شهروند| زمانی هواداران استقلال و پرسپولیس برای تماشای «دربی سرخابی» سو می‌گرفتند سمت ورزشگاه «امجدیه» و تنگ هم می‌نشستند برای تماشای هنرنمایی ستاره‌هایی مثل «صفر ایرانپاک» و «غلامحسین مظلومی» دو تن از بهترین مهاجمان تاریخ فوتبال ایران که حالا هیچ‌کدام در بین ما نیستند.
مظلومی بزرگ، «سر طلایی» فوتبال ایران درست در آستانه دربی جاودانه شد تا هفتاد و نهمین تقابل سنتی سرخابی‌ها برای همیشه آمیخته با نام او در تاریخ این رقابت باشکوه ثبت شود.
برای دربی 79 دغدغه اهالی فوتبال تغییر چندانی نکرده است؛ همه همچنان در انتظار دیدن فوتبال هجومی و زیبا از دو تیم و در نهایت ثبت پیروزی هستند. تساوی‌های بدون گل پی‌درپی سوهان روح شده و دیداری را که باید یکی از زیباترین و مهم‌ترین بازی‌های باشگاهی قاره آسیا باشد تبدیل کرده به شیری بي‌یال و دُم و اشکم! مشکل دربی‌های اخیر بیشتر این بوده که سرمربیان دو تیم خصوصا وقتی پای «امیر قلعه‌نوعی» وسط باشد بیشتر از این‌که به پیروزی بیندیشند به خاطر تبعاتی که باختن در دربی برایشان خواهد داشت، ترجیح می‌دهند در درجه اول به نباختن فکر کنند. پس دربی اولین و مهم‌ترین ضربه را قبل از این‌که حتی شروع شود از سرمربیان و تصمیم‌گیرندگان دو باشگاه سرخابی می‌خورد. در این میان قلعه‌نوعی و درخشان دغدغه‌ای فراتر هم دارند و آن حفظ رکورد شکست‌ناپذیری در دربی است. رکوردی که سرمربی استقلال به قیمت تساوی‌های پی‌درپی برای خودش به ثبت رسانده و درخشان هم در معدود دربی‌هایش به استقلال نباخته است. نکته ویژه دیگری که در مورد دربی همواره صادق بوده، استقبال پرشور هواداران سرخابی از آن است. در روزهای بي‌تماشاچی فوتبال ایران، دربی بابت این‌که می‌تواند هواداران بسیاری را به ورزشگاه بکشاند و رونق موقتی به فوتبال کشور بدهد قابل اعتنا و ستایش است. اگرچه دربی‌های این روزها به دلایل بسیار رونق و شکوه دربی‌های گذشته را ندارند اما در هر صورت دربی، دربی است و برد و باخت در آن اهمیت ویژه‌اش را همواره نشان می‌دهد.
سوال؛ اگر دری به تخته خورد و دربی برنده داشت، آن تیم خوشبخت استقلال خواهد بود یا پرسپولیس؟
در مورد این‌که کدام تیم پتانسیل فتح دربی را دارد هیچ‌گاه نمی‌توان نسخه مشخصی پیچید. نمی‌توان شرایط دو تیم را مقایسه کرد و با توجه به مولفه‌های موجود حکم به برتری یکی از دو تیم داد. به‌عنوان مثال حالا که استقلال مهره‌های کارآمدتر، جایگاه بهتر در جدول، ملی‌پوشان بیشتر و حاشیه‌های کمتری دارد الزاما نمی‌تواند برنده دربی باشد. وقتی نقبی به چند دربی قبل بزنیم که استقلال بازی 2 بر صفر برده را با نتیجه 3 بر 2 به پرسپولیس 10نفره واگذار کرد دست‌مان می‌آید که پیش‌بینی‌های معمول فوتبال در مورد دربی کارکرد قطعی و صد‌درصد ندارد. بر این اساس می‌توان این‌طور پیش‌بینی کرد که اگر تیم‌ها احتیاط و بازی بسته را از دستور کار خارج کنند (که بسیار بعید است) آن وقت برتری استقلال برای بردن تکیه به تجربه نفرات ملی‌پوش و دربی‌بازش است و پرسپولیس نیز می‌تواند از انگیزه بالا و ناشناخته توان روانی نفرات جوانش در این بازی استفاده و موفق شود. دربی 79 تقابل دو هافبک سال‌های پیش استقلال و پرسپولیس یعنی «قلعه‌نوعی» و «حمید درخشان» است که اتفاقا روابط بسیار دوستانه‌ای هم با هم دارند. درخشان در بازی با سپاهان نشان داد که اگر تصمیم به ارایه فوتبال دفاعی داشته باشد، بعضا دست قلعه‌نوعی را هم از پشت می‌بندد. با این حساب برای زیباشدن دربی فقط باید امیدوار به حوادث باشیم!
برای دربی همواره باید نگاهی به تاریخچه این رقابت کرد و از اتفاقات مهم، نتایج خاص، گل‌های ویژه، آدم‌هایی که به ایفای نقش در صحنه این «تئاتر رویایی» و بسیاری مسائل ریز و درشت دیگر پرداخت اما در موقعیت فعلی یاد کردن از رفتگان سرخابی و کسانی که دیگر چشم از این دنیا بسته‌اند و نمی‌توانند سهمی حتی به اندازه بیننده‌ای معمولی از دربی داشته باشند الزامی می‌نماید. بسیاری از بزرگان استقلال و پرسپولیس از ناصر حجازی گرفته تا مهراب شاهرخی و در نهایت حالا غلامحسین مظلومی که خاکش هنوز گرم است.
