شهروند| این‌که در یک روز، یک ساعت و یک لحظه، مدارکتان را گم کنید یا طعمه یک کیف‌قاپ شوید، اتفاق بسیار ناخوشایندی است؛ در لحظه نخست، حس خیلی بدی به صاحب مدارک دست می‌دهد. انگار بخش مهمی از هویت و زندگی‌اش را گم کرده است. بعد از چند دقیقه به راه‌های پیدا کردن مدارک فکر می‌کند. این مدارک ممکن است شناسنامه، کارت ملی، پاسپورت، گواهینامه رانندگی و کارت‌های اعتباری بانکی باشد. در وهله اول شخص به راه‌های موجود برای پیدا کردن مدارک فکر می‌کند؛ البته اگر شانس یارش باشد و مدارک دست سودجویان و جاعل‌ها نیفتد.سارق بیشتر دنبال پول نقد است؛ چون کارت بانکی بدون رمز، شناسنامه، کارت ملی و دیگر مدارک چندان به دردش نمی‌خورد. پس اتفاقی که در موارد سرقتی می‌افتد این است که سارق پول‌ها و اشیای قیمتی داخل کیف را برمی‌دارد و بقیه چیزها را دور می‌اندازد یا اگر دزد باانصافی باشد مدارک را به اولین صندوق پستی که سر راهش دید، می‌اندازد. همین‌جا باید یک پرانتز باز کنیم، آن هم این‌که تقریبا همه می‌دانند وقتی مدارکی در کوچه و خیابان یا هر جای دیگر پیدا کردند، باید آن را به صندوق پست بیندازند. آنچه باید درباره گم‌شدن و پیدا کردن مدارک بدانید را در صفحه آموزش امروز بخوانید. قدم نخست جست‌وجویی ساده در سایت‌های معتبر و متولی صدور مدارک شناسایی است. در قسمت سوالات متداول سایت ثبت احوال نخستین سوال یا متداول‌ترین آن، مربوط به همین موضوع است.
مدارک شناسایی اینجانب گم شده است. برای اطلاع از پیدا شدن آن به کجا مراجعه کنم؟
شما می‌توانید برای اطلاع از وضعیت مدارک مفقودی به پورتال سازمان ثبت احوال، منوی عمودی سمت چپ، بخش پیوندها و سپس بخش مدارک پیدا شده مراجعه کنید یا با واردکردن آدرس
https: //www.sabteahval.ir/Default.aspx?tabid= 418 و سپس درج شماره ملی از وضع مدرک مورد نظر در سازمان ثبت احوال مطلع شوید. در صورت یافت‌نشدن مدرک مورد نظر به وب‌سایت پست جمهوری اسلامی مراجعه کنید. وقتی روی لینکی که در بالا اشاره شده است، کلیک می‌کنید، باید کد ملی و یک علامت امنیتی را وارد کنید تا ببینید آیا مدارکتان دوباره به ثبت احوال بازگشته یا نه. اگر مدرکی با مشخصات شما در جست‌وجوی این سایت یافت نشد، باید به سراغ پست بروید.
هر آنچه به دفاتر پستی برسد، به صاحبش بازگردانده می‌شود
«پست یافته» چیست؟
از کارت ملی و گذرنامه گرفته تا اشیای قیمتی و لوازم خانگی
اگر فردی مدرکی از دیگران پیدا کند باید حتما آن را در صندوق پستی انداخته یا به یکی از دفاتر پستی تحویل دهد، اما فردی که مدارک خود را گم کرده چگونه می‌تواند از این موضوع مطلع شود که مدارک مدنظر او به دفاتر پستی تحویل داده شده یا خیر؟ شرکت پست چند سالی است با طراحی سامانه‌ای به نام «پست یافته» شرایطی ایجاد کرده تا افراد بتوانند با مراجعه به سایت این شرکت به آدرس http: //postyafteh.post.ir/ وضعیت مدارک مفقود شده خود را پیگیری کنند. براین اساس فرد با ورود به سایت شرکت پست و قسمت پست یافته با وارد کردن نام، نام خانوادگی و نام پدر خود می‌تواند مطلع شود آیا مدارکش به دفاتر پستی تحویل داده شده یا خیر؟
بنا بر امکاناتی که این سایت در اختیار کاربران قرار می‌دهد، برخی مدارک را از طریق این سایت می‌توان جست‌وجو کرد که این موارد عبارتند از: شناسنامه، گواهینامه، گذرنامه، کارت‌های نظامی، کارت ملی، اسناد مالکیت، عقدنامه، وصیتنامه، دفترچه بیمه، مدارک بانکی، کارت‌های اعتباری بانکی، کارت دانشجویی و مدارک تحصیلی، کارت بیمه وسایط نقلیه، سند، معاینه فنی و سایر مدارک خودرو، پروانه‌ها و گواهی‌ها، لوازم خانگی، انواع چک، طلا، جواهر و اشیای قیمتی، انواع کیف، انواع کارت شناسایی، اوراق سهام و کارت هوشمند سوخت. در صورتی که در میان مدارک شما مدرکی مفقود شده باشد با یک جست‌وجوی ساده در صورتی که مدرک مربوطه به دفاتر پستی تحویل داده شده باشد به شما اعلام شده و حتی تاریخ تحویل آن هم اعلام می‌شود.
