امیر هاتفی نیا روزنامهنگار
شهروند| اواخر دهه 70 و اوایل دهه 80 را میتوان یکی از بازههای برنامهسازی جنسیتگرا در تلویزیون دانست. شاید این مرزبندیهای «فقط پسرانه» و «فقط دخترانه» برای ما که داشتیم جوش بلوغ میزدیم، جذاب به نظر میآمد، برای همین تلویزیون عاشق این خطکشیها بود و صفر تا صد برنامههایش را جنسیتی میچید: یک طرف مجری آقا برای برنامه پسران و طرف دیگر مجری خانم برای برنامه دختران.
کمکم برنامهها با هم ادغام شدند و دیگر خبری از تفکیک نبود. این بار یک مجری خانم در کنار یک مجری آقا قرار گرفت و هر دو با هم از دغدغه جوانان گفتند؛ نه صرفا دغدغه پسران یا دغدغه دختران.
«دخترا سیب گلاباند» نام یکی از برنامههای گفتوگومحوری بود که اوایل دهه 80 با اجرای نیلوفر امینیفر، سحر رضوی و شیوا بلوریان پخش میشد.
این برنامه ویژه دختران بود و با ورژن پسرانه خود در تلویزیون رقابت میکرد. برنامه «پسران ایرونی» هم برنامهای بود که اجرای آن را جواد مولانیا بر عهده داشت و بر موج دخترانهها و پسرانهها سوار میشد و پیش میرفت.
رویکرد جنسیتگرای این برنامهها تبدیل به یک نوستالژی در تلویزیون شده بود، اما حالا مژده لواسانی انگار به آن سالها و آن سبک و سیاق بازگشته و تلاش میکند با کلیشههای پر رنگِ جنسیتی مخاطب جذب کند. این برنامه انگار متعلق به همان گفتمان است و وابسته به همان انگارهها و کلیشهها؛ بیخبر از آنکه نسل جدید، نسل تفکیک نیست؛ نسل خطکشی و دیوار نیست.
این نسل، نسل بیپروایی و ریسک است و از مرزبندیهای جنسیتی؛ آنقدر که دیگر دکور صورتی و لوگوی صورتی و لباس صورتی نمیتواند دختران را برای شنیدن از دنیای خودشان و پسران را برای شنیدن از دنیای دختران مجاب کند!
نام برنامه لواسانی «کاملا دخترونه» است. این برنامه که بیشباهت با «حالا خورشید» نیست (!)، با طرح سوالهای جنسیتی، مدام برای دختران صفت تعریف میکند و آن را در مقابل پسران قرار میدهد: چرا پسرا بیشتر از دخترا از ازدواج میترسن؟ دخترا مدیرترن یا پسرا؟ دخترا بیشتر غر میزنن یا پسرا؟
تلویزیون نشان داده که با توسل به انتخابهای جنسیتگرایی مثل «کاملا دخترونه» به دنبال مخاطبهایی از هردو جنس است!
در واقع، رویکرد جنسیتی برنامه جدید لواسانی در راستای سیاستهای صداوسیماست. ما با تماشای تلویزیون در حسرت نگاه به «انسان» فارغ از جنسیت میمانیم؛ چرا که صداوسیما مکانی برای جولان کلیشههای جنسیتی است.