قرار است بازداشتگاه پرسر و صدای کهریزک تغییر کاربری دهد و از حالت فعلیاش خارج شود و پس از این محل نگهداری معتادان متجاهر باشد. این خبر را سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس پایتخت اعلام کرده و گفته است: «یکی از آسیبهای اجتماعی کلانشهر تهران وجود معتادان متجاهر در اماکن عمومی همچون خیابانها، پارکها، وسط اتوبانها و زیر پلهاست که حضور آنان زمینه بروز جرایمی همچون سرقت را فراهم میکند که گلایه شهروندان را به دنبال دارد و خواستار جمعآوری آنان هستند. بارها اعلام کردهایم که پلیس میتواند در کمترین زمان ممکن، معتادان متجاهر را از سطح شهر جمعآوری کند، اما مسأله مهم در این قضیه، نگهداری و بازپروری آنان است که نیازمند مکان مناسب برای این موضوع است.»
آنطور که او گفته، فرمانده نیروی انتظامی پس از چندین جلسه مشورتی و کارشناسی، اعلام کرده که بازداشتگاه کهریزک پس از آمادهسازی و مناسبسازی، به محلی برای نگهداری و بازپروری معتادان متجاهر تبدیل میشود تا بخشی از مشکلات این حوزه رفع شود.گفتههای رحیمی اما پایان ماجرا نبوده است. بعد از صحبتهای او انوشیروان محسنی بندپی، رئیس سازمان بهزیستی به این تغییر کاربری واکنش نشان داد و آن را ناشی از نگاهی اردوگاهی دانست: «هیچ معتاد متجاهری نیست که به بهزیستی معرفی شده باشد و ما به دلیل کمبود جا او را پذیرش نکرده باشیم. بهزیستی نسبت به پذیرش و ارایه خدمات حمایتی به معتادان بیخانمان و متجاهر آمادگی کامل دارد و ما مدیریت مراکز ماده 16 که معتادان متجاهر هستند را بر عهده داریم.»
او همچنین گفته است: «در رابطه با مهارتآموزی، اجتماعپذیری و درمان این افراد بهزیستی برنامههای خود را دنبال میکند و آنها را مدیریت خواهد کرد.»
به گفته بندپی، ظرفیت مراکز استانها برای پذیرش معتادان متجاهر حتی تا 6 ماه هم فراهم است و کمبود جا وجود ندارد. به این ترتیب باید نگاهها به این مقوله علمی و تخصصی باشد و از نگاه اردوگاهی خودداری کرد. «برنامه سال 97 در مورد معتادان اشتغال و توانمندسازی آنان است.»
برخورد با معتادان متجاهر و سازماندهی آنان مدت مدیدی است که به معضلی برای تهران بدل شده است. آنطور که داریوش بیاتنژاد، سرپرست بهزیستی استان تهران مهرماه امسال اعلام کرد، حدود ١٩هزار معتاد متجاهر در استان تهران وجود دارند و با توجه به مصوبه استانداری در ابتدای امسال و اواخر سال گذشته، همه شهرستانهای استان تهران بهجز فیروزکوه موظفند ظرفیت ۳۰۰ نفر برای پذیرش معتادان متجاهر فراهم کنند؛ معتادانی که 63درصد آنها مدرک هویتی ندارند.
حالا خواست پلیس تهران برای تغییر کاربری بازداشتگاه کهریزک و تبدیل آن به محل نگهداری معتادان متجاهر بار دیگر وجود این معضل را پررنگ کرده است.
کمپها فقط به نگهداری رسیدهاند
حسامالدین معصومیان، درمانگر اعتیاد| مواجهه با پدیده اعتیاد در حال حاضر، امری پیچیده و دشوار است؛ امری که رویکردهای گوناگون را شامل میشود و هر رویکردی هم از منظر خود با این مسأله مواجه میشود. اما در ابتدا باید بدانیم آیا اعتیاد را بهمثابه بیماری میدانیم یا نگاه دیگری داریم؟ برای مثال معتادی که دزدی میکند، پیش از هر چیز به دلیل دزدی دستگیر میشود، نه اعتیادش و حالا معتاد متجاهر هم صرف حضور و مزاحمتی که برای مردم میتواند داشته باشد، مورد بازخواست قرار میگیرد و از این منظر قانون باید وارد عمل شود. نکته دیگر در ایجاد کمپهای گوناگون است؛ موردی که حالا قرار است بازداشتگاه کهریزک هم به زیرمجموعه آن اضافه شود. اما فراموش کردهایم که مدتهاست اغلب کمپها فقط به نگهداری رسیدهاند و مسائل مربوط به درمان در آنها نادیده گرفته شده است. اینکه عدهای را دستگیر و به مکانی منتقل کنیم، روش درست و راهحل مسأله نیست. رویکرد باید درمانی و مصرانه باشد و ایمان داشته باشیم که فرد معتاد درمانپذیر است.