شهروند| شهردار سابق تهران كه احداث 100سوله مديريت بحران را يكي از افتخارات خود مي‌دانست، دو سال قبل در کنفرانس بین‌المللی کاهش خطرپذیری مدیریت بحران در مناطق شهری گفته بود که تجهیزات شهرداري در برابر زلزله به سه برابر افزایش یافته است و در صورت وقوع حوادث، شرایط خوبی داریم. حالا محمدعلي نجفي، شهردار جدید تهران معتقد است كه براي زلزله تهران بايد شهرک اسکان موقت در نظر گرفته شود و حتي مكان‌يابي آن هم در جايي نزديك به جنوب مرقد امام انجام شده است. از طرف دیگر پیش از این محمدباقر قاليباف، شهردار قبلی تهران اختيار تام شهر تهران را براي حل مشكل آلودگي هوا خواسته بود و حالا شهردار جديد براي باز كردن گره سردرگم پايتخت پنج سال وقت خواسته است با سالانه مجموعا ۱۰هزار‌میلیارد تومان.
محمدعلي نجفي ديروز میهمان ويژه اعضاي شوراي شهر تهران بود تا حالا كه هوای تهران از وضعيت قرمز خارج شده است، درباره وضعيت مديريت بحران شهر تهران و زلزله گزارش دهد. او بعد از گزارش به اعضاي شوراي شهر تهران، در جمع خبرنگاران به سوالات زيادي درباره مديريت بحران شهر تهران، طرح ترافيك، جنبش‌هاي اعتراضي مردم در چند روز گذشته، آلودگي هوا و وعده‌هاي دولت درباره مترو تهران پاسخ داد. شهردار تهران در ميان اعضای شورا درباره ناایمن بودن شریان‌های حیاتی پایتخت حرف زد و اين‌كه حدود ۳۰درصد لوله‌های آبفای تهران فرسوده است و با یک لرزه شدید شکسته خواهد شد، اما در عين‌حال گفت كه به دليل برنامه‌هایی که شرکت گاز از قبل اجرا کرده است، وضع گازرسانی از سال ۹۷ به شکلی درمی‌آید که سیستم هوشمند لوله‌کشی در زمان وقوع زلزله بالا، قطع خواهد شد. نداشتن سیستم جایگزین برق و امداد هوايي هم موضوعات ديگري بود كه نجفي از آن انتقاد كرد: «اگر برق قطع شود یا خودمان بخواهیم آن را قطع کنیم، به سیستم جایگزین نیاز داریم، به ويژه اگر اتفاق در شب به وقوع پیوسته باشد، اين در حالي است كه ظرفیت‌های امدادرسانی هوایی تقریبا در تهران صفر است، البته وزارت بهداشت چندین بالگرد خریداری کرده و ما هم کمک می‌کنیم زودتر این بالگردها به سیستم وارد شود.»
نبود سیستم هوشمند اعلام خطر در شهر تهران و شبکه ارتباطی یکپارچه مدیریت بحران، کمبود منابع برای جست‌وجو و نجات، کمبود منابع بیمارستانی، نياز به سيستم بي‌سیم براي مديريت شهري، مصوبات معطل‌مانده ازجمله خارج شدن مخازن سوخت شهران و كمبود ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني براي مواقع بحران از ديگر بحث‌هاي مطرح شده توسط شهردار تهران بود. او گفت كه به سازمان فناوری دستور داده شده تا روي اپلیکیشن‌های موبايلي خاص بحران تهران كار كند: «مسأله امنیت و ناایمنی در وقوع زلزله هم هست كه نیروی انتظامی باید طرح خود را در این زمینه بیاورد، ضمن اين‌كه بايد شبکه معابري براي زمان بحران داشته باشيم كه هیچ خودرویی اجازه ورود به این شبکه‌ها را نداشته باشد.»
