شهروند| برخی منشور حقوق شهروندی را یکی از دستاوردهای مهم دولت تدبیر و امید ذیل جامعه مدنی ارزیابی می‌کنند. تدوین این منشور از سوی دولت مستقر پس از انقلاب مشروطه برای نخستین بار است که در فرآیند جدیدی قرار می‌گیرد. منشور از همان ابتدای استقرار دولت روحانی به صورت پیشنهادی مطرح شد و بعد از آن در چند مرحله به صورت پیش‌نویس، بازنویسی و بازنگری روی آن صورت گرفت تا این‌که در آذرماه سال گذشته تحت عنوان «منشور حقوق شهروندی» در 120 ماده به مرحله انتشار درآمد. از همان ابتدای انتشار این منشور، مخالفان دولت و رسانه‌های همسو با آنان نیز به این دستاورد دولت یازدهم خرده گرفتند. اما اکنون بعد از آغاز به کار دولت دوازدهم این منشور در نخستین اجلاسیه ملی آن به بحث و تبادل‌نظر گذاشته شد تا مشخص شود که منشور برای دولت برخلاف آنچه منتقدان تصور می‌کردند، اهرم تبلیغاتی نیست. سخنان دیروز رئیس‌جمهوری در نخستین اجلاس ملی گزارش حقوق شهروندی نیز در راستای نهادینه کردن این منشور و الزامات بکارگیری آن به‌عنوان یک حق برای شهروندان بود. روحانی موضوع حقوق شهروندی را برای آرامش جامعه و امنیت و احقاق حقوق مردم و احساس عدالت و تساوی در جامعه بسیار مهم دانستند و در راستای تدوین، تکوین و نهادینه شدن آن به ایراد سخنرانی پرداخت.
حقوق شهروندی و بلندگو
روحانی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اختلال در صدای بلندگوی برنامه گفت: یکی از حقوق شهروندی ما همین بلندگو است که یک روزی باید درست شود. در قدیم در مجالس روضه‌خوانی کسی گفت دو چیز درست نمی‌شود یکی بلندگو یکی چایی. امیدواریم این حق شهروندی کم‌کم درست شود. روحانی تأکید کرد: در دولت یازدهم چند مسأله برای ما مهم بود؛ یکی طرح تحول سلامت، دیگری آرامش در مسائل اقتصادی، یکی برجام و دیگری فضای مجازی و حقوق شهروندی بود. برای ما اینها (نمی‌گویم عین هم) اهمیت داشت. در ۱۰۰ روز اول دولت یازدهم شبی که گزارش می‌دادم، همزمان سایت حقوق شهروندی باز شد و پیش‌نویس حقوق شهروندی در اختیار مردم قرار گرفت و بسیاری از اساتید حقوق و هنرمندان و فرهیختگان اظهارنظر کردند و چندبار این منشور اصلاح شد و حدود ۸ جلسه با حضور اساتید معروف حقوق گذاشتم و نتیجه آن منشور حقوق شهروندی بود که در ۱۲۲ ماده تنظیم و رونمایی و منتشر شد.
برخی گفتند فلانی
می‌خواهد کار تبلیغاتی کند
رئیس‌جمهوری در ادامه به تمامی حاشیه‌سازی‌ها حول محور منشور اشاره کرد و خاطرنشان کرد: آن وقت برخی گفتند حالا نزدیک انتخابات است و فلانی می‌خواهد کار تبلیغاتی کند و مثل خیلی چیزهای دیگر فراموش می‌شود همان روز هم درباره این منشور اعلام کردم و گفتم از اهداف بزرگ ما اجرای تمام این منشور است. وی گفت: برای چه انقلاب کردیم؟ در طول این ۱۱۰سال این همه مبارزات برای چه بود؟ در یک کلمه مردم می‌خواستند به حقوق مادی و معنوی خود برسند. مردم انقلاب کردند که به حقشان برسند برای همین نقد می‌کنند و در انتخابات شرکت می‌کنند دستیابی به حقوق مسلم انسان‌ها حق طبیعی است. یعنی از انقلاب مشروطه ملت ما گفت که نمی‌خواهم رعیت باشم و آقایی آن بالا به اسم شاه باشد و فرمانروایی کند و من مجری فرمان او باشم. همه انقلاب این بود که مردم بگویند رعیت نیستیم و همه ما شهروندیم و شاه نمی‌خواهیم و قانون می‌خواهیم هر کسی در کشور مسئولیتی دارد، بالاتر از قانون نیست و وظیفه‌ای مهم‌تر از اجرای قانون ندارد همه باید ذیل قانون کار کنیم.
