سهیلا روزبان- شهروند| «اینترنتی سفارش بدهید تا برایتان پمپ‌بنزین بیاوریم!» این مدل تازه سوخت‌رسانی در ایران است که تازه حدود یک هفته‌ای می‌شود که در منطقه2 تهران اجرا شده و گویا استقبال هم بالا بوده است. کافی است راننده‌ها با یک اپلیکیشن درخواست پمپ‌بنزین سیار بدهند و کامیون‌های سوخت‌رسان که ظرفیت انتقال هزار لیتر بنزین را دارند، به مکان توقف راننده مراجعه کرده و سوخت را به او برسانند. مدلی تازه از یک کسب‌وکار اینترنتی که البته به گفته احسان جعفرتباری، مدیر اجرایی این طرح برای نخستین‌بار است که در خاورمیانه و برای چهارمین‌بار در جهان اجرایی می‌شود. آنگونه که احسان جعفرتباری به «شهروند» می‌گوید: با توسعه این اپلیکیشن دیگر هیچ راننده‌ای به خاطر تمام‌شدن سوخت در راه نمی‌ماند.
او توضیح می‌دهد: درحال حاضر توزیع سوخت آنلاین در کشورهای آمریکا، آلمان و چین اجرا می‌شود و ایران چهارمین کشوری است که اقدام به اجرای چنین طرحی کرده است. اپلیکیشن پیدو که از حدود یک هفته پیش در منطقه2 تهران اجرایی شده و اتفاقا با استقبال خوبی هم مواجه شده، قرار است تا از بهار 97 در سراسر تهران آماده سرویس‌دهی باشد. آنگونه که مدیرعامل استارت‌آپ توزیع سوخت به صورت اینترنتی اعلام کرده؛ درحال حاضر تعداد کامیون‌های سوخت‌رسان که ظرفیت انتقال هزار لیتر بنزین را دارند، در فاز اول 50 دستگاه بوده اما تا اواسط بهار تعداد آنها به 300 دستگاه افزایش می‌یابد.
میزان صرفه‌جویی کاهش تردد معادل هزینه احداث یک هکتار جنگل
تعداد پمپ‌بنزین‌های تهران کافی نیست. درحالی که طبق استانداردهای جهانی متوسط سطح دسترسی به پمپ‌بنزین باید یک‌کیلومتر باشد، اما طبق گفته‌های مدیر اجرایی طرح توزیع سوخت با سفارش اینترنتی درحال حاضر برای رسیدن به یک پمپ‌بنزین در تهران باید 6 الی 7کیلومتر مسافت را طی کند. این جدای از زمانی است که صرف سوخت‌گیری در پمپ‌بنزین‌ها می‌شود. به گفته او، طبق بررسی‌ای که با همکاری سازمان محیط‌زیست صورت گرفته، اکسیژنی که در رفت‌وآمد خودروها می‌سوزد، حجم بسیار بالایی است. به‌طوری که اگر یک پمپ‌بنزین برای کاهش ترددها زده شود، اکسیژنی که حفظ می‌شود، معادل احداث یک هکتار جنگل است. این البته جدای از منواکسیدکربنی است که دیگر تولید نمی‌شود.
پیدو چرا در منطقه 2 تهران آزمایش شد؟
منطقه2 تهران که تراک جمعیتش به 690هزار نفر رسیده و روزانه 130هزار مسافر دارد، تنها 5 الی 6 پمپ‌بنزین دارد. درحالی که در حالت عادی در چنین منطقه‌ای با چنین تراکم جمعیت و وسعتی حداقل به 12 الی 15 پمپ‌بنزین نیاز است. البته اگر قرار باشد طبق استانداردهای جهانی رفتار کنیم، بسیار بیشتر از اینها به جایگاه سوخت نیاز داریم، اما مشکلات متعددی که مهمترین آن گران‌بودن زمین است، شرایطی را پیش آورده که تعداد متقاضیان احداث پمپ‌بنزین به‌طور چشمگیری کاهش یابد. همین چند وقت پیش بود که بیژن حاج محمدرضا رئیس اتحادیه جایگاهداران سوخت به «شهروند» اعلام کرد که تنها 5درصد جایگاه‌های سوخت تهران سودده هستند. در چنین شرایطی راه‌اندازی چنین اپلیکیشن‌هایی می‌تواند مشکلات بسیاری از مردم را حل کند.
طبق گفته‌های مدیرعامل این استارت‌آپ حدود 180 جایگاه سوخت در تهران وجود ندارد و با توجه به وسعت و خودروهایی که در خیابان‌های تهران رفت‌وآمد می‌کنند، حداقل به 200 الی 250 پمپ‌بنزین دیگر نیاز داریم.