مکان‌یابی برای احداث شهرک اسکان
در جنوب مرقد امام(ره)
اسکان ۱۳۰هزار نفر در پارک‌ها و بوستان‌های تهران در زمان زلزله تهران، انتشار نقشه‌های تخلیه امن اضطراری از سوي سازمان فناوری اطلاعات شهرداری، آماده‌باش مراکز بهداشتی و درمانی و به ويژه آتش‌نشانی از ديگر مواردي بود كه نجفي در توضيح اقدامات شهرداري درباره آن حرف زد. او درباره بحث اسكان موقت و کمبود فضای اسکان برای شهروندان هم توضيحاتي داد و اين‌كه با وجود تمام سوله‌هاي ورزشي، پارک‌ها، اماکن بحران، برخی مساجد و مدارس امن، اما مجموعه این امکانات کفاف اسکان اضطراری یک زلزله بزرگ را نمی‌دهد. به همين دليل شهردار تهران از ساخت شهرک اسکان موقت برای تهران حرف زد با اين توضيح كه در زمان زلزله تهران كانكس مشكل را حل نخواهد كرد: «باید شهرکی را با زیرساخت‌هایی مثل آب و برق و ... فراهم کنیم که شهرک اسکان موقت تهران شود تا در فاز اول امکان تخلیه را فراهم در فاز دوم خود شهرک را آماده کنیم.» نجفي در توضيحات خود به خبرنگاران هم درباره مکان‌یابی صورت‌گرفته برای احداث شهرک اسکان موقت گفت: «فعلا در بررسی‌های صورت‌گرفته مناسب‌ترین نقطه برای این منظور را زمین‌های جنوب مرقد حضرت امام(ره) و بین تهران و قم می‌دانیم؛ شهرداری تهران هم زمین‌هایی را در پایین نمایشگاه شهر آفتاب دارد، اما این بحث باید مورد کارشناسی قرار گیرد، ضمن اين‌كه بايد براي بودجه احداث آن پيش‌بيني‌هايي را مطرح كرد.» او همچنین معتقد است كه در شرايط بحران بايد خبردهی کنترل شود: «در تجربه اول برخی اخبار خوب کنترل نشد. این موضوع مهم است چون صداوسیما هم در خبر کنترل صددرصد ندارد و هر خبر نادرستی ممکن است به یک اضطراب عمومی و بعد خدای نکرده به فاجعه عمومی منجر شود.»
بايد مقابله با بحران را در سطح اول محلي كنيم
شهردار تهران معتقد است كه نبايد مردم را با اطلاعاتي كه تاييد نشده است و مرجع علمي ندارد، بترسانيم: «در شب اول زلزله شهروندان با وجود این‌که اصلا آمادگی نداشتند و بخشی از ترس غیرواقعی در دل‌شان افتاد، با وجود اين یک روحیه همدلی و همراهی دیده شد که از نقاط قوت این موضوع است. اگرچه عده‌اي با خودرو شخصی شروع به دور زدن در خیابان‌ها کردند و ترافیکی ایجاد کرد که دعا می‌کردیم، اتفاق بعدی نیفتد. اگر اتفاقی می‌افتاد، دو، سه ساعت اولیه هیچ فعالیت امدادی در تهران امکان‌پذیر نبود. واقعا دلیل رجوع مردم به پمپ بنزین‌ها را نمی‌دانم، البته از یکی از مسئولان نقل شده بود که مردم اگر می‌توانند، از تهران خارج شوند که بعدا مشخص شد، این حرف را نزده است و حرف غلطی هم است، چون امکان‌پذیر نیست. در آن شب چندین تانکر بنزین در ترافیک خودرو‌های پشت پمپ بنزین گیر کردند که با بروز یک جرقه و آتش گرفتن تانکر‌ها خودش یک فاجعه می‌آفرید.» او اين را هم گفت كه بايد ایجاد شبکه همکاری با سازمان‌های غیردولتی محلی برای مدیریت رفتارهای اجتماعی دنبال شود: «سمن‌هایی هستند که می‌توانند در این زمینه کمک کنند. اگر درخواست جدی کنیم، گروه‌های مردمی می‌توانند خیلی کمک کنند. باید مقابله با بحران را در سطح اول محلی کنیم. شورا و شهرداری سیاست مدیریت محلی و تقویت محله‌محوری را داشته‌اند، بنابراین مسائل مدیریت بحران هم باید در این سیاست دنبال شود.»