همه مردم از حقوق شهروندی
باید برخوردار شوند
رئیس دولت دوازدهم به الزامات مهم رعایت قانون در جامعه اشاره کرد و گفت: همه باید ذیل قانون کار کنیم، این را امام فرمود، پیغمبر اسلام هم باید تحت قانون کار می‌کرد. قرآن به پیغمبر می‌گوید اگر از قانون منحرف شود او را دو برابر مجازات می‌کنیم زیرا تو مجری قانون هستی، اصل قانون است. حتی اگر پیغمیر باشی باید قانون را رعایت کنی. وی ادامه داد: قانون الهی را پیغمبر آورده که اجرا شود، اگر پیغمبر گفته نماز بخوانید خودش اول خوانده، اگر گفته ذکات بدهید اول خودش این کار را انجام داده است. شما یک کار پیدا کنید که پیغمبر دستور داده باشد اما عمل نکرده باشد، پیغمبر قبل از همه مومن بود و عمل کرده بود به آن چه به‌عنوان فهم ما تقلی می‌شود. روحانی با اشاره به این‌که همه مردم از حقوق شهروندی باید برخوردار شوند، عنوان کرد: ما انقلاب کردیم که رعیت نباشیم و شهروند باشیم و هیچ‌کسی بالاتر از قانون نباشد حقوق شهروندی یعنی همه طبق قانون عمل کنیم. وی خاطرنشان کرد: بسیار برای ما مهم بود مردم ما دسترسی به اطلاعات داشته باشد، یکی از مهم‌ترین حقوق شهروندی دسترسی به اطلاعات است. همه باید بدانند چه خبر است و چه اتفاقی می‌افتد.
خوشحالم در فضای مجازی
درباره بودجه غوغا شد
رئیس‌جمهوری به فضاسازی‌ها درباره بودجه نیز واکنش نشان داد و اظهار کرد: من به دولت دستور دادم که اگر وزارتخانه‌ها طرح و یا لایحه‌ای دارند قبل از این‌که در دولت مطرح شود باید روی سایت آن وزراتخانه بیاید و مردم در جریان باشند، حال ممکن است این طرح دو ماه بعد در دولت مورد بررسی قرار بگیرد اما مردم باید بدانند که ما در هیأت دولت درباره چه بحث می‌کنیم .روحانی ادامه داد: ما مقامی بالاتر از خادمی و خدمت به مردم نداریم. به گفته امام همه مردم ایران ولی نعمت‌های ما هستند، ما آمده‌ایم که خدمت کنیم. شما نمی‌دانید در این روزهای اخیر من چقدر خوشحالم وقتی بودجه رفت مجلس، از فردا در فضای مجازی غوغا به پا شد و همه اظهارنظر کردند. وی تأکید کرد: همه مردم به صحنه آمدند، مجلس را نقد می‌کردند، دولت و شخص رئیس‌جمهوری را نقد می‌کردند، دستشان درد نکند. من دستشان را می‌بوسم، باید خادم و نماینده خودتان را نقد کنید، درباره بودجه‌ها مردم صحبت می‌کنند و حقشان است.
