مرگ «امل حسین» کودک قحطی‌زده یمنی، بار دیگر توجه جهانی را متوجه بحران انسانی فراگیر در این کشور جنگ‌زده کرد. چاپ عکس بدن تکیده این دختربچه 7ساله در صفحه نخست نیویورک‌تایمز را شاید بتوان شدیدترین عکس‌العمل رسانه‌های غربی نسبت به تبعات جنگ نابرابر در یمن تفسیر کرد. عربستان و نیروهای موسوم به ائتلاف بیش از 3سال است که یمن را تحت محاصره قرار داده و اجازه ورود مواد غذایی و دارویی مورد نیاز را به این کشور نمی‌دهند. یمن 24میلیونی، به اذعان سازمان ملل متحد در آستانه فاجعه‌ای تراژیک و بزرگ قرار دارد که همانا مرگ جمعی بر اثر گرسنگی است.
سوءتغذیه، از دوبلین تا پکن
از روزی که تاریخ زندگی بشر روی کره‌‌زمین به رشته تحریر درآمده، «قحطی» ترسناک‌ترین واژه‌ای است که انسان با آن مواجه شده است. در این میان اتفاقاتی چون جنگ، خشکسالی و حتی اشتباهات استراتژیک حاکمان، مهمترین دلایل بروز بزرگترین قحطی‌های جهان را تشکیل می‌دهند. این واژه دهشتناک، آفریقا و اروپا و آمریکا و آسیا نمی‌شناسد، کما اینکه یکی از فاجعه‌بارترین قحطی‌های جهان طی سال‌های 1845 تا 1852 میلادی در کشور اروپایی ایرلند رخ داد و به دلیل ازبین‌رفتن محصول سیب‌زمینی به‌عنوان قوت غالب مردم این کشور، 5/1میلیون نفر یعنی معادل نصف جمعیت ایرلند بر اثر گرسنگی جان خود را از دست دادند. در این میان قحطی بزرگ در کشور چین یقینا تراژیک‌ترین فاجعه‌ای است که در پی صدور یک دستور حکومتی به وقوع پیوسته است. در‌سال 1958 دولت چین دستور قتل‌عام عمومی گنجشک‌ها را به جرم ازبین‌بردن غلات کشاورزی صادر کرد! طی یک‌سال چینی‌ها تقریبا نسل این پرنده را در کشور خود منقرض کردند. نتیجه این کار رشد بی‌سابقه آفات گیاهی بود، زیرا دیگر گنجشکی وجود نداشت که ملخ‌های گندم‌خوار را شکار کند. پیامد این عمل ازبین‌رفتن غلات، بروز قحطی و مرگ بیش از 30میلیون چینی بین سال‌های 1959 تا 1961 بود.
قحطی بزرگ در ایران
ایران نیز در تاریخ خود قحطی‌های بزرگی را تجربه کرده است. براساس مستندات تاریخی، یک‌هزار‌سال پیش قحطی بزرگی در ناحیه خراسان خصوصا شهر نیشابور به خاطر ازبین‌رفتن محصولات کشاورزی روی داد که حاصل آن مرگ 100هزار نفر به خاطر گرسنگی بود. در دوران معاصر نیز ایران دو قحطی بزرگ را از سر گذراند. نخستین‌بار در سال 1249 خورشیدی و زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه که نزدیک به 2میلیون نفر از جمعیت 10میلیونی ایران طی آن جان باختند و دومین‌بار بین سال‌های 1296 تا 1298 خورشیدی و در دوران حکومت احمدشاه که نزدیک به 40درصد از جمعیت ایران بر اثر گرسنگی و بیماری از بین رفتند. در قحطی دوم که جزو مرگبارترین حوادث تاریخ به شمار می‌رود، وقوع جنگ جهانی اول و خالی‌شدن انبارهای غله توسط ارتش‌های روس و انگلیس از دلایل اصلی بروز قحطی بزرگ در ایران ذکر شده است.