پيشنهاد تشكيل كارگروه ملي زلزله در تهران
نجفی درباره راهکارها برای جبران کمبود‌هاي پايتخت هم حرف زد: «اگر شورا موافق باشد باید با دولت برای ایجاد کارگروه ملی زلزله در شهر تهران به ریاست معاون اول مکاتبه کنیم. در دولت دوم اصلاحات کارگروهی برای زلزله تهران به ریاست دکتر عارف تشکیل و اقدامات خیلی خوبی هم انجام شد؛ زیربنای یک‌سری از مطالعات بعدی گذاشته شد، اما بعدها فعالیت این کارگروه متوقف شد.» شهردار تهران در جمع خبرنگاران هم از اين پيشنهاد به‌عنوان مهمترین پیشنهاد شهرداری تهران نام برد كه باعث همکاری تمامی دستگاه‌های دخیل مي‌شود.
او در صحن شورا از پیشنهاد ۱۴مورد راهکار کوتاه‌مدت و ۲۰ راهکار بلندمدت توسط شهرداری خبر داد كه یکی از مهمترین موارد آن اسکان موقت در محلات، پارک‌ها، مساجد، مدارس و پایگاه‌های مدیریت بحران و سالن‌های ورزشی است: «در کوتاه‌مدت ۹۰میلیاردتومان بودجه برای ۱۴فعالیت نیاز داریم و ۲۵هزار میلیاردتومان برای میان‌مدت و بلندمدت در یک برنامه پنج‌ساله نیازمندیم که رقم ۱۰هزار میلیاردتومان مربوط به فعالیت‌های شهرداری و ۱۵هزار میلیاردتومان مربوط به فعالیت‌های خارج از شهرداری و دستگاه‌های اجرایی است که دولت و مجلس باید در این زمینه تصمیم بگیرند.»
شهردار تهران البته بعد هم در جمع خبرنگاران حرف‌هاي خود را اين‌طور تكميل كرد: «از این رقم، ۱۰هزار‌میلیارد تومان برنامه‌هایی است که باید از سوی شهرداری انجام شود که می‌توان بین شهرداری و دولت تقسیم کرد و ۱۵هزار‌میلیارد تومان اقداماتی است که خود دستگاه‌های دولتی باید انجام دهند.»
از 50 سنسور هشدار سريع
تنها 5 سنسور نصب شده است
شهردار تهران همچنين درخواست کرد در ۳ماه آینده سازمان امدادونجات بحران تهران و مجموعه دستگاه‌های دخیل در این زمینه یک مانور زلزله در تمام مناطق تهران برگزار کنند: «روز چهارشنبه دو هفته قبل با رئیس مجلس جلسه داشتیم و قرار بود گزارشی از میزان تاب‌آوری تهران هنگام حوادث ارایه کنیم و حالا مدت دو هفته‌ای ما چهارشنبه آتی به پایان می‌رسد و این گزارش تاب‌آوری به روسای سه قوه داده خواهد شد.»
او در صحن شورا از لزوم نصب ۵۰ سنسور برای سامانه هشدار زرد خبر داد كه تنها پنج سنسور در یک گسل مشا نصب شده است: «از 29 آذر به بعد در شورای هماهنگی مدیریت بحران سه جلسه داشتیم و در جلسه آخر تصمیم گرفتیم شرایط قرمز و آمادگی صددرصد را به شرایط زرد آمادگی معمولی تبدیل کنیم.» اعضا البته در شورا درباره نقشه تخليه اضطراري انتقاداتي را مطرح كردند، اما محمدعلي نجفي در جمع خبرنگاران در اين‌باره گفت: «مطلبی که در شورا مطرح شد، درباره مناطقی بود که برای تخلیه امن و اضطراری پیش‌بینی کردیم، در برخی محلات آمادگی وجود نداشته است؛ ما به‌طور مرتب این نقشه‌ها را بررسی و روزآمد می‌کنیم اما مهم آن است که سیستمی را طراحی کنیم که به محض اعلام وضع اضطراری، هر دستگاه و فردی نقش خودش را بداند. در هر صورت باید به سمت سازماندهی علمی حوادث حرکت کنیم.»
