فریبا نوروزی عضو انجمن حسابداران خبره ایران و کارشناس بیمه پارسیان
براساس ضوابط بیمه مرکزی جمهوری اسلامی، شرکت‌های بیمه‌گر باید عملیات بررسی و تسویه خسارت را به ارزیابان خسارت واگذار کنند. ارزیاب خسارت بیمه‌ای شخص مستقل حقیقی یا حقوقی است که مدرک یا جواز کار حرفه‌ای خود را به‌موجب آیین‌نامه ۸۵ شورای‌عالی بیمه، از بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران دریافت می‌کند و به موجب آن وظیفه بررسی و تحقیق در مورد علت بروز حادثه و تحقق خسارت، تعیین مقدار خسارت و تشخیص میزان تعهد بیمه‌گر را طبق شرایط قرارداد بیمه (بیمه‌نامه) برعهده داشته و با مذاکره با بیمه‌گر و بیمه‌گذار اقدام به تعدیل، تسریع، تسهیل و تسویه خسارت می‌کند. ضوابط عمومی اخذ این جواز شامل تابعیت جمهوری اسلامی ایران، عدم اعتیاد به مواد مخدر، دارا بودن حداقل ۲۵سال، نداشتن سوء‌شهرت، سوابق کاری و تحصیلی به‌عنوان شرایط لازم اولیه این حرفه و سپس موفقیت در آزمون خاص بیمه مرکزی و گذراندن دوره‌های مصاحبه حضوری و آموزشی به‌عنوان شرایط تکمیلی اخذ این جواز هستند.
نکته حایز اهمیت آن‌که ارزیاب خسارت با کارشناس خسارت متفاوت بوده، زیرا کارشناسان خسارت عملا کارمندان موسسات بیمه‌گر یا دارای رابطه استخدامی با این موسسات هستند درحالی‌که ارزیابان خسارت شخصیت مستقل و منفک از موسسات بیمه و بیمه‌گذاران دارند. در صنعت بیمه جهان ارزیابان خسارت عمدتا به دو گونه هستند.
1- دسته نخست لاس ادجستر (Loss adjuster) که به کارشناسان خسارت شاغل در موسسات بیمه‌ای می‌گویند.
2. دسته دوم یا لاس اسیسور (Loss Reserve) همان ارزیابان خسارت هستند که وجه مختصه‌شان آن است که انتصاب آنها توسط بیمه‌گران انجام نمی‌شود، بلکه نماینده بیمه‌گذاران در انجام فرآیند رسیدگی و تسویه خسارت هستند. در صنعت بیمه ایران هر دو این شخصیت‌ها در یک نقش مرکب و شخصیت واحد مشغول انجام فعالیتند که موجب شده استقلال حرفه‌ای ارزیابان خسارت
مخدوش شود!.
بدیهی است استقلال حرفه‌ای ارزیابان خسارت باعث اعتماد و اطمینان در صنعت بیمه چه از طرف بیمه‌گذاران و چه از طرف موسسات بیمه‌ای خواهد شد. زیرا راهنمایی این ارزیابان خبرگان به متقاضیان استفاده از خدمات بیمه‌ای در انجام اقدامات پیشگیرانه و تأمینی درمورد کنترل و شناسایی و همچنین آنالیز ریسک، منجر به ارایه خدمات نوین و ویژه و ایجاد رضایتمندی به بیمه‌گذاران برای توسعه صنعت بیمه و ضریب نفوذ بیمه در کشور
خواهد شد.
جهانی شدن و گستره صنعت بیمه موجب گستردگی حوزه فعالیت ارزیابان خسارت در حرف مختلف شده به‌طوری‌که عملا موجب تخصص‌گرایی و تفکیک مهارت‌های حرفه‌ای ارزیابان خسارت می‌شود که به‌نوبه خود توانمندی آنها را به‌عنوان کارشناسان رسمی دادگستری ارتقا داده و آنها را به‌یکی از مولفه‌های اصلی صنعت بیمه درآورده است.