فقط 6 ماه فرصت دارید به دنبال مدارکتان بروید
بر اساس اعلام شرکت پست برای دریافت مدارک مربوطه لازم است فرد به نزدیک‌ترین دفتر پستی محل سکونت خود مراجعه کند. بر اساس اعلام روابط عمومی شرکت پست، نکته مهمی که باید در این زمینه مدنظر داشت این است که همه مدارک پیدا شده تنها تا 6ماه در اداره پست باقی می‌مانند و پس از این مدت امحا خواهند شد. بر این اساس لازم است افراد در همین مدت برای دریافت مدارک مربوطه اقدام کنند.
پس از مراجعه به دفاتر پستی ممکن است دو حالت پیش بیاید: اول آن‌که مدارک فرد به‌طور اتفاقی به همان دفتر تحویل داده شده باشد که دراین صورت فرد می‌تواند با پرداخت مبلغی مدارک خود را دریافت کند.
در حالت دوم، مدارک فرد در آن دفتر نیست، اما فرد می‌تواند با پرداخت مبلغی و پر کردن یک فرم آدرس محل سکونت خود را اعلام کند تا از طریق پست مدارک مربوطه برای او ارسال شود.البته در صورتی که مدارک گمشده بیش از یک مورد باشد و به‌عنوان مثال کیفی حاوی چند کارت پیدا شده باشد فرد ملزم است به ازای دریافت هر یک از مدارک دیگر مبلغی بیش از ۱۰۰۰ تومان نیز پرداخت کند.
گمشده‌های پردردسر
گذرنامه از سری مدارکی است که برای بخشی از مردم که مدام به خارج از کشور سفر می‌کنند، بسبار مهم و حیاتی است و گم‌کردن آن، این افراد را به دردسر جدی می‌اندازد. پلیس مهاجرت و گذرنامه نیروی انتظامی فرم‌هایی دارد مخصوص کسانی که گذرنامه‌شان را گم کرده‌اند؛ شهرونداني که گذرنامه آنان مفقود شده، درخواست می‌شود مفقوديت گذرنامه خود را به ادارات صدور گذرنامه اعلام كنند. گذرنامه‌هايي که مفقود مي‌شوند، صاحبان آنها بايد به مديريت گذرنامه استان مراجعه و اعلام مفقوديت كنند. در ادارات صدور گذرنامه فرم‌هايي در اختيار مراجعه‌کنندگان قرار مي‌گيرد تا مشخصات خود را وارد كنند تا گذرنامه‌هاي آنها به‌عنوان گذرنامه فاقد اعتبار ثبت شود.
رسيدگي به گذرنامه‌هاي مفقودشده 6ماه طول می‌کشد؛ در موارد استثنايي، افراد براي سفرهاي زيارتي، مأموريت‌هاي خارج از کشور يا براي معالجه، مي‌توانند با ارایه معرفي‌نامه از سازمان يا وزارتخانه‌هاي مربوطه در صدور گذرنامه مجدد آنان مساعدت بگیرند. اگر در زمان رسيدگي به گذرنامه‌هاي مفقودشده، گذرنامه فرد پيدا شد، بايد بلافاصله به ادارات صدور مراجعه و پيداشدن گذرنامه خود را اعلام كنند. شهروندان تهراني باید براي اعلام مفقودي گذرنامه خود به مديريت گذرنامه به نشاني تهران فلکه اول تهران پارس، بلوار پروين مراجعه كنند.
در سفر مسأله جدی‌تر است
مراقب مدارکتان باشید
گم‌شدن مدارک یکی از بدترین اتفاقاتی است که در سفر می‌تواند رخ دهد. افرادی که مدارک خود را در سفر گم می‌کنند، باید چه کار کنند؟ این سوالی است که برای هر مسافر و گردشگری در سفر پیش می‌آید. در نخستین قدم بدانید که این اتفاق آنچنان هم نباید باعث شود که سفرتان را خراب کنید، چراکه با مراجعه به مراکز ذیربط می‌توانید یک پاسپورت موقت جهت راه افتادن کارتان دریافت کنید.