او همچنين در پاسخ به سوال «شهروند» درباره اين‌كه با توجه به شرايط شهر تهران و بحران‌هاي مختلفي چون سيل و زلزله چرا رئيس سازمان مديريت بحران شهر تهران به‌عنوان مهمترين سازمان شهرداري تغيير نمي‌كند، از عملكرد اين فرد اظهار رضايت كرد و گفت: «ما از عملکرد مدیر سازمان بحران راضی هستیم و ایشان خدمت می‌کنند؛ البته امکان تغییر همیشه وجود دارد اما الان تصمیمی برای تغییر ایشان وجود ندارد.»
قول پنج‌ساله شهردار تهران درباره آلودگي هوا
آلودگي هوا از موضوعاتي بود كه شهردار تهران در جمع خبرنگاران به سوالاتي درباره آن پاسخ داد. او گفت كه در زمينه آلودگي هوا گزارشی را به رئیس‌جمهوری و رئیس مجلس ارایه داده است: «اعلام کردیم که اگر در یک برنامه پنج‌ساله، هر‌سال ۲هزار‌میلیارد تومان و مجموعا ۱۰هزار‌میلیارد تومان در اختیار شهرداری تهران قرار داده شود، ما قول می‌دهیم از سال اول ۲۲درصد آلودگی هوای تهران را کاهش دهیم. ما یک برنامه سنجش‌پذیر کمی به‌صورت دقیق تقدیم کردیم و در جداول این برنامه مشخص شده است که درباره اتوبوس، تاکسی‌ها، جمع‌آوری بخشی از موتورسیکلت‌ها و برقی کردن آنها و... باید چه اقداماتی را انجام دهیم.» نجفي از وجود ۱۴پیشنهاد شهرداری تهران برای کاهش آلودگی هوا خبر داد كه در صورت تاييد پيشنهادها گزارش در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گیرد تا تمامی شهروندان بدانند شهرداری تهران قرار است چه اقداماتی را انجام دهد: «یک برنامه کمی سنجش‌پذیر ارایه داده‌ایم، بنابراين مي‌توانند به شهرداری تهران اعتماد کنند و اگر طی یک‌سال نتوانستیم آلودگی هوا را ۲۲درصد کاهش دهیم، می‌توانند از ما بازخواست کنند.» شهردار تهران البته فكر تامين بودجه اين طرح را هم كرده است. او چند روز قبل پیشنهاد افزایش قیمت بنزین در تهران را به مجلس ارایه كرد تا بين 150 تا 200 تومان نسبت به بقيه نقاط كشور گران‌تر باشد: «مبلغ ۷۰۰میلیارد تومانی که در سال از این محل تأمین می‌شود، صرف مبارزه با آلودگی هوای تهران شود.»
او البته خيلي هم به وعده‌هايي كه به شهرداری تهران داده شده است، خوشبين نيست و درباره حرف‌هاي تازه نوبخت برای واگذاری واگن‌های مترو به کلانشهرها توضيح داد: «دکتر نوبخت از دوستان ما و مسئولان تراز اول کشور هستند اما حداقل درباره شهرداری تهران باید بگوییم هزار وعده خوبان یکی وفا نکند! ایشان تاکنون بارها به ما قول‌هایی داده‌اند، اما تا حالا که ما چیزی ندیده‌ایم. البته مناقصه بین‌المللی هم برای تولید ۶۳۰ واگن مترو توسط کارخانه‌های داخلی و خارجی برگزار خواهد شد كه اميدواريم تا پایان دی‌ماه برنده این مناقصه روشن شود. در این‌صورت شرکت برنده شروع به ساخت واگن‌ها می‌کند که ساخت نخستین واگن حداقل ۹ تا ۱۰ ماه طول می‌کشد و اگر چنين شود، نخستین واگن دي‌ماه وارد ناوگان خواهد شد.» شهردار تهران درباره خریداری ۲هزار دستگاه واگن دیگر برای مترو تهران هم گفت كه هنوز هیچ اقدام عملی در اين زمينه صورت نگرفته است.
