندان و امنیت ملی مورد استفاده قرار گیرد، اما بسیاری از حقوقدانان و فعالان حقوق بشر بر این باورند که این کار نقض حقوق شهروندی و بشر است. علاوه بر سازمان‌های امنیتی، سازمان‌های جاسوسی یا هکرها هم می‌توانند به این اطلاعات دسترسی پیدا کنند. حال به شما راهکارهایی را آموزش می‌دهیم تا دیگر جاسوسان نتوانند از طریق دستگاه‌های تکنولوژی شخصی شما به اطلاعات محرمانه و خصوصی‌تان دسترسی داشته باشند. لوازم تکنولوژیک و هوشمند مصرفی هنوز آنقدرها که باید در ایران باب نشده است. البته که بسیاری از آنها در ایران فروخته می‌شوند یا می‌توان آنها را سفارش داد اما هنوز کارایی لازم را در خانه‌ها ندارند و می‌توان گفت هنوز خانه‌ها و دستگاه‌های مورد استفاده ما در روز آنقدرها هم هوشمند نیستند.
گوشی‌های هوشمند (اسمارت‌فون)
شما باید همیشه این نکته را بدانید که برنامهها و اپلیکیشن‌های مختلف باید حریم خصوصی شما را حفظ کنند. وقتی یک اپلیکیشن را روی تلفن همراه‌تان دانلود می‌کنید، نباید اجازه دسترسی به تمام برنامه‌های امنیتی و شخصی‌تان را به آن بدهید. بعضی از اپ‌ها مانند اینستاگرام به دوربین و گالری باید دسترسی داشته باشند، اما به‌طور مثال نمی‌توانند به ایمیل، لوکیشن یا کانتکت‌تان متصل شوند، مگر آن‌که شما به آنها اجازه دهید. باید این را بدانید که اپلیکیشن‌ها نباید به اطلاعات شما دسترسی داشته باشند. شبکه تلفن همراه با پیگیری نزدیک‌ترین برج تلفن همراه، حتی اگر شما تماسی هم با تلفن‌تان نداشته باشید، شما را ردیابی می‌کند. به‌عنوان مثال در قوانین حفظ اطلاعات در استرالیا شرکت‌های تلفن و اینترنت باید اطلاعات کاربران را برای دو‌سال ذخیره کنند. این اطلاعات شامل تمام تماس‌های شما، همه مکان‌هایی که رفته‌اید و تمام وقت‌هایی که به اینترنت متصل می‌شوید، است.
خودروی شما
پروفسور گریگ آستین، مدیر مرکز امنیت سایبر استرالیا گفته است: «مردم به خاطر اطلاعاتی که روی خودروی خود ذخیره کردهاند، ما را شگفت‌زده کردهاند. بعضی از خودرو‌ها هنگامی که آنها را خریداری می‌کنید، باید اساسنامه‌ای را امضا کنید که خودروی شما اطلاعات جمع‌آوری‌شده درباره سفرهای شما را به آنها گزارش دهد.»درست است که زندگی به سمت هوشمندشدن می‌رود، اما با این کار تقریبا حریم خصوصی از آدم‌ها سلب می‌شود. مثلا یخچال‌های هوشمند هم وارد زندگی مردم شده‌اند، اما آنها تنها اطلاعات عادات مواد غذایی شما را جمع‌آوری می‌کنند که به نظر می‌رسد اهمیت چندانی نداشته باشد. درحال حاضر آنها تنها به شما پیام می‌دهند که در خانه شیر دارید یا ندارید؟
اپلیکیشن‌ها
برنامه‌هایی که نصب می‌کنید، دسترسی به همه نوع اطلاعات ازجمله عکس‌ها، میکروفن، دوربین و مخاطبان شما را لازم دارند. به‌عنوان مثال چندی پیش برنامه اوبر به یکی از مسافرانش اطلاع می‌دهد که به آتش‌سوزی نزدیک می‌شود، این درحالی بود که آن کاربر در آن لحظه از اوبر استفاده نمی‌کرد، اما این پیام را دریافت کرده بود! اپلیکیشن‌های فضای مجازی مانند فیس‌بوک و اینستاگرام هم شما را کنترل می‌کنند، هر صفحه‌ای که در