نه فقط از وقتی که سروکله بخارات مشکوک آتشفشان دماوند پیدا شد که خیلی قبلتر از آن دانشمندان درباره احتمال فوران مجدد این دیو سپید خوابیده احتمالاتی مطرح میکردند، اما دود و دمهای اخیر فعالیتهای علمی را که اطراف کوه دماوند صورت میگیرد، رسانهایتر کرده است. براساس مطالعات محققان در صورت فوران آتشفشان دماوند شهرهایی که تا حتی صدها کیلومتر از این آتشفشان دور هستند، از فورانهای آن در امان نخواهند ماند؛ گفته میشود که به همین دلیل هم «رفتارسنجی دماوند» با ایجاد ۱۰ ایستگاه لرزهنگاری در دستور کار محققان قرار گرفته است.
جلیل قلمقاش، محقق حوزه آتشفشان دیروز در نشست ویژه ریسک آتشفشان دماوند با بیان اینکه متاسفانه هرازچندگاهی شایعهای درخصوص فعالشدن آتشفشان دماوند مطرح میشود، گفت: «چه آنهایی که فعالشدن این آتشفشان را رد میکنند و چه آنهایی که میگویند این آتشفشان فعال شده است، صحیح نمیگویند و این نظرات تنها براساس احساسات بیان میشود، چراکه ما دادههای دقیقی از این آتشفشان نداریم.»
او با اشاره به فعالیت فوران این آتشفشان گفت: «براساس مطالعات انجامشده جوانترین فعالیت دماوند در دامنه غربی مربوط به ۷۳۰۰سال قبل بوده، ولی در این مطالعات ادعا نشده که شواهدی از جوانترین فوران یافت شده است. البته دادههای شاهنامه نشان میدهد که در یکهزارسال گذشته این آتشفشان فعالیتهایی
داشته است.»
این محقق حوزه آتشفشان با تاکید بر اینکه مخزن ماگمایی در عمق آتشفشان دماوند وجود دارد، گفت: «مطالعاتی که بر روی این قله انجام گرفته، نشان از سه فوران دارد که در ۲۵هزارسال قبل رخ داده، همچنین این مطالعات یادآور میشود که فورانهای آینده این آتشفشان بزرگتر خواهد بود.»
عضو هیأت علمی پژوهشکده علوم زمین با تاکید بر اینکه براساس این شواهد ایجاد مرکز مونیتورینگ دماوند پیشنهاد میشود، ادامه داد: «زمانی که از فوران آتشفشان دماوند صحبت به میان میآید، تصور مسئولان خروج گازهای گوگردی از آن است، درحالیکه نگرانی اصلی ما کندهشدن قله دماوند است. در چنین شرایطی شهرهایی که تا صدها کیلومتر از آتشفشان دماوند دور هستند نیز از این فوران در امان نخواهند بود، از اینرو باید دماوند مانند بیماری مورد بررسی قرار گیرد.»
محقق پژوهشکده علوم زمین با بیان اینکه در سال ۸۱ طرح پایش دماوند از سوی سازمان زمینشناسی مطرح شد، گفت: «ما در گام نخست این مطالعات اقدام به پایش چشمههای آب گرم این منطقه کردیم که به دلیل کمبود اعتبارات این مطالعات متوقف شد. ما در این طرح که با عنوان طرح رفتارسنجی دماوند پیشنهاد شد، اعلام کردیم که برای مطالعه این آتشفشان نیاز است یک ایستگاه اصلی در منطقه ابراء در بخش لاریجان ایجاد شود که قرار است با همکاری استانداری مازندران انجام شود.»
وی ایجاد حداقل هشت تا ۱۰ ایستگاه لرزهنگاری و GPS را از دیگر بخشهای این مطالعات نام برد و گفت: «برای ایجاد این ایستگاه، محلهایی در نظر گرفته شده است که نخستین ایستگاه در روستای ناندل راهاندازی میشود.»
او اعتبارات ایجاد مرکز پایش دماوند را ۵.۸میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: «تاکنون کمتر از ۱۰۰میلیون تومان آن محقق شده است.»