حسن روحانی، رئیسجمهوری روز شنبه و در آغاز مرحله دوم سفر خود به هندوستان به طور رسمی در کاخ ریاستجمهوری این کشور از سوی رئیسجمهوری و نخستوزیر هندوستان مورد استقبال قرار گرفت. در مراسم استقبال رسمی از حجتالاسلاموالمسلمین دکتر حسن روحانی پس از نواختهشدن سرود ملی ایران و هندوستان،
روسای جمهوري دو کشور از یگان تشریفات سان دیدند. در جریان این مراسم به افتخار حضور رئیسجمهوری اسلامی ایران و هیأت همراه ۲۱ گلوله توپ شلیک شد و روسای جمهوری ایران و هندوستان هیأتهای عالیرتبه مقامات همراه را به یکدیگر معرفی کردند. پس از پایان مراسم تشریفات، رئیسجمهوری ایران و نخستوزیر هند در دیداری دوجانبه به بررسی راههای تقویت همکاریهای دوجانبه میان تهران و دهلی نو پرداختند. رئیسجمهوری و نخستوزیر هندوستان اراده مشترک دو کشور را برای تحکیم و گسترش هر چه بیشتر روابط تهران و دهلی نو مورد تأکید قرار داده و استفاده از تمامی ظرفیتهای همکاری را به نفع دو ملت و ملتهای منطقه دانستند.
ایران و هند تا سال ۱۹۴۸ مرزهای مشترک طولانی زمینی و دریایی و حوزه جغرافیایی و تاریخی مشترکی داشتند. در دوران نوین نیز ایران و هند پس از استقلال هند روابط را برقرار و پیمان دوستی به نام «صلح و دوستی ابدی» را امضا کردند. روابط ایران و هند پس از انقلاب اسلامی با توجه به نقش متغیرهای مختلف تا پایان جنگ سرد بهبود قابل توجهی را به خود ندید؛ اما با فروپاشی شوروی بروز بحران افغانستان و اهمیتیافتن کشورهای آسیای مرکزی برای هندوستان بسترهایی برای نزدیکی بیشتر ایران و هند فراهم شد. در چند سال گذشته، سفر نارندرا مودی، نخستوزیر هند، به ایران در خرداد ماه ۱۳۹۵ (نخستين دیدار نخستوزیر هند از ایران در ۱۵سال گذشته) و امضای تفاهمنامهای به ارزش ۵۰۰میلیون دلار برای توسعه بندر «چابهار» و سرمایهگذاری برای احداث خط آهن، توافق سهجانبه ایران، هند و افغانستان برای احداث کریدور حملونقل بینالمللی در چابهار به گسترش روابط کمک کرد؛ در اواخر بهمن ۱۳۹۶ حسن روحانی به هندوستان
سفر کرد.
هند به ایران به مثابه قدرت بزرگ منطقهای و تأثیرگذار بر تحولات منطقهای و بینالمللی نگاه میکند. همچنین در گذشته بسیاری از احزاب هند از برنامه هستهای ایران حمایت کردهاند و افکار عمومی هند نیز دید مثبتی به ایران داشته است. به علاوه دو حزب مهم کنگره و بیجیپی (از احزاب اصلی) نگاه مثبتی به ایران دارند. در واقع رهبران هندی با وجود چالشهای یک دهه گذشته همواره کوشیدهاند سطحی از روابط را با ایران حفظ کنند و با درک نقش ایران ضمن حفظ روابط با قدرتهای بزرگ، حاضر به چشمپوشی از روابط خود با تهران نباشند.
رئیسجمهوري با بیان اینکه روابط ایران و هند را فراتر از روابط سیاسی و اقتصادی میدانیم، اظهار داشت: روابط دو کشور و دو ملت، تاریخی، فرهنگی و تمدنی است و در آثار فراوان تاریخی که در هندوستان وجود دارد، میتوان تلاقی دو تمدن را به خوبی مشاهده کرد. دکتر روحانی اضافه کرد: دو ملت بزرگ ایران و هند در طول تاریخ بهترین دوستان خود را پیدا کرده و امروز باید آن دوستی و روابط بسیار نزدیک را به خوبی تقویت کنیم. رئیسجمهوری خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران از توسعه روابط فرهنگی، تجاری، اقتصادی، دانشگاهی و همکاری در عرصههای علمی، تکنولوژی و فناوریهای نوین استقبال میکند.
