ماجرای به قدرت رسیدن دکتر سالوادور آلنده، نخستین رئیس‌جمهوری چپ‌گرای آمریکای لاتین و به زیر کشیدن او با یک کودتای خونبار نظامی را شاید بتوان یکی از تراژیک‌ترین داستان‌های تاریخ سیاسی معاصر جهان به‌شمار آورد؛ واقعه‌ای که کتاب‌های زیادی درباره آن نوشته شد، فیلم‌های سینمایی بسیاری با محور قرار دادن موضوع آن روی پرده رفت، ترانه‌های بی‌شماری برایش سروده شد و نت‌های موسیقی شورآفرین و بعضا حزن‌انگیزی در رثایش به صدا درآمد. امروز دقیقا 48سال از به قدرت رسیدن آلنده در شیلی می‌گذرد. او چهارم نوامبر 1970 قدرت را در شیلی به دست گرفت و تا 11 سپتامبر 1973 که بر اثر بمباران کاخ ریاست‌جمهوری توسط کودتاچیان کشته شد، رئیس‌جمهوری این کشور بود.
سالوادور، سیاستمداری کهنه‌کار
سالوادور آلنده تا پیش از تکیه بر منصب ریاست‌جمهوری نیز چهره‌ای شناخته‌شده و سیاستمداری مشهور در شیلی به‌شمار می‌رفت. او سال‌ها به‌عنوان نماینده مجلس، سناتور و وزیر در کابینه‌های مختلف حضور داشت و هنگامی که قصد کرد نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری شود، هیچ کس از این تصمیم تعجب نکرد. جالب است بدانید او طی سال‌های 52، 58 و 64 میلادی برای ورود به کاخ ریاست‌جمهوری تلاش کرد، اما هر سه‌بار از رقبای خود شکست خورد تا اینکه بالاخره در سال 1970 با فاصله‌ای اندک نسبت به رقیب خود بالاخره ردای ریاست‌جمهوری شیلی را بر تن کرد؛ ردایی که برای او خوش‌یمن نبود و سه‌سال بعد در کودتایی خونین توسط ژنرال اگوستو پینوشه از تن او به در آورده شد.
زورآزمایی شرق و غرب در شیلی
تمایلات کمونیستی آلنده خواه‌ناخواه او را در اردوگاه چپ قرار می‌داد و به همین دلیل باور کردن این موضوع که آمریکا و سازمان سیا در پروژه کودتا و ساقط‌کردن او نقشی اساسی داشتند کار سختی به شمار نمی‌رود. 11 سپتامبر 1973 حمله چندباره واحدهای یاغی ارتش برای دستگیری آلنده در کاخ ریاست‌جمهوری شکست خورد و نهایتا بمباران کاخ و هرچه در آن بود تنها راه حل ممکن تشخیص داده شد. اینکه آلنده در بمباران کشته شد یا با کلاشینکف اهدایی فیدل کاسترو انتحار کرد، امروز دیگر چندان مهم به نظر نمی‌رسد. درواقع آلنده با وجود مشکلات فراوانی که در راه کشورداری با آن مواجه بود به دلیل مرگ تراژیکش در نظر بیشتر مردم شیلی و حتی جهان، قهرمان جلوه کرد و نامش با احترام در یادها ماندگار شد، اما متاثرکننده‌ترین قسمت داستان اینجاست که مرگ آلنده پایان راه کودتاچیان نبود و آنان در مسیر خود حتی از حذف چهره‌‌های مشهوری چون ویکتور خارا (خواننده مشهور شیلیایی) و پابلو نرودا (برنده جایزه نوبل ادبیات) که از قضا جزو دوستان نزدیک آلنده بود هم ابا نکردند.
*(Night Over Chile) نام فیلمی محصول اتحاد جماهیر شوروی به کارگردانی سباستین آلارکون، با موضوع کودتای نظامی بر ضد سالوادور آلنده، رئیس‌جمهوری شیلی (1977)