تجارت سنتی علیه استارت‌آپ‌ها
گسترش کسب‌وکارهای اینترنتی و اپلیکیشن‌های آن در گوشی‌های هوشمند با اعتراض صنوف سنتی مواجه شده است. درحالی که تقاضای خریداران به دلیل سهولت و دسترسی سریع‌تر به خدمات این نوع کسب‌وکارها درحال افزایش است، برخی صنوف معتقدند؛ ظهور این مدل از کسب‌وکار موجب کاهش منافع آنان شده است. این اعتراض‌ها در شرایطی بیان می‌شود که تجربه کشورهای توسعه‌یافته نشان می‌دهد استارت‌آپ‌ها در اقتصاد آن کشورها درحال رشد هستند و بسیاری از مصرف‌کنندگان با مراجعه به آنها خدمات مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند. حالا بعد از اعتراضاتی که علیه اسنپ، تپسی، دیوار و دیگر اپلیکیشن‌ها صورت گرفته، حالا نوبت به پیدو رسیده است. درحالی که اجرای فاز اول توزیع آنلاین سوخت 15میلیارد تومان برای سرمایه‌گذار آن‌که اتفاقا خصوصی هم هست، آب خورده است اما جعفرتباری از سنگ‌اندازی‌های برخی از فعالان این صنف علیه مدرنیته سخن می‌گویند.
او با بیان این‌که ما هیچ انباری برای ذخیره سوخت‌ها نداریم و به صورت روزانه بنزین را از جایگاه‌ها دریافت می‌کنیم، ادامه داد: قرار نیست وزارت نفت و شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، بنزینی را در اختیار ما قرار دهند. طبق توافقات صورت‌گرفته ما بنزین را از پمپ‌بنزین‌ها خریداری می‌کنیم. بنابراین برخلاف تصور عموم ما به هیچ‌وجه تهدیدی برای جایگاهداران سنتی نیستیم و فعالیت ما منجر به رکود در کسب‌وکار آنها نمی‌شود.
برای خرید آنلاین بنزین چقدر باید پول بدهید
برخلاف تصور نیازی نیست که بهای بیشتری برای بنزین آنلاین پرداخت کنید. آنگونه که مجری اجرای این طرح می‌گوید: قیمت بنزین معمولی و سوپر به ترتیب لیتری ۱۰۰۰ و ۱۲۰۰ تومان است و تنها هزینه حمل‌ونقل به آن افزوده می‌شود. او البته این نکته را هم اضافه کرد که هیچ قیمت مشخصی برای هزینه حمل وجود ندارد و همچون اپلیکیشن‌های دیگر حمل‌ونقل بهای پرداختی متقاضیان براساس زمان، میزان ترافیک و شرایط آب و هوایی تعیین می‌شود.
پیدو چیست؟
اپلیکیشن پیدو دارای دو نرم‌افزار برای کاربر و سوخت‌رسان است؛ درصورتی که کاربر درخواست خود را از طریق اینترنت اعلام کند، نزدیک‌ترین ماشین سوخت‌رسان می‌تواند به آن پاسخ دهد و پس از این‌که قیمت و مسافت آن مشخص شد، کاربر نیز می‌توانند دکمه تأیید یا انصراف را انتخاب کند. متقاضیان می‌تواند این اپلیکیشن را از بازار یا اپ‌استور دانلود کنند. طرح توزیع سوخت به صورت اینترنتی تأییدیه اداره بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست (HSE) وزارت نفت را گرفته است و کامیون‌های آن براساس استانداردهای NSPA ساخته شده و آنگونه که مدیران این استارت‌آپ می‌گویند، اجرای این طرح مشکلی از نظر ایمنی ایجاد نمی‌کند.
فضا هنوز برای کار وجود دارد
فضا برای کار در سوخت‌رسانی اینترنتی همچنان وجود دارد. در همین رابطه «محمدرضا مظلومی» مدیر بازرگانی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران به رادیو جوان گفته بود که کلیه شرکت‌های توانمند که توانایی خدمات‌رسانی مشابه را دارند، می‌توانند برای اطلاع از شرایط و استانداردهای اولیه لازم با اداره روابط عمومی شرکت ملی نفت یا شماره ۰۹۶۲۷ تماس بگیرند. به گفته او، در راستای ایجاد رفاه بیشتر و دسترسی آسان‌تر آن دسته از دارندگان خودروهای بنزین‌سوز که تمایل به دریافت بنزین در محل زندگی یا کسب‌وکار خود را دارند، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی مجوز شروع به فعالیت آن را در کلانشهر تهران در دستور کار خودش قرار داد و بعد از مدت‌ها بررسی همه‌جانبه ابعاد فنی و عملیاتی، خودروهای سوخت‌رسان سیار و تعیین استانداردهای اولیه براساس استانداردهای جهانی، روز گذشته نخستین سوخت‌گیری آزمایشی این دستگاه سوخت‌رسان در پارکینگ وزارت نفت انجام شد.