| دکتر غلامرضا کردافشاری | استاد دانشکده طب سنتی دانشگاه تهران |
نفخ کردن بهایی است که افراد باید به ازای رعایت نکردن اصول صحیح تغذیه بپردازند.
احساس سفتی و پری شکم و احساس گاز در شکم، حس بسیار ناراحت کنندهای است که گاهی افراد با آن مواجه میشوند و این احساس پری همان نفخ است. کسانی که پس از خوردن غذا نفخ میکنند به راحتی میتوانند با تغییر دادن رژیم غذایی نحوه غذا خوردن و دور کردن استرسها و ناراحتیهای روزانه هنگام غذا خوردن بر این مشکل فایق آیند. از دیدگاه طب سنتی نفخ شکم چند علت دارد که عارض شدن سوءمزاج سرد بر دستگاه گوارش بهخصوص معده که سردی حرارت غریزی آن را تضعیف میکند و هضم غذا را دچار مشکل میکند. به این ترتیب بخاراتی ناشی از هضم نامناسب غذا تولید شده که در مواجهه با سردی غلیظ و به باد تبدیل میشود و باعث ایجاد نفخ میشود. نوع غذایی که خورده میشود و مقدار آن در ایجاد نفخ دخیل است. اگر غذا بیشتر از مقدار معمول خورده شود، حجم معده گنجایش آن را نخواهد داشت و خود به خود دچار ضعف میشود بنابراین از هضم غذا عاجز و معده دچار نفخ میشود.
نوع غذای خورده شده به چند طریق موجب ایجاد نفخ میشود. غذای مصرفی با رطوبت بالا مثل کدو و خیار حتی اگر به مقدار معتدل خورده شوند، هنگام تأثیر حرارت معده روی آنها به علت رطوبت بالایی که دارند بخارات غلیظی ایجاد میکنند بهطوری که حرارت مذکور از تحلیل بردن این بخارات عاجز میشود و به این ترتیب نفخ به وجود میآید.
غذاهای بالذات نفاخ مانند عدس و لوبیا دیگر عامل نفخ معده است. این نوع غذاها نیز به خودیخود نفاخ هستند و در صورت مصرف معده را دچار نفخ میکنند.
همچنین اگر غذا بد رنگ و بدبو باشد از دیدگاه طب سنتی حس معده بسیار قوی است بهطوری که از چیزهای خوشبو نفع برده و از مواد بدبو متنفر میشود و بدیهی است آنچه که معده را به تنفر وادارد هضم خوبی نخواهد داشت و پیامد اجباری آن ایجاد نفخ و ناراحتی است.
نفخ میتواند به علت تجمع اخلاط نامناسب در دستگاه گوارش یا خالی بودن معده به مدت طولانی و پرشدن آن پس از چند ساعت نخوردن غذا نیز به وجود آید که این در اثر رعایت نکردن اصول صحیح تغذیهای در فاصله بین وعدههای غذایی است.