شهروند| نخستین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در سال جدید صبح دیروز درحالی آغاز شد که فضای آن بیشتر به موضوع اقتصاد و فضای کسب و کار اختصاص داشت. حاشیه‌های جلسه دیروز اما بر متن آن غلبه داشت؛ به‌طوری‌که فضای مجلس به شدت متأثر از سیر صعودی دلار و نوسانات ارزی بود و چندین نماینده مجلس نسبت به مدیریت نادرست منابع ارزی به رئیس‌جمهوری تذکر دادند و درعین‌حال از لاریجانی درخواست کردند که از گرانی ارز جلوگیری کند. نخستین تذکر شفاهی را نماینده اصولگرای ارومیه مطرح کرد مبنی بر این‌که تداوم سیر صعودی قیمت ارز منجر به بروز «مشکلات اجتماعی، سیاسی و امنیتی» برای کشور خواهد شد. رئیس مجلس هم در پاسخ به این تذکر از ماموریت ویژه کمیسیون اقتصادی مجلس در روز دوشنبه هفته جاری خبر داد که گویا نشستی را با وزیر اقتصاد و رئیس‌کل بانک مرکزی برگزار خواهند کرد.
این درحالی است که دیروز از بهارستان خبر رسید که نزدیک به 100 نماینده سوال از رئیس‌جمهوری درباره التهابات ارزی را امضا کرده‌اند. جبار کوچکی‌نژاد نماینده مردم رشت این خبر را اعلام کرده و گفته که آشفتگی بازار ارز، مشکلات موسسات مالی و اعتباری، بیکاری جوانان و رکود اقتصادی ازجمله عناوین طرح سوال از رئیس‌جمهوری در سال ۹۷ است.
هرچند پیش از این هم طرح سوال از روحانی با محوریت نوسانات ارزی و موسسات مالی و اعتباری مطرح شده بود و البته با دستور علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی از دستور مجلس خارج شده بود.
حال فارغ از ماموریت مجلس و کمیسیون اقتصادی و اتخاذ هرگونه تدبیر برای برون رفت از وضع پیش آمده، باید دید استراتژی دولت و واکنش رئیس‌جمهوری نسبت به فضای ایجاد شده چه خواهد بود.
نمایندگان شاکی
نخستین جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در سال جدید با حاشیه‌هایی همراه شد؛ تعدادی از نمایندگان مجلس هم در این جلسه از عملکرد دولت در اجرای قانون فضای کسب و کار و حضور نامنظم وزرا در شورای گفت‌وگو انتقاد کردند. در جریان نخستین جلسه علنی مجلس در سال‌جاری، نماینده اصولگرای ارومیه در تذکر شفاهی با اشاره به نوسانات بازار ارز خطاب به رئیس مجلس گفت: نباید اجازه دهیم ریال‌ها به دلار تبدیل شود. ادامه این روند باعث ورشکستگی بانک‌ها خواهد شد. علی لاریجانی در پاسخ به تذکر این نماینده اصولگرای مجلس گفت: باید حساسیت لازمی در این زمینه وجود داشته باشد، البته کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این زمینه مامور شده و در اولین فرصت، یعنی دوشنبه هفته جاری نشستی را با وزیر اقتصاد و رئیس‌کل بانک مرکزی برگزار خواهد کرد. رئیس مجلس همچنین از کمیسیون اقتصادی خواست که گزارشی از این نشست به صحن علنی مجلس ارایه کند و در ادامه یادآور شد: ما نیز از مسئولان دعوت خواهیم کرد تا درخصوص علت گرانی‌های ارز و نحوه کنترل آن به نمایندگان توضیح دهند.
مشکلات سرمایه‌گذاران
در ادامه هادی قوامی نایب‌رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی و نظارت بر اصل ۴۴ با انتقاد از نوسانات بازار ارز گفت: تولیدکنندگان برای سرمایه‌گذاری وام‌های ارزی از صندوق توسعه ملی گرفته‌اند که باید به صورت ارزی نیز آن را بازپرداخت کنند اما جهش‌های بازار ارز طی ماه‌های اخیر فضای کسب و کار را ناامن کرده و سرمایه‌گذاران را با مشکلات جدی مواجه ساخته است. نماینده مردم اسفراین در مجلس گفت: آقای روحانی برای گرفتن رأی مردم در دولت یازدهم وعده اجرای قانون بهبود فضای کسب و کار را دادند اما بعد از گذشت حدود ۶سال هنوز این قانون اجرایی نشده است.