این برنامهها دنبال یا لایک می‌کنید، ردیابی و نظارت می‌شوند. برخی از شرکت‌های تبلیغاتی برای آن‌که بفهمند مخاطبان چقدر تبلیغات‌شان را دوست دارند، از میکروفن‌های موبایل‌های شما استفاده می‌کنند، تا نظرات شما را بفهمند. به این فکر کنید که شما یک تبلیغ را روی فیس‌بوک دیده‌اید، فیس‌بوک به آنها اجازه می‌دهد صدای شما را بشنوند. به این فکر کنید که شما درحال دیدن و شنیدن یک ویدیو هستید و در حین آن صحبت می‌کنید و شخصی که اصلا نمی‌دانید کیست و کجاست می‌تواند صدای شما را بشنود. البته که فیس‌بوک بعدها این موضوع را تکذیب کرد، اما هنوز هم به میکروفن‌های بسیاری از مردم دسترسی دارد و خود نیز آن را بیان کرده است: «در صورتی که مجوز استفاده از برنامه را به ما داده‌اید و به‌طور خاص از یک ویژگی استفاده می‌کنید که نیاز به صدا دارد، ما فقط به میکروفن شما دسترسی داریم. این ممکن است شامل ضبط یک ویدیو یا استفاده از یک ویژگی اختیاری باشد که دو‌سال پیش شما از آن استفاده کرده‌اید. این موضوع از موسیقی تا سایر صداها در وضعیت‌های مختلف را شامل می‌شود.»البته اگر درباره این موضوع احساس راحتی نمی‌کنید، می‌توانید مجوز این بخش را به آنها ندهید، اما ارایه خدمات هم کم می‌شود.
خانه شما
برنامه سیمپسون را دیده‌اید؟ در یکی از قسمت‌های آن، شخصیت‌های سیمپسون در یک خانه که با یک کامپیوتر ساخته‌شده زندگی می‌کنند. زندگی ما هم همانند همان قسمت است، با این تفاوت که خانه‌های ما کامپیوتر نیستند، اما همانند آنها عمل می‌کنند. در زندگی هوشمند این روزها شما می‌توانید تنظیمات لوازم منزل‌تان را از روی صفحه آیفون‌تان انجام دهید و آنها را کنترل کنید. شما می‌توانید با یک کلیک دکمه روشنایی، لوازم گرمایشی و سرمایشی و دیگر لوازم جانبی منزل‌تان را کنترل کنید. به عنوان مثال متر آب هوشمند برای نظارت استفاده آب به کار برده می‌شود و می‌داند که شما هر بار که توالت‌تان را می‌شویید، هر بار که سیفون را می‌کشید یا حتی یک لیوان آب می‌خورید، چه میزان آب استفاده کرده‌اید و این آمار را برای اداره آب می‌فرستد و چراغ هوشمند آن روشن می‌شود. برخی حتی می‌دانند که شما چه چیزهایی در یخچال‌تان نگه می‌دارید!
تلویزیون هوشمند شما
درست مانند لپ‌تاپ شما، تلویزیون هوشمندتان هم دارای یک میکروفن است و البته برخی از آنها دوربین هم دارند. وقتی سامسونگ تلویزیون‌های جدید هوشمند خود را به بازار عرضه کرد، به مشتریان خود هشدار داد در مورد مسائل حساس در مقابل تلویزیون‌شان صحبت نکنند. این سیاست به مشتریان توصیه کرد: «لطفا توجه داشته باشید، اگر اطلاعاتی که بیان می‌شوند شامل اطلاعات شخصی یا سایر اطلاعات حساس باشند، این اطلاعات از میان داده‌های گرفته شده و از طریق تشخیص صدا به شخص سوم داده می‌شود.»در اوایل سال گذشته نیز مسئولان حمایت از حقوق مصرف‌کننده هشدار دادند تلویزیون نیز مانند هر دستگاه دیگری که به اینترنت متصل می‌شود، می‌تواند هک شود؛ ازجمله دسترسی به دوربین‌های داخلی، فایل‌های ذخیره‌شده در تلویزیون و برنامه‌های اجتماعی مانند اسکایپ.»