برخی دستگاه‌های فرهنگی بودجه گرفتند و آن را صرف تخریب دولت کردند
روحانی با بیان این‌که مردم باید حرف خود را بگویند، این حق مردم است، اظهار کرد: مردم مقایسه می‌کنند فلان دستگاه فرهنگی چرا این‌قدر زیاد بودجه دارد؛ اهلا و سهلا. همه چیز با مردم است مجلس و دولت نماینده مردم هستند. وی تأکید کرد: اگر اکثریت مردم می‌گویند این پول زیاد است، حق با ملت است، خب یک فهرست بلند بالایی بود ۱۷ دستگاه مختلف فقط اول سال پول می‌گرفتند و یک روز هم دیر می‌شد صدایشان درمی‌آمد پول را می‌گرفتند و خداحافظ، حال بماند که بعضی از این پول‌ها صرف تخریب دولت می‌شد، این پول‌ها کجا رفت؟ من پشت این تریبون به وزیر اقتصاد و خزانه دستور می‌دهم از سال آینده هر بودجه‌ای را بلافاصله در سایت اعلام کنند و مردم ببینند و مردم بدانند پول به کجا می‌رود و چگونه خرج می‌شود.
اگر می‌خواهیم مشکل آب را حل کنیم باید از فضای مجازی استفاده کنیم
روحانی یادآور شد: مردم باید بدانند پول خزانه به کدام نهاد و دستگاه داده می‌شود. می‌گویند دستگاه عمومی غیردولتی هستیم اما اگر از خزانه قرار شد پول بگیرند باید به مردم گزارش دهند. مگر غیراز این راهی برای جلوگیری از فساد داریم؟ اگر صدها سازمان مبارزه با فساد باشد و ده‌ها دادگاه به پرونده فساد رسیدگی کند نمی‌توانیم فساد را ریشه کن کنیم، باید در اتاق شیشه‌ای برویم نورافکن روی ما باشد. در این ۴سال روزی نبوده که با ارگان‌ها و دستگاه‌هایی بحث نکنیم که می‌گفتند آن شبکه را ببندیم و فیلتر کنیم می‌گفتند باید بزرگراه را از بین ببریم چون یک راننده تخلف کرده است. وی افزود: اگر یک تصادف در آزادراه شد باید آزادراه را ببندیم؟ اگر قطار تصادف کرد باید قطار را جمع کنیم؟ مگر می‌شود از اینترنت خارج شد و بگوییم می‌خواهیم اشتغال ایجاد کنیم؟ طبق گزارشی ۷۰درصد خدمات دنیا از طریق فضای مجازی است. به این نتیجه رسیدیم اگر می‌خواهیم مشکل آب را حل کنیم باید از فضای مجازی استفاده کنیم. نمی‌شود برگردیم به دنیای ۵۰سال پیش. درست است که جوانی ما برای ۵۰سال پیش است اما افکار ما باید به روز باشد.
نمی‌خواهیم بدانیم
فلان سیاست‌مدار به فلانی چه می‌گوید
رئیس‌جمهوری با بیان این‌که بزرگترین حق جوانان اشتغال است، گفت: یکی از راه‌های اشتغال فضای مجازی است. یکی از شبکه‌های اجتماعی که در ایران فعال است، ۳۰هزار اشتغال در این شبکه است. نمی‌شود این فضا را بخاطر تخلفی بست. نمی‌خواهم بگویم اینترنت خطر ندارد، درست مانند اتوبان است. اگر بی‌احتیاط بروی تو را می‌زنند. باید آموزش داده شود که در اتوبان دنده‌عقب نمی‌روند. یکی از وظایف آموزش و پرورش از دبستان آموزش نحوه استفاده و خطرات فضای مجازی است. وی تأکید کرد: ما فضای اینترنت امن و ارزان و آسان می‌خواهیم. در عین حال فضای امنیتی نمی‌خواهیم ما نمی‌خواهیم بدانیم که دو دوست چه می‌گویند. فلان سیاست‌مدار به فلانی چه می‌گوید، مردم را آزاد بگذاریم. آن دوره گذشت والله تالله آن دوره گذشت، ول کنید.
