| طرح نو| میگوید برای ایجاد یک باور و فرهنگ کارش را شروع کرده. باوری که باعث شود مردم محیطزیست را دوست داشته باشند. کسی که سالها پیش به فکر ایجاد یک موسسه محیط زیستی افتاد که حالا نام آن موسسه «آوای طبیعت زاگرس» است. محمد پور اسماعیلی وقتی به فکر محیطزیست افتاد، برای اولین قدم شروع به جمعآوری کلکسیونی از جانورانی که در تصادفات جادهای کشته شده بودند، کرد. همان زمان با مقایسه رفتاری که آدمها در کشورهای مختلف نسبت به گونههای جانداران و محیطزیست داشتند پیش خود فکر کرد که برای به وجود آمدن محبت انسانها به محیطزیست و موجودات زنده چه کاری میتواند بکند. او میگوید: «در برخی از نقاط دنیا گاهی حیوانات میآیند کنار خانهها و مردم به آنها محبت میکنند ولی در کشور ما حیوانات مورد آزار هستند و توسط افراد شکار میشوند که باید روی این ذهنیت کار شود.»
پس از تحقیقات و کارهای پیشنیاز پژوهشی که انجام شد، مجوز این موسسه هم در اوایل سال 92 آماده شد. موسسهای که ایده شکلگیری آن از زمانی که پوراسماعیلی در دانشکده محیطزیست کرج رشته محیطزیست خواند شکل گرفت و با همکاری دوستانش آن را راهاندازی کرد.
این فعال محیطزیستی درباره کار در این حوزه میگوید: «کار کردن روی محیطزیست اول از همه شناخت میخواهد و تا فرد نداند که مساله چیست نمیتواند پاسخ مناسبی برای آن پیدا کند. در سالهای دانشجویی تصمیم گرفتیم بیشتر روی آموزش افراد بومی تمرکز کنیم. کسانی که در حومه شهرها و روستاها یا کپرها زندگی میکنند و با محیطزیستشان به خوبی آشنا نیستند و از مشکلات آن آگاهی کامل ندارند.»
در سالهای اخیر به دلیل مسائلی که در مورد کمبود آب ، آلودگی هوا و از بین رفتن گونههای جانوری و گیاهی پیش آمد، محیطزیست جای خود را در ذهن مردم باز کرد. با این حال و به گفته پوراسماعیلی از نظر یک کارشناس محیطزیست هنوز محیطزیست چندان پر رنگ نیست: «خیلی از کسانی که به محیطزیست توجه نشان میدهند آن را بهعنوان یک مد میدانند درحالیکه شناخت و اطلاعاتی روی این مسأله ندارند. چه بسا بسیاری برنامه ها که به عنوان حمایت از محیط زیست رسانه ای شده اما در عمل کارایی چندانی نداشته است. به عبارتی الان توجه به محیطزیست جنبه مد پیدا کرده است.»
موسسه «آوای طبیعت زاگرس» به دور از این حواشی، دنبال آگاهی بخشی است. آنها جامعه را به دوستی با طبیعت دعوت می کنند گرچه این راه ناملایمات خاص خودش را دارد. به طور مثال در خطه سیستان و بلوچستان افراد برای تامین نیازهای معیشتی خود شدیدا به محیط وابسته هستند تا آنجا که از همان برکه ای آب می نوشند که کروکودیل ها در آنجا زندگی می کنند و اگرچه این هم نوعی زندگی در تعامل با طبیعت است اما آنچه اساسی به نظر میرسد، ابتدا تامین نیازهای معیشتی مردم است و سپس حفظ محیط زیست و تنوع زیستی و آوای طبیعت در پی برقراری این دو مسئله است. عمده فعالیت این موسسه بر حفاظت از جانوران و تاحدی بر محیط زیست و تنوع زیستی استوار است. به گفته پوراسماعیلی «ما به اصل وحدت محیطزیستی توجه میکنیم. آوای طبیعت زاگرس برای فعالیتهایش کارگروههایی را مشخص کرده که براساس افرادی که در آن آموزش میبینند متفاوت است. آنها آموزشهایشان را به صورت کلاس های آموزشی، پروژه ها و چاپ نشریهها دسته بندی کرده اند برنامههای آموزشی این موسسه در خلال برنامه های گردشگری با حضور کارشناسان انجام میگیرد.
هدف نهایی کارشناسان این موسسه فرهنگسازی روی کودکان است. آنها بهتازگی پروژهای را هم طراحی کردهاند که کودکان مناطق محروم کل کشور و بهطور موردی استان البرز، تهران و خراسان رضوی را دربر میگیرد و اکنون در مرحله امکانسنجی است. پوراسماعیلی درباره هدف این پروژه میگوید: «شاید محیطزیست برای بچهها معنا نداشته باشد چون نیازهای اساسیتری دارند. بچههای مناطق محروم درگیر موقعیتی هستند که کیف و لوازم مدرسه برایشان نیاز مهمتری است. ما سعی داریم با همکاری و جذب اسپانسر یک برنامه آموزشی و خیریه برایشان در نظر بگیریم. ما اساسیترین نیازهایشان را میسنجیم و مسأله محیطزیست را با قالبسازی روی نیازهای کودکان به آنها آموزش میدهیم.»
در این مدت مردم فعالیتهای این موسسه را حمایت کردهاند. چه با منابع مالی اگرچه اندک و چه با حضور و فعالیت در کارگروههای مختلف. شاید به این دلیل که به گفته این کارشناس محیطزیست، این رشته خلاف رشتههای دیگر است و هر کس با هر موقعیتی وابسته به محیط زیست است و حق استفاده از آب سالم ، هوای پاک و آرام گرفتن در دل طبیعت را دارد. با این وجود گلایه پوراسماعیلی از همکاری نکردن برخی از نهادهاست که حتی از دادن اطلاعات مناطق و زیست بومهای مختلف خودداری میکنند. مسالهای که باعث میشود کارشناسان این موسسه بار سفر بسته و با امکانات شخصی به دنبال مناطقی باشند که مردم در آنجا به آموزش و اطلاعات نیاز دارند. آوای طبیعت زاگرس اکنون در برخی از مناطق حاشیهای شهر تهران، استان البرز و خراسان رضوی به آموزش و فعالیت مشغول است و به دنبال این است که مردم محیطزیست را بیشتر دوست داشته باشند.