لپ‌تاپ شما
این موضوع خیلی ساده است. نخستین چیزی که می‌تواند از روی لپ‌تاپ شما را هک کند، دوربین لپ‌تاپ شماست. اگر مارک زاکربرگ، خالق فیس‌بوک، روی دوربین لپ‌تاپ خود را می‌پوشاند، حتما شما می‌دانید که به چه دلیل این کار را انجام می‌دهد. سال2016 یک مرد از ملبورن با هک کردن دوربین لپ‌تاپ برنامه ABC روی آنتن آمد و داستان خود را درباره هک کردن وب‌کم گفت. او با این کار حدود 10هزار دلار را به چالش کشید.
اسباب‌بازی‌های کودکان
در سال 2016 گروه‌های مراقبتی از مصرف‌کنندگان شکایت داشتند که دو اسباب‌بازی وجود دارند که توانایی جاسوسی کودکان را دارند. آنها عروسک My Friend Cayla و روبات i-Que بودند که به اینترنت متصل بودند. هنگامی که کودکان از یک اسباب‌بازی سوال می‌کنند، کلمات ثبت و به متن تبدیل می‌شوند، تا پاسخ‌ها بتوانند از Google بازیابی شوند، حتی عرضه عروسک My Friend Cayla به دلیل نگرانی‌های امنیتی در آلمان نیز ممنوع شد.
ساعت‌های هوشمند و لوازم جانبی
عاشقانه‌های زندگی‌تان را در کنار این لوازم انجام می‌دهید؟ مثلا برای سالگرد ازدواج‌تان همسرتان را به رستوران دعوت می‌کنید و با او از خاطرات خوب زندگی‌تان صحبت می‌کنید و از این‌که او در کنارتان است، احساس خوشحالی می‌کنید؟ سازمان‌های امنیتی هم اینها را دوست دارند.گوس هانت، مدیر فنی سابق CIA گفته است که آنها می‌توانند اطلاعات زیادی از زندگی شما را از طریق Garmin Fitbit و Apple Watch جمع‌آوری کنند. آن‌چه آنها کشف کردهاند، شخصی‌ترین اطلاعات زندگی شماست، این‌که جنسیت‌تان چیست، کوتاه قد هستید یا بلند قد، وزن‌تان سبک است یا سنگین و ... . به سادگی می‌توانید ببینید که آنها اطلاعات دقیقی دارند. گوس هانت در یک کنفرانس در سال2013 توضیح داد که صددرصد اطلاعاتی که کسب کردهاند، صحیح است. البته که او از سازمان CIA بازنشسته شده است. البته مسأله دیگر این است که این اطلاعات خیلی سریع تبدیل به کالا می‌شوند. کالاهایی که شما از آنها استفاده می‌کنید و به آنها نیاز دارید و آنها می‌دانند که شما چه چیزهایی می‌‌خواهید.
چه کاری می‌توانید انجام دهید؟
موقعیت‌های زیادی برای از بین بردن اطلاعات وجود دارد، اما در این‌جا چند راه برای حفاظت از خود را معرفی می‌کنیم:
باید بدانید هر یک از دستگاه‌هایتان چگونه می‌توانند جاسوسی شما را بکنند برای عدم دسترسی؟ میکروفن و دوربین به اطلاعات شما کنترل فیزیکی (نوار لپ‌تاپ آقای زاکربرگ) یا تنظیمات فنی (حذف کردن تنظیمات روی دستگاه)(موارد 1 و 3 و 4) را امتحان کنید.
خاموش‌کردن خدمات مکان‌نما هر لحظه که به آن نیاز ندارید. (موارد 1 و 2 و 4)
با باز کردن ایمیل‌ها یا کلیک کردن روی لینک‌های مشکوک هیچ یک از دستگاه‌های خود را به خطر نیندازید. (موارد 1 و2 و 3 و 4 و 5 و 7)
هرگز اطلاعات خصوصی‌تان را بلندبلند و در کنار دستگاه‌های تکنولوژی‌تان نگویید. (همه موارد)
اگر با دسترسی برنامهها به تلفن همراه‌تان راحت نیستید، آنها را دانلود نکنید.(1 و 4)