دانشجوی ستاره‌دار نباید داشته باشیم
رئیس شورایعالی امنیت ملی گفت: قبول کنیم، مردم خیلی به فکر اینها هستند ما فکر می‌کنیم دیندار فقط ما هستیم. مردم به دین، زبان و لهجه خودشان احترام می‌گذارند. ما فکر می‌کنیم ما عقل مطلقیم و مردم بی‌خبر هستند؛ نخیر. مردم از ما جلوتر هستند. رئیس شورایعالی شورایعالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر این‌که دانشجوی ستاره‌دار نباید داشته باشیم، گفت: بگذارید فضای دانشگاه آزاد باشد. اگر کسی از ما کنتور آب می‌خواهد از دین او نپرسیم. اگر آب می‌خواهد به او پول بده برق می‌خواهد از او نمی‌پرسیم که با آن چه کار می‌خواهی بکنی. برق بده پولت را بگیر. طرف می‌خواهد فوق لیسانس بخواند حراست از همسایه سوال می‌کند این جوان خوبی است؟ زنی که در این خانه است همسرش است؟ به تو چه... این غلط‌ها چیست؟
در امور مردم تفحص نکنید
وی خاطرنشان کرد: فضا را برای تکریم مردم باز بگذارید در امور مردم تفحص ننماید، فرمان ۸ ماده‌ای امام را فراموش نکنیم و هر روز بخوانیم. امام در آن سال‌هایی که آن همه کشتار بود این فرمان داد و گفت اگر شما وارد خانه‌ای شدی که قصد داری تروریست بگیری و بعد ورود فهمیدی اشتباه کردی و مثلا ابزار غمار پیدا کردی حق نداری گزارش بدهی. رئیس‌جمهوری تأکید کرد: مگر ما متخصص درست کردن پرونده برای مردم هستیم؟ پیغمبر با علم الهی همه کفار منافقین را می‌شناخت مگر به آنها متعرض می‌شد؟ وقتی هم که می‌خواست محاکمه کند از علم الهی استفاده نمی‌کرد والله شنود نمی‌گذاشت. آن‌قدر در زندگی مردم دخالت نکنیم. شنود موارد مشخص است. غیراز سه و چهار مورد احتیاج به شنود نیست که قانون مشخص کرده است. کلیه دستگاه‌های ما باید به قانون عمل کنند تمام دستگاه‌های امنیتی باید بدانند نوکر خادم مردم هستند.
از همه مردم می‌خواهم بودجه ۹۷ را ول نکنند
روحانی با بیان این‌که اگر در حقوق شهروندی می‌خواهیم کشور درست شود و در مسیر درست حرکت کنیم باید فضا را باز و شفاف کنیم، اظهار کرد: از همه مردم می‌خواهم بودجه ۹۷ را ول و رها نکنند و ادامه دهید و ببینید در بودجه چه خبر است. این نورافکن‌ها باید در همه ردیف‌ها برود. باید مشخص شود که بودجه دستگاه‌ها در کجاها خرج می‌شود.
بر سر پیمان خود تا سر جان ایستاده‌ایم
وی با بیان این‌که من به‌عنوان رئیس‌جمهوری سر پیمان خودم تا آخر خواهم بود، تصریح کرد: من از شما مردم می‌خواهم شما نیز بر سر پیمان بمانید. ما با هم کاری را شروع کردیم. ما باید باهم کار را ادامه دهیم. روحانی در تمام ساعات دولت دوازدهم به شما، رأی، نظر، حمایت و انتقاد شما نیازمند است. شما پرسشگر باشید، وظیفه ما پاسخگویی است. ما بر سر پیمان خود تا سر جان ایستاده‌ایم. اگر دست به دست هم بدهیم می‌توان همه مشکلات را رفع کرد.
