شهروند| کافی است گشتی در فضای مجازی بزنید تا با حجم زیادی از خبرهایی که راست و دروغش معلوم نیست، مواجه شوید. این اتفاق بیش از همه برای موضوعاتی که مربوط به سلامت است، رخ می‌دهد؛ همین بخورنخورها و استفاده‌کن و استفاده‌نکن‌ها و مضرها و مفیدها. یک روز خبر می‌آید که استفاده از فلان دارو یا خوراکی مضر است و روز دیگر مفید اعلام می‌شود. یک بار می‌گویند موهایتان را زیاد نشویید و یک‌بار می‌گویند شستن زیاد مو، مشکلی ایجاد نمی‌کند. از این دست خبرها آن‌قدر زیاد است که خیلی‌ها در مواجهه با آن نمی‌دانند که باور کنند و پرهیز، یا باور نکنند و به روند قبلی ادامه دهند. اما رایج‌ترین شایعه‌هایی که سلامتی مردم را هدف قرار می‌دهند، کدام هستند؟
کندن موهای سفید باعث بیشترشدن تعداد آنها می‌شود
متخصصان پوست می‌گویند موی سفید را بدون نگرانی بکنید، جای هیچ نگرانی نیست. موی سفید شما بیشتر نمی‌شود، درنهایت ممکن است به جای آن یک موی سفید دیگر، رشد کند و حالا شاید کمی ضخیم‌تر.
لووتیروکسین بخورید، لاغر شوید
متخصصان تغذیه می‌گویند لووتیروکسین نخورید، تاثیری در لاغری شما ندارد. داروی لووتیروکسین، دارویی است که برای کم‌کاری تیروئید تجویز می‌شود و از بزرگ شدن غده تیروئید جلوگیری می‌کند. این دارو به این راحتی تجویز نمی‌شود و پس از انجام آزمایش‌های تیروئیدی به بیمار توصیه می‌شود. بنابراین زمانی که عملکرد تیروئید طبیعی باشد، استفاده از این دارو نه‌تنها مفید نیست بلکه می‌تواند عملکرد غده تیروئید را مختل کند.
همه تومورها سرطانی‌اند
تومورها، خوش‌خیم و بدخیم هستند، نه سرطانی. سرطان هم نمی‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد، این عبارت برای تومورها استفاده می‌شود و انتشار بیماری تعیین‌کننده وضع آن است. در تومورهای خوش‌خیم، با درآوردن تومور، هیچ عارضه‌ای پیش نمی‌آید، چون تومور قابلیت انتشار نداشته است.
تخم‌مرغ، کلسترول خون را بالا می‌برد
تخم‌مرغ به دلیل داشتن 210میلی‌گرم کلسترول در دهه‌های گذشته جایگاه مناسبی در سبد غذایی مردم نداشته چون تصور می‌شد که با خوردن آن کلسترول خون افزایش می‌یابد و در نتیجه بیماری‌های قلبی- عروقی و خطر حمله قلبی را افزایش می‌دهد. آخرین تحقیقات نشان می‌دهد، تغذیه با تخم‌مرغ نه‌تنها نسبت LDL به HDL که مهمترین شاخص برای تعیین احتمال خطر بیماری‌های قلبی است را تغییر بسیار کمی می‌دهد و در نتیجه روی احتمال بروز بیماری‌های قلبی- عروقی اثری ندارد بلکه باعث کاهش پاسخ‌های التهابی در بدن می‌شود.
شست‌وشوی زیاد باعث ریزش مو می‌شود
شست‌وشوی زیاد مو باعث ریزش مو نمی‌شود ولی اگر مواد شوینده مناسب به کار نرود، ممکن است باعث آسیب به مو و اختلال در ظاهر آن مانند خشکی، خشونت و موخوره شود. با قطع مصرف شوینده نامناسب، مشکل رفع می‌شود.
تراشیدن موی سر با تیغ باعث ضخیم‌شدن و افزایش تعداد مو می‌شود
تراشیدن مو با تیغ تأثیر اثبات شده‌ای در افزایش ضخامت یا تعداد مو ندارد. تنها عامل ایجاد این باور نادرست، این است که چون با تیغ مو از ریشه در نمی‌آید و مقطع کلفت آن زود از پوست خارج می‌شود، بعضی تصور می‌کنند موها ضخیم روییده است.