سلب اعتماد مجلس از دولت
یک عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس هم در این مورد گفت: ادامه التهابات بازار ارز، اعتماد مجلس به دولت را سلب کرده و ناکارآمدی دولت در مدیریت اقتصاد کشور را اثبات می‌کند. حسن حسینی شاهرودی، عضو هیأت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با انتقاد از نوسانات بازار ارز گفت: ما به دولت و بانک مرکزی در سال ۹۶ اعتماد کردیم. دولت قول داده بود که نوسانات بازار ارز را کاهش دهد که این وعده محقق نشد. نماینده مردم شاهرود در مجلس شورای اسلامی گفت: نوسانات بازار ارز موجب التهابات بازار ارز شده و مشکلاتی را برای اقتصاد کشور ایجاد کرده است. دولت بودجه کشور را با ارز ۳۵۰۰ تومان بسته است، لذا وجود ارز ۵۲۰۰ تومانی در بازار غیر قابل توجیه است. دولت باید در این‌خصوص پاسخگو باشد. عضو هیأت‌رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار کرد: در صورت ادامه نوسانات بازار ارز و بی‌برنامگی بانک مرکزی، اعتماد مجلس از دولت سلب خواهد شد و ناکارآمدی دولت در حوزه اقتصادی به‌خصوص بانک مرکزی و ارز به اثبات می‌رسد. به گزارش مهر، بعد از ظهر روز دوشنبه رئیس‌کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد برای ارایه گزارشی از علل نوسانات بازار ارز و همچنین راهکارهای دولت برای کاهش این نوسانات در کمیسیون اقتصادی حضور می‌یابند.
خط و نشان برای سیف
حاجی‌دلیگانی، نماینده مردم شاهین‌شهر هم دیروز در صحن مجلس با اشاره به قیمت دلار خطاب به روحانی گفت: اگر مخالف گرانی دلار هستید سیف را برکنار کنید. او گفت: دولت افزایش قیمت ارز را مدیریت می‌کند تا هفته‌ای حداقل ۲۰۰ تومان به قیمت دلار و یورو افزوده شود. صداقت رئیس‌جمهوری در عمل به وعده‌های انتخاباتی برای مردم رنگ باخته است. حاجی‌دلیگانی تأکید کرد: اگر تغییری در مدیران ایجاد نشود یعنی رئیس‌جمهوری از وضع موجود رضایت دارند و این موضوع همه چیز را برای مردم شفاف خواهد کرد.
اتمام حجت مجلس با بانک مرکزی
رئیس کمیسیون اقتصادی هم با اشاره به طرح دو فوریتی کاهش نرخ ارز گفت: هفته آینده با بانک مرکزی اتمام حجت می‌کنیم و در صورت عدم مدیریت بازار ارز، این طرح در دستورکار مجلس قرار می‌گیرد. محمدرضا پورابراهیمی در گفت‌وگو با مهر اظهار کرد: هیچ توجیه اقتصادی برای این‌که نرخ ارز بین‌المللی افزایش و نرخ پول ملی ما کاهش یابد، وجود ندارد. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تورم را یکی از علل افزایش نرخ ارزهای خارجی خواند و گفت: هر کشوری که نرخ تورم بالایی داشته باشد، پیامد آن کاهش ارزش پول ملی آن کشور است. نماینده مردم کرمان با بیان این‌که نرخ تورم به کمترین حد خود در طول سال‌های بعد از انقلاب رسیده است، گفت: از ناحیه تفاوت نرخ تورم داخلی و تورم خارجی اتفاقی نیفتاده است که ما منتظر کاهش ارزش پول ملی باشیم. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: مصارف ارزی ما هیچ وقت بیشتر از منابع ارزی ما نبوده است. در طول سال اخیر نیز تراز صادرات غیرنفتی ما منفی بوده است، اما تراز صادرات کل که شامل درآمدهای نفتی و غیرنفتی است، کاملا مثبت است. نماینده مردم کرمان با تأکید بر لزوم فضای روانی بازار ارز توسط بانک مرکزی گفت: مشکل اصلی در بازار ارز عدم مدیریت صحیح بازار توسط بانک مرکزی است. ناکارآمدی بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز کاملا مشهود است. نمونه بارز آن اقداماتی بود که سال گذشته بانک مرکزی انجام داد. او افزود: بانک مرکزی بعد از این‌که بنده در مجلس تذکر دادم و از آقای رئیس مجلس خواستم با رئیس‌جمهوری صحبت کند تا بازار ارز را مدیریت کنند، جلسه گذاشت و در تصمیم غیرکارشناسی، نرخ سود سپرده را از ۱۵درصد به ۲۰درصد افزایش دادند. این عمل نه‌تنها التهابات بازار ارز را کاهش نداد، بلکه موجب تحمیل هزینه سنگینی به بانک‌ها شد.
نخستین واکنش دولتی
درحالی که این روزها دلار و نوسانات ارزی سیر صعودی به خود گرفته است تاکنون غیر از مشاور فرهنگی رئیس‌جمهوری واکنشی رسمی از مسئولان اقتصادی دولت به این وضع رسانه‌ای نشده است. حسام‌الدین آشنا در توییت خود با بیان آنچه او پیشنهاد برای ارزان شدن نرخ ارز مطرح کرده، نوشته که «ارز ارزان می‌شود اما نه با مماشات با محتکران جسور اسکناس و قاچاقچیان قهار اربیل و استانبول.»