اگر کسی با برجام مخالف است
به ترامپ دل نبندد
رئیس شورایعالی امنیت ملی با اشاره به تلاش آمریکا برای خروج از برجام خاطرنشان کرد: دو‌سال از برجام گذشته است. امریکایی‌ها چند بار خواستند برجام را از بین ببرند. تا امروز نتوانستند. بعدا هم نخواهد توانست. اگر کسی با برجام مخالف است به ترامپ دل نبندد. برجام می‌ماند و ما کار را ادامه می‌دهیم. طرح تحول سلامت می‌ماند و این طرح را ادامه می‌دهیم. آرامش اقتصادی به‌عنوان یک حق مهم شهروندی ادامه می‌یابد. روحانی اضافه کرد: روزی نیست که رشد و تورم کشور یک شبه زیر و رو شود. بنای ما مهار تورم و رشد مثبت اقتصادی است. بنای ما در بازار سرمایه تعادل صحیح است. ما با کمک شما و در کنار شما مشکلات را حل می‌کنیم.
وزیر ارتباطات قول می‌دهد
دستش روی دکمه فیلترینگ نرود
وی با بیان این‌که دولت دوازدهم فضای مجازی و ارتباط مردم را با دنیا حراست خواهد کرد، ابراز کرد: می‌دانم برخی‌ها صبح تا شب خواب می‌بینند. آن خواب‌ها تعبیر نمی‌شود. به خواب‌های خود دل نبندید. ما به دنبال فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی نخواهیم بود. وزیر ما اینجاست. این‌جا قول می‌دهد دستش روی دکمه فیلترینگ نخواهد رفت. رئیس‌جمهوری با بیان این‌که ما پای عهد خود درباره زنان اقلیت‌ها و جوانان خواهیم بود، عنوان کرد: من از شما می‌پرسم در اشتغال سال گذشته اشتغالی که صورت گرفت، چند‌درصد مردها و چند درصد زن‌ها به کارگرفته شدند؟ اشتغال زنان چند سالی منفی بود اما سال گذشته ۶۷درصد اشتغال ما مربوط به زنان بوده است. ما به عهد و پیمان خود وفا کردیم. من به وزارتخانه‌ها گفتم دو جوان و یک خانم را در سطح معاون یا مشاور نصب کنند. روحانی افزود: تمام کارهایی که به بخش مردمی واگذار می‌شود باید ۵۰درصد آنها از جوانان باشند نه آن‌که کل آن را به بازنشسته‌ها بدهیم.
قیمت بنزین و گازوییل نصف نرخ جهانی گران نخواهد شد
وی با بیان این‌که ما در بودجه ۹۷ هیچ چیزی را گران نخواهیم کرد مگر آن‌که بگوییم این پول کجا صرف می‌شود، یادآور شد: شما در انتخابات گفتید اولویت یک ما اشتغال جوانان ماست. می‌گویند ممکن است حامل‌های انرژی گران شود. قیمت بنزین و گازوییل نصف نرخ جهانی گران نخواهد شد. اگر پولی بابت این مسأله از مردم گرفته شود باید این پول باید صرفا برای اشتغال جوانان باشد. ۳۰۰هزار میلیارد تومان برای اشتغال جوانان اختصاص داده‌ایم. این پول از مردم گرفته نخواهد شد. رئیس دولت تدبیر و امید با تأکید بر این‌که محیط‌زیست جزو حقوق شهروندی است، بیان کرد: امروز درحالی صحبت می‌کنیم که مدارس ما به خاطر آلودگی هوا تعطیل است. من به وزیر نفت و وزیر صنعت می‌گویم صنعت ما، خودرو ما، بنزین ما، نیروگاه‌های ما و وسایل گرم‌کننده ما باید درست شوند. البته باید در روزهایی هم ماشین شخصی استفاده نکنیم. روحانی ادامه داد: البته از تهران بدتر دهلی، پکن و مکزیکوسیتی و برخی از کشورهای اروپایی هستند. روز به روز باید هوای پاک بیشتر شود و هوای ناسالم کمتر شود.