برای دریافت پاسپورت جدید باید مراحل زیر را گام‌به‌گام طی کنید: به اداره پلیس مراجعه کرده و گزارشی مبنی‌بر گم‌شدن مدارکتان پر کنید. به وب‌سایت وزارت امور خارجه مراجعه کنید و فرم‌های مربوط به دریافت پاسپورت آن کشور را پرینت بگیرید. فرم‌های پر شده را صبح اول وقت به سفارت کشوری که اقامت دارید، ببرید. کمی ممکن است در صف سفارت آن کشور معطل شوید؛ گزارش پلیس، فرم‌ها و برنامه سفرتان را به سفارت تحویل دهید. وابسته به هر کشوری که اقامت دارید، هزینه مربوط به آن‌جا را باید بپردازید. وقتی همه این کارها را انجام دادید؛ تقریبا تمام مراحلی که باید انجام می‌دادید، تمام شده است. به هتل بروید و کمی استراحت کنید، بعدازظهر دوباره به سفارت مراجعه کنید. گذرنامه موقت شما آماده است.
از قدیم گفته‌اند کار از محکم کاری عیب نمی‌کند؛ قبل از هر سفر خارجی حتما یک‌سری کپی و یک فایل اسکن‌شده از مدارکتان داشته باشید. مراحل دریافت مجدد پاسپورت در تمام کشورها ساده نیست، پس حتما توجه کافی را نسبت به مدارکتان داشته باشید.
برای دریافت مجدد گذرنامه یک‌سری مدرک لازم دارید؛ فهرست برنامه‌هایی که در سفر می‌خواستید داشته باشید؛ یک عکس برای گذرنامه، یک نسخه کپی از گذرنامه گمشده، گواهینامه رانندگی یا پاسپورت منقضی‌شده به منظور احراز هویت (اگر از گواهینامه رانندگی‌تان برای احراز هویتتان استفاده می‌کنید، باید شناسنامه خود را نیز جهت نشان‌دادن تابعیتتان همراه داشته باشید). گم‌شدن مدارک یا دزدیده‌شدن آن جزء وضعیت‌های اضطراری سفر نیست، از این‌رو می‌توانید چند روزی این فرآیند را در صورت لزوم عقب بیندازید.
بی‌پولی در سفر
بدترین چیزی که ممکن است در سفر غیر از گم‌شدن مدارک پیش آید این است که همراه با مدارکتان، پول‌تان هم گم یا دزدیده شده باشد. اگر این اتفاق افتاد، می‌توانید به سفارت کشور محل اقامتتان بروید و فهرستی از شماره تلفن‌های دوستان و آشناهایتان را بدهید و درخواست کمک کنید. اما ممکن است کسی نتواند به شما کمک کند، با ارایه درخواستی می‌توانید از دولت آن کشور وامی تهیه کنید و به کشورتان بازگردید. اما به معنای این نیست که این پول لطف آن کشور به شما بوده، اگر این وام را پرداخت نکنید، باید قید پاسپورت جدید و سفرهای بین‌المللی را بزنید، زیرا اسم شما در لیست‌سیاه مسافران می‌رود.
قبل از سفر این چند نکته را در خاطر داشته باشید: خودتان را بیمه سفر کنید. این بیمه تمام هزینه‌هایی را که بابت گم‌شدن یا دزدیده‌شدن مدارک در سفر متحمل می‌شوید، جبران خواهد کرد. همیشه نشانی، شماره تلفن و ایمیل نزدیک‌ترین سفارت یا کنسولگری را یادداشت و ورود خود را با آنها هماهنگ کنید. کارت شناسایی دیگری، مثلا گواهینامه رانندگی، همراه با چند عکس با سایز عکس گذرنامه با خود ببرید. آگاهی کامل نسبت به تمام اطلاعات شخصی خودتان داشته باشید. همواره از مهمترین مدارک خود مثل گذرنامه، گواهینامه رانندگی، شناسنامه، کارت تامین اجتماعی و گذرنامه منقضی‌شده در صورت وجود کپی همراه خود داشته باشید. اگر مایل به کپی‌گرفتن نیستید، می‌توانید یک فایل از مدارک خود را به صورت اسکن‌شده به PDF تبدیل و در ایمیل‌تان ذخیره کنید.