شهروند| سعدکمیل وقتی پایش را در فرودگاه تهران گذاشت، متوجه شد ایران همیشه هم به قول معروف «کویت» نیست! او به‌عنوان یکی از معدود داوران خارجی، سابقه قضاوت در 2 دربی تهران را داشت و به همین دلیل شاید بهتر از هرکسی می‌تواند از یک نگاه خارجی از حال و هوای دربی سخن بگوید. مصاحبه «شهروند» با سعد کمیل پیش روی شماست.
از تجربه دربی تهران بگویید؟
به لطف کمیته داوران فدراسیون فوتبال ایران، 2 بار دربی تهران را تجربه کردم و از این بابت واقعا از آنها تشکر می‌کنم. جو منحصر به فردی در بازی وجود داشت. من قبلا حتی در بزرگترین بازی‌های لیگ کویت هم این همه هوادار ندیده بودم. البته با جو ملی ورزشگاه آزادی هنگام بازی‌های تیم‌ملی ایران آشنایی داشتم و چندباری در این استادیوم سوت زدم اما حقیقتا دربی جو منحصر به فردی داشت.
برخورد مردم ایران با شما چگونه بود؟
ملت ایران از دیرباز با مردم کویت رابطه خوبی داشته‌اند. درحال حاضر هم تعداد زیادی از هموطنان من در کشور شما زندگی می‌کنند. به یاد دارم وقتی در فرودگاه از هواپیما پیاده شدم، چند هوادار فوتبال ایران مرا شناختند و حتی با من عکس یادگاری هم گرفتند. از این برخوردها در طول 6 یا 7 روز حضورم در ایران خاطرات خوبی به وجود آمد؛ به‌حدی که همین الان اگر از من درباره ملت ایران بپرسید، قاطعانه به شما می‌گویم غیراز خوبی از آنها چیزی ندیده‌ام.
درباره دربی 65 به قضاوت شما، حرف و حدیث‌های زیادی به وجود آمد. می‌گفتند باید واعظی، دروازه‌بان پرسپولیس را اخراج می‌کردید و یک پنالتی به نفع استقلال می‌گرفتید...
سعی کردم بهترین تصمیم ممکن را بگیرم. حتی همین الان هم می‌توانم ادعا کنم تصمیمات من کاملا درست بود. نظر هیچ 2 داوری شبیه هم نیست. چنانچه فیلم بازی را ببینم، باز هم ادعا می‌کنم هر تصمیمی گرفتم، درست بود. بعد از بازی فدراسیون فوتبال ایران با ارسال یک ایمیل از نوع قضاوتم تشکر کرد. این مدرک نشان می‌دهد کارم را به درستی انجام دادم.
... و 2 هفته بعد از آن دربی بازنشسته شدید!
بله. خوشحالم که دربی تهران یکی از آخرین قضاوت‌های دوران حرفه‌ای مرا رقم زد و بیش از بسیاری از قضاوت‌هایم در خاطرم ماند. بعد از دربی تهران، برخلاف میل باطنی با قضاوت یکی از بازی‌های لیگ کویت بازنشسته شدم. حیف شد چون دوست داشتم دربی تهران آخرین قضاوتم باشد.
همیشه این شائبه وجود داشت که به داوران خارجی دربی توصیه شده کاری کنند که دربی تهران مساوی تمام شود. به شما توصیه‌ای شد؟
معنای این سوال را درک نمی‌کنم! مگر امکان دارد داور نتیجه یک بازی را تعیین کند؟ شاید ما داورها، کاملا غیرعمد اشتباه کنیم اما هیچ داوری در هیچ جای دنیا حاضر نیست اعتبار خود را به ازای نقش‌آفرینی در نتیجه بازی از دست بدهد. مخصوصا برای ما داوران خارجی دربی، قضاوت مناسب جدال پرسپولیس- استقلال اهمیت زیادی داشت چون به‌هرحال به‌عنوان یک نقطه عطف در کارنامه کاری به ثبت می‌رسید. شخصا هیچ توصیه‌ای از طرف هیچ‌کس نشنیدم و اگر هم می‌شنیدم، هرگز قبول نمی‌کردم!
از دربی تهران چه خاطره‌ای دارید؟
نمی‌دانم الان اوضاع داوری در ایران چگونه است اما من قبل از قضاوت در دربی از فدراسیون ایران درخواست هدست کردم اما این نهاد به من گفت نمی‌تواند خواسته‌ام را برآورده کند. مجبور به استفاده از هدست شخصی شدم و کمک‌داوران ایرانی هم هدست شخصی خودشان را به گوش زدند. نمی‌دانم این مشکل الان حل شده یا نه!
بازی‌های فوتبال ایران را دنبال می‌کنید؟
به طور دقیق خیر اما حدس می‌زنم در آستانه دربی، همه جای کشور شما حال و هوای خاصی دارد. دربی ایران در سراسر قاره آسیا نمونه منحصر به فردی است. ما داورها در محافل خصوصی خودمان هم از حال و هوای دربی حرف می‌زنیم.
پرسپولیس و استقلال فعلی را می‌شناسید؟
شناخت لازم را ندارم اما به تجربه دریافتم این 2 تیم همیشه در دربی‌ها محافظه‌کارانه ظاهر می‌شوند و اصلا دوست ندارند ببازند.