تا سیم‌کشی ما استاندارد نباشد
هر روز پلاسکو اتفاق می‌افتد
روحانی با بیان این‌که حقوق شهروندی ما استاندار شدن همه چیز است، گفت: وزارت کار، وزارت صنعت موسسات، مراکز بهداشت و درمان و هرکاری که در کشور می‌شود باید استاندارد شود. وی ادامه داد: نمی‌شود کسی مجوز داشته باشد پنجره بسازد اما آن پنجره استاندارد نباشد، نمی‌شود جایی مجوز برای درب منزل داشت و آن درب استاندارد نباشد، چرا در اروپا یک درب صد‌سال کار می‌کند اما در ایران یک در ۶ ماه هم دوام نمی‌آورد؟ چرا در اروپا یک لوله‌کشی چندین و چند‌سال کار می‌کند اما در کشور ما سر ۶ ماه بعد لوله می‌ترکد. رئیس دولت دوازدهم با اشاره به حادثه پلاسکو گفت: می‌گوییم پلاسکو، تا سیم کشی ما استاندارد نباشد هر روز پلاسکو اتفاق می‌افتد، تا وسایل گرمایشی ما استاندارد نباشد هر روز حادثه است، تا در پالایشگاه‌ها استاندارد رعایت نشود هر روز شاهد آتش‌سوزی خواهیم بود. وی خاطرنشان کرد: چرا یک قطعه در ایران ۶ ماه بیشتر کار نمی‌کند اما در اروپا ۶سال کار می‌کند؟ چرا پارچه ایرانی ۲سال کار می‌کند اما یک پارچه در اروپا چندین و چند‌سال کار می‌کند؟ همه امور ما باید استاندارد شود، مسأله استاندارد بسیار مهم است.
حقوق شهروندی با نوشتن درست نمی‌شود
رئیس‌جمهوری خطاب به وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی گفت: آقای ربیعی آموزش فنی و حرفه‌ای ما به روز است؟ مطابق استاندارهای جهانی است؟ اگر هست اهلا و سهلا ما هفته آینده می‌آییم برای بازدید، اما اگر برای ۱۰ یا ۱۵سال پیش است باید استاندارد باشد. وی تأکید کرد: همه مراکز آموزشی ما باید استاندارد شود، آیا آزمایشگاه‌های دانشگاه ما استاندارد است؟ ما می‌خواهیم از آزمایشگاهی که استاندارد نیست مهندس دربیاوریم؟ مردم ما باید تلاش کنیم حقوق شهروندی نهادیه شود، حقوق شهروندی با نوشتن درست نمی‌شود باید به فرهنگ تبدیل کنید. روحانی ادامه داد: همه باید اعتراض کنند، فضای مجازی باید به میدان بیاید، موبایل‌ها باید به میدان بیایند جامعه باید استاندارد شود، حقوق شهروندی باید فرهنگ‌سازی شود. ۶ ماه یک بار به رئیس‌جمهوری و سالی یک بار به مردم درباره حقوق شهروندی گزارش دهید. وی با بیان این‌که وزیر علوم باید دانشگاه را اداره کند، گفت: هر روز به وزیر علوم دستور می‌دهند، چپ و راست به او دستور می‌دهند. نمی‌شود که، وزیر باید دانشگاه را اداره کند وزیر باید حرف بزند. در مسأله وزیر فرهنگ، وزیر ارشاد و وزیر آموزش و پرورش مسئول هستند، در سیاست خارجی این وزیر خارجه مسئول است این‌که نمی‌شود همه مداخله کنند، معیار ما قانون اساسی و قانون است. رئیس‌جمهوری تأکید کرد: اگر من رئیس‌جمهوری اگر اصل ۱۱۳ قانون اساسی را اجرا نکنم همه باید نقد و اعتراض کنند، ما چیزی فرای قانون اساسی نداریم، ما فرای قانون نداریم. من خواهش می‌کنم از همه وزرا، استانداران، مسئولین، نهادهای عمومی و سمن‌ها این بار سنگین مسئولیت حقوق شهورندی را مدنظر قرار دهید و ۶ ماه یک‌بار به رئیس‌جمهوری و سال یک‌بار به مردم گزارش دهید و اگر زنده ماندیم به همه کمک کنیم تا مشکلات را حل کنیم.