دکتر روحانی با اشاره به اینکه ایران و هند در دو زمینه بسیار مهم ترانزیت و انرژی روابط بسیار مهم و راهبردی با یکدیگر دارند، اظهار داشت: در زمینه بندر چابهار و روابط ریلی و صنایع وابسته به آن گفتوگوها و تفاهمات بسیار خوبی با یکدیگر داشتهایم و امیدواریم بهزودی شاهد توسعه هر چه بیشتر همکاریهای دو کشور در این حوزهها باشیم. رئیسجمهوری اضافه کرد: امروز شاهد توسعه و تجهیز بیشتر بندر چابهار و تسریع در احداث خط آهن چابهار به زاهدان با سرمایهگذاری هند هستیم و برای توسعه بیشتر روابط در حوزه انرژی ازجمله نفت، گاز و پتروشیمی نیز آمادگی کامل وجود دارد. دکتر روحانی خاطرنشان کرد: امروز در زمینه تسهیل روابط اقتصادی نیز گفتوگوهای بسیار خوبی با همدیگر داشتیم و در زمینه تعرفه تجارت ترجیحی، روابط بهتر بانکی، ویزا و تسهیل در رفت و آمد تجار و مردم دو کشور، گفتوگوها و تصمیمات مناسبی اتخاذ شد که میتواند آثار و برکات خوبی برای دو ملت
داشته باشد.
روحانی خاطرنشان کرد: در مذاکرات امروز درخصوص تعهد به توافقات بینالمللی و استحکام برجام نظر و دیدگاه واحدی داشتیم و در حوزه برقراری و توسعه روابط چندجانبه در منطقه با هم اشتراک نظر داریم و هر دو معتقدیم افغانستان باید کشوری امن و بانشاط باشد و معتقدیم مسائل مختلف منطقه بهویژه در سوریه، عراق و یمن باید از طریق سیاسی
حلوفصل شود.
رئیسجمهوري خاطرنشان کرد: ایران و هند برای مقابله با تروریسم و افراطگری اشتراک نظر دارند و مصمم هستیم از طریق فرهنگی و تبادل اطلاعات و تجربیات با تروریسم و افراطگری مقابله کنیم. «نارندرا مودی» نخستوزیر هند نیز در این دیدار در سخنانی سفر دکتر روحانی به هندوستان را فرصت طلایی برای تحکیم روزافزون مناسبات و همکاریهای تهران و دهلی نو دانست و گفت: دو کشور از روابط فرهنگی و تاریخی هزاران ساله و مبتنی بر اعتقاد و اعتماد برخوردار هستند و مصمم هستیم با همکاری مشترک روابط خود را بیش از پیش گسترش دهیم.
وی خاطرنشان کرد: هندوستان به دنبال توسعه روابط همهجانبه با جمهوری اسلامی ایران بهویژه در زمینه اقتصادی و توسعه خطوط ریلی است و امروز با تلاش ستودنی ایران در زمینه توسعه خطوط ریلی، هندوستان از طریق چابهار بهعنوان دروازه طلایی میتواند به افغانستان و آسیای مرکزی متصل شود و مصمم هستیم به توسعه چابهار کمک کنیم. نخستوزیر هند افزود: امروز در مذاکرات مشترک در زمینه مسائل اقتصادی و تقویت مبادلات بانکی و همچنین در زمینه مسائل فرهنگی با یکدیگر گفتوگوهای سازندهای داشتیم. مودی همچنین همکاریهای دو کشور درخصوص مسائل منطقهای را مورد تأکید قرار داد و گفت: معتقدیم همکاریهای ایران و هند در زمینه برقراری امنیت و ثبات در منطقه به نفع منطقه خواهد بود و امروز مردم دو کشور حامی ثبات و امنیت در منطقه و جهان هستند و بر این اساس میتوانیم همکاریهای مشترکی برای مبارزه با تروریسم و مواد مخدر داشته باشیم.