اتفاقات روز گذشته را محکوم می‌کنم
شهردار تهران همچنين تجمعات روز گذشته را محکوم کرد كه خدمت‌رسانی به شهروندان تهرانی را برای ساعاتی مختل کرده است: «عده‌ای با حرکت کور، در کنار اقدامات انجام داده، خسارت‌هایی را به امکانات شهرداری که متعلق به همشهریان است، وارد کردند که هیچ دلیلی برای این کار وجود ندارد. خسارت آنچنانی در جریان حوادث به شهر وارد نشده اما اصل مسأله از نظر اجتماعی قابل نقد و محکوم است.» او معتقد است كه خسارت‌ها از نظر رقمی خیلی مهم نبوده اما از نظر اجتماعی لازم است مردم هوشیاری خود را حفظ کنند و اجازه ندهند عده‌ای با حرکت‌های کور خسارت‌های کلی و جزیی به امکانات شهری بزنند.» شهردار تهران درباره شكايت از رسانه‌ها گفت كه با انتقاد کاملا موافق هستیم اما این‌که عده‌ای از امکان فضای مجازی و غیرمجازی، با دروغ و ضدیت با اخلاق در جهت اغراض سیاسی استفاده کنند، مخالفیم: «دروغی را به من نسبت دادند که اگر دستگاه قضائی به اندازه ما نسبت به مبارزه با فسادی که از طریق دروغ انجام می‌شود، حساس باشند، باید براساس شکایتی که انجام دادیم رسیدگی کرده و حداقل مردم را مطلع کند که آیا حرفی که زده شد درست بوده یا خیر.»
مخالفت شهردار
با فروش طرح، کارت و آرم ترافیک
محمدعلي نجفی كه در روزهاي گذشته هم موضع خود را نسبت به فروش طرح، کارت و آرم ترافیک نشان داده است، ديروز هم بر موضع خود تاكيد كرد و حتي گفت كه با طرح جدیدی كه برای محدوده طرح زوج و فرد و طرح ترافیک دارند تعداد خودروهایی که وارد محدوده طرح ترافیک و زوج و فرد می‌شود خیلی کمتر از وضع فعلی خواهد بود: «ممکن است به برخی گروه‌هايي كه سهميه مي‌گرفتند، تخفیف دهیم چرا که این طرح انعطاف زیادی دارد؛ از این رو برای گروه‌هایی که باید اولویت یا امتیاز خاصی برای آنها در نظر گرفته شود، هنگام ورود به محدوده با سیستم هوشمند تخفیف قایل هستیم. مقرر شده است که دیگر کسی کارت و آرم ترافیک نداشته باشد بنابراين به هیچ‌کس ازجمله خبرنگاران سهمیه نمی‌دهیم. البته ممکن است بعضی از موارد در این طرح پیش‌بینی نشده باشد که باید آنها را پیش‌بینی کنیم اما مهم آن است که تهران باید متحول شود. بعد از گذشت بیش از ۳۰سال، هم اکنون وقت تغییر در این طرح فرارسیده است.» شهردار تهران البته درباره اخذ عوارض تردد خودروها اين را هم گفت كه نمی‌خواهیم کاری کنیم که یک دفعه به شهروندان فشار وارد شود؛ حتی درباره طرح جدید شهرداری تهران براساس محاسبات مالی صورت گرفته است. ما نمی‌خواهیم از این طریق درآمد شهرداری را اضافه یا به شهروندان فشار وارد کنیم؛ در مرحله بعدی می‌توانیم رفت و آمد خودرو‌های تک‌سرنشین را در تهران محدود کنیم یا در اتوبان‌ها همانند خیلی از کشورهای دیگر، خط جداگانه‌ای برای خودرو‌های بیش از دو یا سه سرنشین اختصاص دهیم.»