با توجه به حجم سوانح هوایی و این اواخر دریایی کشورمان کمتر ایرانیای است نام جعبه سیاه را نشنیده باشد! وقتی هواپیما یا کشتی اقیانوسپیمایی دچار سانحه میشود همه برای کشف چرایی ماجرا به دنبال جعبه سیاه میگردند. جعبه سیاه یا پروازنگار، ضبط کننده اطلاعات پرواز در هواپیما (و همچنین در کشتی، هلیکوپتر و فضاپیماهای سرنشیندار) ابزاری است که در طول پرواز جهت ذخیره پارامترهای خاصی به کار میرود. جالب است بدانید که رنگ جعبه سیاه، سیاه نیست! بلکه نارنجی فسفری است! داشتن چنین رنگ شاخصی بعد از وقوع سانحه در پیدا کردن جعبه سیاه به ویژه در هنگام سقوط هواپیما در آب، بسیار موثر است. جعبه سیاه پارامترهای پرواز متعددی را در خود نگاه میدارد. معمولاً جعبههای سیاه اطلاعات ۲۵ ساعت آخر پرواز را ضبط میکنند. نکته جالب دیگر رمزگشایی اطلاعات درون جعبه سیاه یا در واقع نارنجی است، زیرا مراکز محدودی در جهان این اطلاعات را رمزگشایی میکنند. این مراکز بسیار محرمانه هستند و بررسیها در این مراکز در اتاقهای عایق صوتی با قفلهای مغناطیسی انجام میشود تا جلوی هر گونه شنود الکترونیک گرفته شود. در داخل این اتاقهای عایق، بلندگوهایی نصب شده تا حال و هوای داخل هواپیما را بازنمایی کنند. در صورت بیرون کشیدن جعبه سیاه از آب، متخصصان ابتدا جعبه سیاه را در آب مقطر غوطهور میکنند تا سرعت خوردگی آن را کمتر کنند و سپس آن را به صورت کامل خشک میکنند. متخصصان به صداهای پسزمینه نیز با دقت گوش میکنند زیرا میتواند اطلاعات محیطی مفیدی را روشن سازد. وقتی اطلاعات آماده شد، متخصصان با ترکیب صداهای ضبط شده و اطلاعات فنی دقیق، سعی میکنند تصویری از آنچه ممکن است اتفاق افتاده باشد را شبیهسازی کنند.