نارندرا دامورداس مودی گفت: با برداشتهشدن بسیاری از موانع بر سر راه توسعه همکاری اقتصادی ایران و هندوستان، عمده سرمایهگذاریهای دوجانبه به نتیجه رسیده و به روند توسعه مناسبات تهران – دهلی نو شتاب داده است. وی با بیان اینکه هندوستان آماده همکاریهای درازمدت با ایران در همه زمینههای مورد علاقه دو کشور است، تصریح کرد: شرکتهای هندی آمادهاند سرمایهگذاریهای خود را در حوزههای همکاریهای مشترک ازجمله نفت و گاز توسعه دهند.
نخستوزیر هندوستان همچنین به اهمیت و جایگاه ویژه بندر چابهار برای توسعه همکاریهای منطقهای اشاره كرد و با تأکید بر اینکه «چابهار میتواند بازی مناسبات تجاری در منطقه و جهان را عوض کند» گفت: ما هم اکنون صدور محصولات خود ازجمله گندم را از طریق بندر چابهار به افغانستان آغاز کردهایم. وی همچنین پیشنهاد داد که در آینده نزدیک سمیناری متشکل از نمایندگانی از کشورهای منطقه ازجمله روسیه و کشورهای اوراسیا در چابهار برگزار شود.
تهران و دهلی نو 15 سند همکاری امضا کردند
پس از مذاکرات مقامات ارشد دو کشور برای تعمیق سطح مناسبات مشترک، 15 سند و تفاهمنامه همکاری میان ایران و هند امضا شد. یادداشت تفاهم لغو روادید سیاسی، یادداشت تفاهم مدیریت موقت فاز اول بندر چابهار، یادداشت تفاهم درخصوص همکاریهای کشاورزی و یادداشت تفاهم همکاریهای بهداشت، درمان و دارو بین وزارتین بهداشت دو کشور از جملههای تفاهمنامههای مهمی بود که میان دو کشور امضا شد.
رئیسجمهوري همچنین در دیدار با سوشما سواراج، وزیر امورخارجه هند خواستار احیای روابط عالی میان دو کشور از نوع روابطی شد که اجداد ایران و هندوستان با یکدیگر داشتند. رئیسجمهوري توسعه روابط دو کشور بزرگ و تأثیرگذار در منطقه آسیا را به نفع دو ملت و کل منطقه دانست و اظهار داشت: تسهیل روند رفت و آمد مردم ایران و هند با توجه به جاذبههای فراوان فرهنگی و تاریخی در دو کشور با اهمیت است.
روحانی به اراده مقامهای ارشد دو کشور برای توسعه همکاریهای مشترک اشاره کرد و گفت: ایران و هندوستان در حوزههای انرژی، حملونقل، معدن، صنعت و فناوریهای نوین میتوانند همکاریهای خود را توسعه دهند و تهران با ارایه تسهیلات به شرکتهای هندی، از حضور فعالتر آنها در بازارهای ایران استقبال میکند. رئیسجمهوري همچنین تقویت همکاریهای دو کشور در مسائل منطقهای و بینالمللی را ضروری برشمرد و اظهارداشت: تقویت همکاریهای ایران و هند در مسائل منطقهای میتواند پایههای ثبات و امنیت در منطقه را تقویت کند.
وزیر خارجه هندوستان نیز در این دیدار که در هتل اقامت رئیسجمهوری انجام شد، تأکید کرد که کشورش مصمم است روابط خود را در همه عرصهها با جمهوری اسلامی ایران تقویت کند. سوشما سواراج بازدید مقامهای بلندپایه ایران و هندوستان از پایتختهای دو کشور را نشانه سطح عالی روابط دانست و گفت ما امیدواريم كه روابط دو کشور در همه زمینهها
توسعه یابد.