غذا را در مایکروویو گرم نکنید، سرطان‌زاست
آراسب دباغ مقدم که متخصص علوم و صنایع غذایی است، می‌گوید که سرطانی‌شدن غذا در مایکروویو مبنای علمی ندارد و تاکنون هیچ مدرک و سند علمی و معتبری مبنی بر سرطان‌زا‌شدن غذا یا آسیب ژنتیک به مصرف‌کننده در این زمینه ثبت و اثبات نشده است. او این را هم به سلامت آنلاین گفته بود که اگر مایکروویو در شرایط کنترل‌نشده مورد استفاده قرار گیرد و این پرتوها به‌طور مستقیم به بدن انسان تابیده شود، برای برخی از بافت‌ها یا سلول‌های بدن آسیب‌رسان خواهد بود، اما آسیب وارده از نوع سرطانی نیست. دستگاه مایکروویو با پرتوهای مایکروویو یعنی امواج کوتاه کار می‌کند و این پرتوها همان امواجی هستند که رادیو، تلویزیون، رادار و موبایل هم با آن کار می‌کنند.
رگه‌های سفید گوجه‌فرنگی به دلیل رسوب فلزات است
متخصصان تغذیه می‌گویند که رگه‌های سفیدرنگ در گوجه‌فرنگی ناشی از رسوب نیترات و فلزات سنگین نیست و مردم می‌توانند این محصولات را با اطمینان خاطر مصرف کنند. رگه‌های سفیدرنگ در گوجه‌فرنگی می‌تواند ناشی از کم یا زیادشدن نور، آبدهی نامناسب، تأخیر یا تعجیل در برداشت و موارد این‌چنینی باشد. نیترات و فلزات سنگین در گوجه و سایر محصولات کشاورزی در آزمایشگاه‌های معتبر علوم پزشکی کنترل و پایش می‌شود و اگر نموهای فراتر از حدود مجاز دیده شود، قطعا تذکر داده می‌شود.
ایران درگیر سونامی سرطان است
سونامی سرطان در ایران شایعه است. پیش از این، وزارت بهداشت بارها درباره این موضوع توضیح داده و اعلام کرده که در ایران نسبت به متوسط دنیا و کشور‌های همسایه درصد سرطان بسیار کمتر است، بنابراین چیزی به نام سونامی سرطان در کشور وجود ندارد. از سوی دیگر، سونامی موجی است که می‌آید و می‌رود، بنابراین درصورتی که ما با آمار بالای سرطان در کشور مواجه شویم، باز هم نمی‌توان از تعبیر سونامی برای آن استفاده کرد.
اگر آزمایش شما برای HIV مثبت باشد، به‌طور یقین از ایدز می‌میرید
در سال‌های اولیه، تشخیص HIV اغلب به معنای آن بود که فرد آلوده، مبتلا به ایدز می‌شود و در چند‌سال بعد، به دلیل عوارض بیماری جان خود را از دست می‌دهد؛ اما این دیگر چندان درست نیست. داروها، همراه با تغییرات شیوه زندگی و درمان‌های مکمل که از توانایی بدن برای نگه‌داشتن ویروس تحت بررسی حمایت می‌کنند، می‌توانند یک فرد مبتلا به اچ‌آی‌وی را از پیشرفت بیماری ایدز یا عوارض کشنده مرتبط با آن برای سال‌ها یا حتی همه عمر نگه دارد.
سرطان را رایگان درمان کنید
شاید بارها با این پیام در فضای مجازی مواجه شده باشید که «اگر کسی را می‌شناسید که به سرطان دچار است و در تأمین هزینه دارویی خود مشکل دارد، لطف کنید ایشان را به همراه مدارک پزشکی و فاکتور خرید دارو به من معرفی کنید» و در پایان آن چند شماره تلفن اعلام شده که اغلب‌شان خاموش است. این پیام هرچند وقت یک‌بار در شبکه‌های مجازی منتشر می‌شود و از سوی خیلی از کاربران دست به دست می‌چرخد، درحالی که هیچ پایه‌ای ندارد، نه کسی که شماره تلفن‌هایش منتشر شده، از موضوع خبر دارد و نه حتی بیمارستانی که گفته می‌شود، در آن درمان رایگان انجام می‌شود.
«ملون» سرطان‌زاست، نخورید
می‌گویند ملون که میوه‌ای شبیه طالبی کوچک با طعمی بسیار شیرین است، میوه‌ای تراریخته و سرطان‌زاست. دلیل آن را هم شیرینی زیاد آن اعلام می‌کنند. درحالی که ملون در انگلیسی نامی است که به گروهی از میوه‌ها شامل هندوانه، خربزه، طالبی، گرمک، دستنبو و... گفته می‌شود. میوه‌ای که در بازار به نام ملون فروخته می‌شود، در واقع خربزه Galia یا سردا است که روی این میوه اصلاحات ژنتیکی انجام شده و تراریخته نیست. این گیاه اصالتا گیاهی کانادایی بوده و از ۳سال اخیر در بازار ایران وجود دارد، حال آن‌که هیچ بذر تراریخته‌ای برای کشت به کشور وارد نمی‌شود.
میوه را فقط با شکم خالی بخورید
گفته می‌شود که میوه‌ها را حتما باید با شکم خالی بخورید تا بدنتان آنها را جذب کند، در غیراین صورت به دستگاه گوارشتان آسیب می‌رساند. این موضوع کاملا شایعه است و مبنای علمی ندارد. میوه چه با غذا خورده شود و چه با شکم خالی، خواص تغذیه‌ای آن تغییر نخواهد کرد. این ادعا که میوه باید حتما با شکم خالی خورده شود وگرنه باعث تخمیر و فساد در دستگاه گوارش و آسیب‌رساندن به آن می‌شود را همه شنیده‌اید اما کاملا غیرواقعی است. مواد غذایی به هیچ‌وجه در معده شما فاسد نخواهد شد. فساد و تخمیر هر دو نیاز به باکتری‌هایی دارد که به تجزیه مواد خوراکی کمک می‌کند و این باکتری‌ها به دلیل حضور اسید کلریدریک که در معده وجود دارد، در این محیط زنده نخواهد ماند.
با قانون 5 ثانیه، خیالتان از انتقال بیماری راحت باشد
می‌گویند وقتی خوراکی روی زمین می‌افتد، اگر در کمتر از 5ثانیه آن را بردارید، قابل خوردن است. دقت کنید! این یک شایعه کاملا بی‌اساس است. باکتری‌ها و ویروس‌ها از طریق تماس منتقل می‌شوند و این انتقال برای آنها نیاز به زمان خاصی ندارد، بنابراین ربطی ندارد که شما چقدر سریع باشید. آلودگی‌ها از شما سریع‌تر هستند.
همه باید 8ساعت بخوابند
همه جا می‌خوانیم و می‌شنویم که هر فرد به حداقل 8ساعت خواب در شبانه‌روز احتیاج دارد، اما آخرین تحقیقات نشان داده که این‌طور هم نیست؛ چراکه برخی از افراد با 8ساعت خواب نیازشان برطرف می‌شود و در مقابل برخی دیگر با 9، 7 یا 4ساعت خواب به آرامش کافی می‌رسند. این موضوع بستگی به میزان فعالیت فرد و موارد این‌چنینی نظیر ژنتیک و سن دارد. برای مثال چندین ژن وجود دارند که مربوط به کم‌خواب‌بودن افراد است و این افراد تنها با چندساعت خواب نیازشان برطرف می‌شود.
افراد کهنسال به خواب کمتری نیاز دارند
افراد مسن اغلب کمتر به خواب تمایل دارند و شب‌ها مدت کمی می‌خوابند و صبح زود از خواب بیدار می‌شوند. اما در کل این بدان معنا نیست که آنها نیاز به خواب کمتری دارند. افراد کهنسال نسبت به جوانان خواب کمتری دارند. در حقیقت آنها کمتر خواب آرامش‌بخشی در مقایسه با خواب خوبشان دارند. به همین دلیل است که آنها در طول روز، چرت می‌زنند.